Tijd voor een inkomensplafond voor partners in de accountancy
Minister Wopke Hoekstra van Financiën installeert een Commissie Toekomst Accountancysector. Het doel is misstanden in de sector te voorkomen. Accountants doen in de regel goed werk, maar te vaak gaat het mis. Er bestaat redelijke consensus over de diepere oorzaak daarvan: de drang tot commercieel gewin wint het te vaak van het publieke belang van de controle.
De commissie houdt expliciet de mogelijkheid open van ingrepen in de structuur en verdienmodellen van accountantsorganisaties. Sommige alternatieve modellen zijn ingrijpend en liggen internationaal moeilijk. In de zoektocht naar oplossingen blijft echter één maatregel onbesproken, terwijl die op eenvoudige wijze de ‘perverse’ commerciële prikkel goeddeels kan mitigeren, zonder meteen het hele bestel overhoop te gooien: maximering van het partnerinkomen.
Een zeer vooraanstaande beroepsvertegenwoordiger verzuchtte ooit dat het vertrouwen in de accountancy omgekeerd evenredig is aan de ontwikkeling van de partnersalarissen. De partnersalarissen zijn in de afgelopen vijfentwintig jaar verdriedubbeld.
Maximering hiervan zou ‘the best of both worlds’ behouden. De efficiënte manier van werken blijft bestaan, want controles worden verricht door concurrerende accountantskantoren. Maar de kwaliteitsbedreigende prikkel die uitgaat van de optie het partnerinkomen steeds weer verder te verhogen, wordt weggenomen.
Meeropbrengsten boven het inkomensplafond kunnen dan ten goede komen aan de firma - bijvoorbeeld voor interne scholing, investeringen in nieuwe technieken, of als buffer voor slechte jaren - met als maatschappelijke bonus effectievere controles.
Wat is een redelijk bedrag? Het beantwoorden van die vraag is een nuttige oefening, ook voor accountants. Want de professie voert weliswaar een soms complexe taak uit, maar doet dat in een beschermde, bijna oligopolistische markt, die ontoegankelijk is voor niet-accountants en met gedwongen winkelnering door de wettelijke controleplicht. Veel belangrijker dan de absolute hoogte van het maximuminkomen is echter dat de perverse inkomensprikkel die de scherpte, kwaliteit en innovatie kan belemmeren, aan banden wordt gelegd.
Een inkomensplafond is eenvoudig te realiseren. Dat kan met wetgeving, maar ook via zelfregulering. Een enkel kantoor werkt al op die wijze. Als de sector werkelijk het publieke belang boven de commercie wil stellen en serieus wil streven naar fundamenteel herstel van vertrouwen, zou dat haalbaar moeten zijn. Al is het maar ter voorkoming van nog steviger ingrijpen door anderen.
Gerelateerd
Tweede Kamer heeft veel vragen over nieuwe accountantswet
De vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer heeft, als voorbereiding op de behandeling van de Wijzigingswet accountancysector, een flink aantal vragen...
AFM-jaarverslag: Accountant opereert in 'systeem met kwetsbaarheden'
Het accountantsberoep is volop in transitie, maar tegelijk opereert de accountant in een "systeem met kwetsbaarheden". Wel heeft het beroep "significante stappen"...
Wie niet betaalt, maar wel bepaalt
Om audits van topkwaliteit te kunnen leveren moet de prijs omhoog, meent Jan Bouwens. De discussie zou moeten gaan over wie het verschil moet bijbetalen.
Regelgeving accountantsberoep is ‘mooie mix’ van wettelijk kader en zelfregulering
De regelgeving voor het accountantsberoep is een “mooie mix van wettelijk kader, dus wat de overheid regelt, en wat accountants zelf kunnen regelen over hun beroep”....
Ruud Vergoossen: 'Het accountantsberoep is van zijn voetstuk gevallen'
Onlangs sprak Ruud Vergoossen zijn afscheidsrede uit als hoogleraar externe verslaggeving aan Nyenrode Business Universiteit. Naast de kernpunten uit zijn betoog,...