Tuchtrecht

Beoordelaars hoeven beheer serviceflat niet te controleren

De accountants die de jaarrekeningen moesten beoordelen van een coöperatieve serviceflatvereniging hoefden geen toezicht te houden op het beheer. Standaard 2400 en de ViO staan dat ook niet toe.

Accountantskamer

Zaaknummers:
17/1778 en 17/1779 Wtra AK
Datum uitspraak:
23 februari 2018
Oordeel:
ongegrond
Maatregel:
geen
Status:
bevestigd, CBb 6 november 2018, 18/444
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2018:5, Samenvatting CBb-uitspraak

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Twee registeraccountants krijgen de opdracht de jaarrekeningen te beoordelen van een coöperatieve serviceflatvereniging. De vereniging is eigenaar van zestig flatwoningen, waarvan het gebruiksrecht te koop wordt aangeboden aan ‘personen van gevorderde leeftijd’.

De jaarrekeningen van de vereniging zijn samengesteld door de financieel administrateur. Zij verzorgt de financiële administratie sinds 2006. Haar ouders hebben nadien een flatwoning van de vereniging betrokken, waarna haar vader penningmeester is geworden van het bestuur.

Op de balans per 31 december 2014 staat onder het Eigen Vermogen een ‘Bestemmingsreserve groot onderhoud’ 355.193,92 euro. Per ultimo 2015 staat deze reserve op de balans voor 355.006 euro. In de jaarrekening 2016 is deze reserve omgevormd tot een voorziening groot onderhoud van 291.907 euro. In al deze balansen zijn aanzienlijk lagere bedragen aan liquide middelen geregistreerd dan de reserve en de voorziening.

Eén van de registeraccountants beoordeelt de jaarrekening 2014, de tweede accountant beoordeelt de jaarrekeningen 2015 en 2016. Zij concluderen dat uit niets blijkt dat de jaarrekeningen geen getrouw beeld geven van de grootte en samenstelling van het verenigingsvermogen en het resultaat. Geen van beiden hebben de algemene ledenvergadering bezocht om de jaarstukken toe te lichten.

Dertien leden hebben een slepend conflict met het bestuur van de vereniging en de andere leden over:

  • hoe het bestuur het gevoerde beheer verantwoordt;
  • het voeren van de financiële administratie door de dochter van de penningmeester;
  • de verhouding tussen de hoogte van de servicekosten en de daarvoor geleverde diensten.

De dertien procederen hierover tegen het bestuur bij de burgerlijke rechter en dienen een klacht in tegen de twee accountants.

Klacht

De accountants:

  1. zeggen ten onrechte dat zij niet de registeraccountant zijn die volgens de statuten toezicht moeten houden op het beheer van de vereniging en hebben daarom ten onrechte geen verslag uitgebracht van hun bevindingen aan de ALV;
  2. hadden opmerkingen moeten maken over de (on)wenselijkheid van de situatie dat de dochter van twee bewoners c.q. de penningmeester de financiële administratie doet;
  3. hebben in hun beoordelingsverklaringen ten onrechte gezegd dat hun niets is gebleken op basis waarvan zij zouden moeten concluderen dat de jaarrekening geen getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen van de vereniging, terwijl de liquide middelen onvoldoende zijn gezien de omvang van de reserve respectievelijk voorziening groot onderhoud.

Oordeel

De klacht is ongegrond.

Ad 1 Toezicht en toelichting op ALV

De statuten zijn gedateerd en verouderd op het punt van het toezicht op het beheer. Er staat geen taakomschrijving in de statuten, maar het gaat om aanmerkelijk meer dan alleen het financiële beheer.

De accountants hebben een beoordelingsopdracht gekregen en uitgevoerd volgens NV COS 2400. Deze standaard is beperkt tot het beoordelen van financiële overzichten. Dat is een stuk beperkter dan ‘toezicht op het beheer van de vereniging’. Het is verdedigbaar dat de accountant bij een beoordelingsopdracht ook informatie moet inwinnen over onderliggende feiten en werkzaamheden van het bestuur. Maar die informatie moet dan steeds samenhangen met de financiële invalshoek van de beoordelingsopdracht.

Omdat de taakomschrijving van de accountant in de statuten substantieel afwijkt van de beoordelingsopdrachten kunnen de accountants volgens de Accountantskamer niet worden beschouwd als accountants in de zin van de statuten. Los daarvan zou zo’n toezichtopdracht in strijd zijn met de onafhankelijkheidsvoorschriften uit NV COS 2400 (paragraaf 21) en de Verordening inzake onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO, artikel 3).

De accountants hoefden daarom geen verslag te doen in de jaarlijkse ALV en hoefden daar ook niet aanwezig te zijn. Volgens de statuten mogen daar alleen leden van de vereniging en bewoners van de flatwoningen komen. Andere personen zijn alleen welkom als de voorzitter dat goed vindt en die heeft de accountants niets gevraagd.

Ad 2 Positie administrateur

Op grond van paragraaf 48 van NV COS 2400 informeert de accountant zich bij het management en anderen binnen de entiteit over de identiteit van verbonden partijen en transacties met verbonden partijen, inclusief het doel van die transacties. Om iemand aan te merken als een verbonden partij moet deze zeggenschap hebben over of significante invloed hebben op – in dit geval – het bestuur.

De familieband tussen dochter en penningmeester kan wijzen op zeggenschap of significante invloed. Maar alle leden, de klagers incluis, wisten hiervan. Volgens de verslaggevingsregels voor de vereniging hoefden de accountants in de jaarrekening geen aandacht te besteden aan het enkele bestaan van de verbonden partij.

De accountants hebben de positie van de dochter wel bekeken, maar terecht geen signalen gezien van verdachte of ongewenste transacties. De vergoeding van 5400 euro exclusief btw per jaar is redelijk gezien de verrichte werkzaamheden en in ieder geval niet onzakelijk. De accountants hebben er in het kader van hun beoordelingsopdracht dus terecht niet bij het bestuur op aangedrongen om in de jaarrekening een passage te zetten over de transacties met de dochter.

Ad 3 Liquide middelen

De klacht gaat uit van de opvatting dat voor een reserve of voorziening op de balans een even hoog bedrag aan liquide middelen aanwezig moet zijn, zodat de hele reserve of voorziening kan worden gefinancierd uit eigen gereed geld. Volgens de bestaande regelgeving over het jaarrekeningrecht en volgens de opvattingen hierover binnen de beroepsgroep hoeft dat niet.

Maatregel

Geen.

Annotatie Lex van Almelo

De uitspraak leest als een aflevering uit Het Geheime Dagboek van Hendrik Groen. Zij het dat Groen’s gezelligheidsclubje Omanido zich bezighoudt met vrolijker zaken dan procederen tegen het bestuur en klagen over de accountant.

De vitale oudjes verwachtten hier duidelijk te veel van de accountant, met name door de obsolete bepaling in de statuten. Je kunt accountants best opdragen het beheer van de vereniging te controleren. Maar niet als zij een beoordelings- of controleopdracht hebben. De onafhankelijkheidsregels verzetten zich daartegen.

Verder zegt de tuchtrechter dat het nogal ouderwets is om te denken dat tegenover een papieren potje voor onderhoud evenveel liquiditeiten moeten staan.

Hopelijk bedaren de gemoederen weer enigszins in de serviceflat na deze duidelijke uitspraak.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.