Opinie 04 februari 2019

Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst

De Accountantskamer heeft op 1 februari een belangrijke en lezenswaardige uitspraak gedaan. Het betreft de controle van de jaarrekening van het gefailleerde BoerCroon. In die kwestie speelt onder meer het vraagstuk van 'intern gegenereerde goodwill' een rol.

Ik zal - gegeven betrokkenheid bij deze kwestie - niet inhoudelijk op de feiten inzake de controle van BoerCroon ingaan en evenmin op de uitspraak van de Accountantskamer over die feiten. Bovendien is dat op deze site meer aan annotator Lex van Almelo dan aan mij.

Ik beperk mij dan ook slechts op het wijzen van de lezers op een voor de praktijk belangrijk vaktechnisch piketpaaltje dat de Accountantskamer slaat, namelijk: resultaten uit verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Een leuze die we, door schade en schande wijs geworden, maar al te goed kennen uit de verzekerings- en beleggingswereld.

De leuze is echter ook op accountants van toepassing. De Accountantskamer stelt namelijk dat zij van oordeel is: "dat een accountant bij de controle van specifieke posten in een jaarrekening van enig jaar niet kan volstaan met een simpele verwijzing naar informatie die bij een controle in een of meer voorgaande jaren is vergaard (door hemzelf of een accountant verbonden aan zijn eigen of een andere organisatie). Hij zal zich immers altijd en wel expliciet moeten afvragen of er (goede) redenen zijn om anders te oordelen dan in het verleden".

Ik heb - als opsporingsambtenaar, deskundige en onderzoeker - menig accountantsdossier mogen doorvlooien. Daarin nam ik meer dan regelmatig de praktijk waar, waarvan de Accountantskamer duidelijk afstand neemt.

Een praktijk van te gemakzuchtige accountants die - bijvoorbeeld bij goodwillberekeningen, afschrijvingspercentages, waarderingen en de toepassing van verslaggevingsregels - constateringen, berekeningswijzen en oordelen uit voorgaande boekjaren automatisch als correct en hanteerbaar in het lopend controlejaar overnamen.

Een praktijk die wellicht om pragmatische redenen en vanuit efficiency is ontstaan. Maar die evident onjuist is: resultaten uit het verleden bieden immers geen garantie voor de toekomst. Dat hoort een accountant zich bij iedere controle te realiseren. Ieder jaar weer.

• Uitspraak Accountantskamer, 1 februari 2019
• Samenvatting tuchtrechtuitspraak