Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een accountant-administratieconsulent is de huisaccountant van twee bv’s. De dga hiervan verkoopt de aandelen van één van de bv’s op 18 juli 2011 aan een beheervennootschap. De accountant stuurt de koper een overnamebalans per 1 januari 2011 met een toelichting en een begroting voor de komende vijf jaar.

Twee weken vóór de verkoop stuurt de accountant - op verzoek van de verkoper - tussentijdse cijfers per 30 april 2011 naar de bank, die de financieringsaanvraag van de koper moet beoordelen. De accountant schrijft aan de bank over de onderneming van zijn cliënt dat:

• het resultaat voor belastingen per 30 april 2011 30.981 euro bedraagt;
• zijn cliënt hiermee “keurig op prognose loopt”;
• zijn cliënt dat jaar vijf ton nieuwe omzet moet realiseren om de prognose 2011 te halen;
• er al acht ton nieuwe omzet in de orderportefeuille zit.

De koper beëindigt als nieuwe bestuurder van de overgenomen bv de samenwerking met het kantoor van de accountant. De accountant stelt (nog wel) de jaarrekeningen 2011 samen van de overgenomen bv en de nieuwe eigenaar (dat is de beheervennootschap).

In februari 2018 vraagt de directeur van de beheervennootschap naar de onderbouwing van de geprognotiseerde omzet over de jaren 2011 tot en met 2015. Met name de acht ton nieuwe omzet die in portefeuille zou zitten, roept vragen op. De directeur vraagt de accountant verder om een nadere specificatie bij de cijfers van 1 januari 2011 tot en met 30 april 2011 en een balans per 30 april 2011 met specificaties van de balansposten.

De accountant reageert traag en afwijzend en zegt onder meer dat:

• hij volgens zijn gedrags- en beroepsregels vertrouwelijk moet omgaan met cliëntgegevens;
• hij zijn geheimhoudingsplicht zou schenden wanneer hij zou ingaan op de gestelde vragen;
• de toenmalige directie van de bv destijds de prognose en tussentijdse cijfers heeft opgesteld;
• het accountantskantoor bij het opstellen van deze cijfers slechts de nodige assistentie heeft verleend;
• de accountant de cijfers destijds op verzoek van de (inmiddels overleden) dga naar de bank heeft gestuurd;
• hij nooit cijfers naar derden verstuurt zonder dat zijn cliënten dat expliciet verzoeken.

De directeur van de beheervennootschap schrijft terug dat de accountant in zijn ogen een accountantsverklaring zonder enig voorbehoud heeft verstrekt aan de bank. De accountant schakelt een advocaat in die de directeur vraagt waarom hij de gegevens wil hebben. De directeur dreigt met een klacht bij de Accountantskamer als de accountant hem niet direct antwoord geeft. Als een positieve reactie uitblijft, dient de directeur een klacht in tegen de accountant.

Klacht

De accountant heeft in strijd gehandeld met de gedrags- en beroepsregels door de weigering om de onderliggende dossierstukken te verstrekken van:

• de prognoses;
• een specificatie van de nieuwe omzet in de orderportefeuille;
• de bescheiden en specificaties die hebben geleid tot de in de brief aan de bank opgenomen tussentijdse cijfers per 30 april 2011.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Het verweer van de accountant komt erop neer dat het kantoor nauwelijks een rol heeft gespeeld bij de overname en de accountant louter heeft gehandeld in opdracht van de andere bv van de dga, die niet is verkocht.

Volgens de Accountantskamer is de accountant wel degelijk ook opgetreden namens de overgenomen bv, omdat:

• hij de begrotingen 2011-2015 van die bv in het softwarepakket van zijn kantoor heeft opgenomen en hiermee de rapportage heeft opgesteld;
• de bank tussentijdse cijfers van deze bv heeft verstrekt met vermelding van acht ton nieuwe omzet in portefeuille;
• zijn kantoor voor deze werkzaamheden facturen heeft gestuurd naar deze overgenomen bv;
• een specifieke opdrachtovereenkomst met (alleen) de andere bv van de dga ontbreekt.

De directeur van de beheervennootschap heeft de gegevens opgevraagd namens de beheervennootschap, die tegenover de twee bv’s van de verkoper een derde is. De directeur is echter ook bestuurder van de overgenomen bv. Uit zijn verzoeken per e-mail blijkt dat hij in die hoedanigheid de gegevens heeft opgevraagd én heeft toegestemd in het verstrekken van die gegevens aan de beheervennootschap.

Als de accountant desondanks meende dat hij de gevraagde gegevens niet kon verstrekken, had hij de directeur moeten zeggen dat dat wel wilde doen als de overgenomen bv hem dat verzocht. Dat heeft hij niet gedaan. Hij heeft zich dus ten onrechte beroepen op zijn geheimhoudingsplicht en daardoor in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.

Maatregel

Waarschuwing.

Annotatie Lex van Almelo

In verband met een overname verstrekt een accountant de bank tussentijdse cijfers en een optimistische prognose namens zijn cliënt. Kennelijk te optimistisch, want de koper van de aandelen vraagt naar de basis voor die prognose. De accountant verschuilt zich achter zijn geheimhoudingsplicht, die wel vaker in stelling wordt gebracht bij lastige vragen. De gevraagde gegevens waren volgens de Accountantskamer vertrouwelijk en de vennootschap die erom vroeg was een derde. Maar de directeur die het verzoek deed, was ook directeur van de gekochte bv en had in die hoedanigheid toestemming gegeven voor de verstrekking. En als de cliënt akkoord gaat, is de accountant ontslagen van zijn geheimhoudingsplicht. Bij twijfel had de accountant nadrukkelijk om zo’n verzoek moeten vragen. Domweg weigeren is niet vakbekwaam en niet zorgvuldig.

Overigens kun je je afvragen of de beheervennootschap als eigenaar van de overgenomen bv nu wel een derde is tegenover de overgenomen bv, zoals de Accountantskamer zegt. De Accountantskamer vermeldt dat de beheervennootschap niet (meer) de enige aandeelhouder is van de bv. Dus? Is een moeder in een groepsverhouding dan een derde ten opzichte van haar dochter? Ik had graag een uitgebreidere onderbouwing gelezen van deze stelling.