Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Twee dga’s hebben een bv, die de aandelen houdt in een dochter-bv. De dochter-bv gaat in 2012 een samenwerkingsverband aan met een andere bv. Deze samenwerkingspartner zal de aandelen overnemen van de dochter-bv. In de samenwerkingsovereenkomst worden de afspraken hierover vastgelegd door twee medewerkers van een accountants- en belastingadvieskantoor. Zij begeleiden ook de verkoop.

In 2015 worden de aandelen daags voor Kerstmis verkocht aan een nieuwe bv, die dan nog moet worden opgericht. De aandelen worden een half jaar later geleverd. Eind 2016 krabbelt de koper terug. Hij laat een jurist van het accountants- en belastingadvieskantoor vragen om de koopovereenkomst te ontbinden c.q. te laten vernietigen, omdat de aandelen minder waard blijken dan voorgespiegeld. De aandelen worden uiteindelijk verkocht aan een nieuwe koper. De dochter-bv gaat op enig moment failliet.

Een registeraccountant van het accountants- en belastingadvieskantoor heeft na de aandelentransactie de conceptjaarrekening 2016 van de dochter-bv samengesteld. Daarin staat een bedrag van vijfduizend euro aan rentelasten wegens een rekening-courantschuld aan de verkopende houdster-bv. In mei 2017 is deze jaarrekening ongewijzigd vastgesteld.

Eén van de dga’s van de houdster-bv maakt er in juli 2017 per e-mail bij een kantoorgenoot van de samenstellend accountant bezwaar tegen dat de concept-jaarrekening 2016 wordt gebruikt in een civiele procedure tussen koper en verkoper. De accountant mailt terug dat het contact hierover moet lopen “via de juridisch adviseur van onze cliënt”.

De dga’s van de houdster-bv dienen een klacht in tegen de samenstellend accountant en vijf kantoorgenoten.

Klacht

De accountants zijn tuchtrechtelijk verantwoordelijk voor:

a. de begeleiding van de aandelenverkoop en het opstellen van de concept-verkoopovereenkomst door twee kantoorgenoten, die ten onrechte alleen rekening hebben gehouden met de belangen van de kopende partij en niet ook met de belangen van de verkopende partij;

b. de concept-jaarrekening 2016 van de dochter-bv, waarin verschillende fouten staan die de accountants hadden moeten corrigeren, waaronder de rentekosten van 5000 euro;

c. de jurist van het kantoor die namens de koper op onjuiste gronden de non-conformiteit heeft ingeroepen van de overgedragen aandelen, alsmede voor een (vermoedelijk) te lage waardering van de aandelen voordat die werden verkocht aan de nieuwe koper.

Oordeel

De klacht tegen vijf van de zes accountants is ongegrond, omdat de klagers niet hebben aangetoond dat zij zijn betrokken bij de verweten gedragingen. Klachtonderdeel b is ten aanzien van de samenstellend accountant gegrond op het punt van de rentekosten.

Ad a

De klagers hebben niet aannemelijk gemaakt dat de samenstellend accountant daadwerkelijk betrokken is geweest bij de aandelentransactie. De accountant draagt geen tuchtrechtelijke verantwoordelijkheid voor de diensten die het kantoor hierbij heeft geleverd. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door een fiscaal-jurist, die lid is van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs en zich zo nodig moet verantwoorden bij de tuchtrechter van die beroepsorganisatie.

Ad b

De post rentekosten van vijfduizend euro sloeg op de schuldig gebleven koopsom voor de aandelen. Deze kosten zijn abusievelijk geboekt in de administratie van de dochter-bv en hadden moeten worden overgeheveld naar de koper. Omdat de materialiteitsgrens voor de jaarrekening lag op acht mille is er van tuchtrechtrechtelijk verwijtbaar handelen geen sprake, meent de accountant.

Op de zitting is gebleken dat de accountant echter had toegezegd deze fout te corrigeren. Dat heeft hij dus niet gedaan. Vervolgens heeft hij nog overwogen om de fout in de concept-jaarrekening te herstellen. Maar hij besloot er niets meer aan te doen, omdat het geen materieel bedrag betrof.

Dat een fout niet van materieel belang is, vindt de Accountantskamer geen vrijbrief om de werkzaamheden ondeskundig en onzorgvuldig uit te voeren. De accountant is op de fout gewezen voordat de jaarrekening werd vastgesteld en hij heeft toegezegd de fout te corrigeren. Nu hij dat heeft nagelaten, heeft hij het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid overtreden.

Gezien de hoogte van het bedrag is het echter een beperkte fout die de accountant in het kader van het fundamentele beginsel van integriteit niet achteraf hoefde te corrigeren.

Ad c

Mede gezien deze uitspraak kan de accountant niet vaktechnisch tuchtrechtelijk verantwoordelijk worden gehouden voor het werk van de fiscaal-jurist van het kantoor. Ook niet als de accountant bestuurs- of directielid van het kantoor was geweest. Dat de aandelen voor de laatste verkoop te laag zijn gewaardeerd, is slechts een vermoeden en niet aannemelijk gemaakt.

Maatregel

Waarschuwing.

Annotatie Lex van Almelo

De Accountantskamer lijkt in de formulering te hinken op twee gedachten en dat maakt de uitspraak er niet duidelijker op. Waarschijnlijk is de strekking als volgt: wanneer je een fout maakt bij het samenstellen van de jaarrekening, maar die fout gezien het geringe bedrag beperkt en niet materieel is, hoef je die fout niet achteraf te corrigeren. Als je de fout in de concept-jaarrekening erkent en toezegt die te zullen corrigeren dan is het echter ondeskundig en onzorgvuldig om die te laten zitten.