Tuchtrecht

Opdracht gewijzigd, maar niet duidelijk genoeg

Een accountant-administratieconsulent RB doet wel de vpb-aangifte van een onderneming, maar geeft de opdracht om de jaarrekeningen samen te stellen terug. Hij communiceert daar alleen niet duidelijk genoeg over.

Accountantskamer

Zaaknummers:
17/1549 Wtra AK
Datum uitspraak:
18 mei 2018
Oordeel:
gegrond
Maatregel:
berisping
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2018:31

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een accountant-administratieconsulent RB zal de jaarrekeningen samenstellen van een autobedrijf en de vpb-aangiften verzorgen. Bij de klantacceptatie blijkt al dat de ondernemer problemen heeft met de fiscus en dat hij steevast te laat is met het deponeren van de jaarrekeningen.

Bij het samenstellen van de jaarrekeningen 2013 en 2014 stuit de assistent-accountant op enkele discutabele posten. Hij stelt de autohandelaar voor een deal te sluiten met de Belastingdienst om het “oud zeer” in één keer op te ruimen. De klant wil echter het eind van een fiscale procedure afwachten. De kantoordirecteur en de assistent besluiten alleen nog de vpb-aangifte te doen.

Na een herinnering van de Kamer van Koophandel vraagt de ondernemer de accountant in augustus 2016 waar de jaarrekeningen 2103 en 2014 blijven. De accountant schrijft hem dat de oorspronkelijke opdracht “gedurende het traject” is “vervangen voor een andere opdracht, namelijk die van het indienen van een aangifte”. De oorspronkelijke opdracht is dus “in overleg met u niet uitgevoerd” en het kantoor heeft “alleen de aangiften vennootschapsbelasting ingediend…”.

Als de ondernemer de facturen van de accountant niet betaalt, begint het kantoor een gerechtelijke procedure. De ondernemer dient een klacht tegen de accountant in.

Klacht

De accountant heeft:

  • de overeengekomen werkzaamheden niet uitgevoerd en tegen alle afspraken in de jaarrekeningen 2013 en 2014 niet samengesteld;
  • een onjuiste voorstelling van zaken gegeven over de (wijziging van de) opdracht.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Het vakbekwaamheids- en zorgvuldigheidsbeginsel brengt met zich mee dat een accountant schriftelijk zijn bevindingen rapporteert aan zijn opdrachtgever en deze voldoende duidelijk meedeelt welke gevolgen hij aan die bevindingen overweegt te verbinden, voordat hij een opdracht tot het samenstellen van een jaarrekening opzegt of wijzigt. In Standaard 4410 staan specifieke regels voor het teruggeven van een samenstellingsopdracht.

In paragraaf 14 staat dat een accountant moet overwegen aan de leiding van de klant aanvullende informatie te vragen als hij constateert dat de verstrekte gegevens onjuist, onvolledig of anderszins onbevredigend is. Als de leiding die informatie weigert te geven, moet de accountant zijn opdracht teruggeven en aangeven waarom.

Volgens paragraaf 15 moet de accountant bij een door hem samengesteld financieel overzicht bezien of dit vrij is van afwijkingen van materieel belang, zoals belangrijke zaken die niet worden vermeld. Als hij afwijkingen constateert moet hij die vermelden in het financieel overzicht.

Op grond van paragraaf 16 moet de accountant bij het constateren van afwijkingen van materieel belang overleggen met de opdrachtgever over noodzakelijke aanpassingen. Hij moet de opdracht teruggeven als het financieel overzicht misleidend wordt wanneer aanpassingen achterwege blijven.

Volgens de accountant was er voldoende reden om de samenstellingsopdracht terug te geven, omdat onduidelijkheid bestond over de juistheid van de balansposten voorraad en crediteuren. Nadat de ondernemer om opheldering was gevraagd, wilde deze de discutabele posten ongewijzigd handhaven in afwachting van de uitkomst van een fiscale procedure. Hij was niet bereid de informatie te verschaffen die nodig was om de juistheid van de balansposten te verifiëren.

Of er inderdaad voldoende reden was om de opdracht terug te geven, laat de Accountantskamer in het midden. De kamer stelt vast dat de accountant, voordat hij de opdracht teruggaf, niet de stappen heeft gevolgd die Standaard 4410 voorschrijft. De accountant heeft de opdrachtgever ook niet expliciet gezegd dat diens weigering om nadere informatie te verschaffen aanleiding zou zijn om te stoppen met de samenstellingsopdracht.

Met de gesprekken die de kantoordirecteur en de assistent-accountant volgens de accountant hebben gevoerd met de ondernemer heeft de accountant niet voldaan aan de verplichtingen van de standaard. Door dit nalaten heeft de accountant in strijd gehandeld met het vakbekwaamheids- en zorgvuldigheidsbeginsel.

Maatregel

Berisping. De accountant blijkt totaal niet in te zien welke verantwoordelijkheden hij had en heeft de communicatie over de opdracht geheel overgelaten aan de directeur en de assistent. Voor de ondernemer bleef daardoor feitelijk onzeker of de samenstellingsopdracht nu wel of niet werd uitgevoerd, terwijl de ondernemer daar een groot belang bij had gezien de publicatieplicht.

Annotatie Lex van Almelo

Als de klant niet open is over een paar discutabele posten kan of moet dat een reden zijn om de samenstellingsopdracht terug te geven. Je moet de klant dan als accountant vooraf duidelijk maken dat je de opdracht gaat teruggeven wanneer je de gevraagde informatie niet krijgt. De opdracht eenzijdig wijzigen, is uit den boze. Al helemaal als je de communicatie hierover helemaal overlaat aan niet-accountants, die de opdracht niet hebben aanvaard.

Meer informatie

In de vakpers worden harde noten gekraakt over de berisping. Vaktechnisch directeur Anton Dieleman en advocaat-tuchtrechtspecialist Jan Garvelink vinden het “een nogal robuuste maatregel voor een accountant die zijn rug recht houdt” en alleen kan worden verweten dat hij niet persoonlijk heeft gesproken met de klant. Standaard 4410 en de controlestandaarden schrijven persoonlijk contact volgens hen niet voor. Uiteraard blijft de accountant wel verantwoordelijk.

Dieleman en Garvelink vinden dat de Accountantskamer ten onrechte buiten beschouwing laat dat de accountant juist goed handelt door zijn opdracht terug te geven. De klant wilde de jaarrekening niet aanpassen, terwijl daarin onjuistheden stonden c.q. onduidelijk was of de balansposten juist waren. De Accountantskamer had hier volgens hen acht op moeten slaan, ook al werd er niet over geklaagd. Het verbaast de critici overigens dat de accountant wel de samenstellingsopdracht teruggaf, maar niet de opdracht om de vpb-aangiften te verzorgen.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.