Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een accountantskantoor neemt een accountants-, administratie- en belastingadviespraktijk over van een ander kantoor. De praktijk zit met verschillende andere bedrijfseenheden in hetzelfde gebouw. De praktijk en de andere bedrijfseenheden in dit gebouw delen dezelfde postbus.

Na de overname verhuizen de dossiers van de praktijk naar de vestiging van de nieuwe eigenaar, samen met de medewerkers, onder wie een registeraccountant en een accountant-administratieconsulent. De nieuwe eigenaar heeft de huur van de postbus overgenomen en laat de post voor de praktijk doorsturen naar het accountantskantoor. Sommige poststukken voor andere bedrijfseenheden worden nu ook doorgestuurd naar het accountantskantoor, zoals wat post voor een advocatenkantoor.

Binnen het accountantskantoor verwerken verschillende managementassistenten de post. Zij openen en kopiëren alle binnenkomende post en verdelen de originele poststukken over de verschillende afdelingshoofden, die zorgen voor verdere distributie. In een dagmap worden kopieën van de stukken bewaard. Een advocaat van het advocatenkantoor in het bedrijfsverzamelgebouw vraagt aan de verhuisde registeraccountant of hij de verkeerd bezorgde post kan laten ophalen. De registeraccountant zegt dat het die dag niet kan, omdat hij op Mallorca zit. Op de dag waarop het de registeraccountant uitkomt, zit de advocaat in Madrid.

De advocaat vraagt of iemand de post kan opsturen of dat hij die kan laten ophalen bij de balie. Nee, dat kan de registeraccountant naar eigen zeggen alleen zelf doen, omdat niemand ermee bezig zou zijn en hij deze taak niet zou kunnen delegeren. De advocaat wordt ongeduldig en stuurt een e-mail naar de meeverhuisde accountant-administratieconsulent: “Wat denken jullie wel? Zal ik direct ook tuchtklacht van maken. Daarom graag uitsluitsel van jou, of de post wel of niet tot jouw bevoegdheid behoort. Sorry, maar achterhouden post is onacceptabel en overschrijdt iedere fatsoensnorm.”

Volgens de accountant-administratieconsulent wordt er geen post achtergehouden. “Er komt blijkbaar van alles binnen op dat postbusnummer.” De accountant-administratieconsulent heeft er niets mee van doen en herhaalt dat de advocaat contact moet opnemen met de registeraccountant. De advocaat meent dat alle post die is gericht aan de bedrijven op het oude adres gewoon elke dag kan worden klaargelegd. “Hoeven jullie niets voor te doen. (…) Je gaat mij niet wijsmaken dat die voorselectie niet kan worden gemaakt. En dan de rest na selectie een paar dagen later. Nee (…) er wordt post achtergehouden. Want er is al weken niets doorgestuurd of klaargelegd.”

De advocaat dient een klacht in tegen beide accountants. De Accountantskamer verklaart de klacht tegen de accountant-administratieconsulent ongegrond, omdat hij niet verantwoordelijk was voor de post en daarmee geen bemoeienis heeft gehad. De klacht tegen de registeraccountant is gegrond; deze krijgt een waarschuwing. De accountant gaat hiertegen in hoger beroep.

Beroepsgronden

De Accountantskamer heeft:

1. de klacht ten onrechte ontvankelijk verklaard en behandeld, omdat het niet gaat om beroepsmatig handelen;
2. ten onrechte gezegd dat de accountant in strijd heeft gehandeld met het fundamentele beginsel van professionaliteit, omdat het abusievelijk openen van verkeerd bezorgde brieven niet valt onder de schending van het briefgeheim, zeker niet als het poststuk het adres van de ontvanger vermeldt;
3. ten onrechte gezegd dat de accountant bij het gebruik van de verhuis/doorzendservice moest zorgen dat de niet voor zijn kantoor bestemde post ongeopend bleef en de geadresseerden op zijn minst werden geïnformeerd over de ontvangst daarvan; het is namelijk niet duidelijk uit welke geschreven of ongeschreven rechtsregel die plicht voortvloeit;
4. ten onrechte meegewogen dat de accountant wist dat de geadresseerden elders gevestigd waren en wist wie hij moest aanspreken en de stukken dus niet retour afzender had mogen sturen;
5. ten onrechte gezegd dat de accountant de poststukken heeft gelezen, nu hij geen kennis heeft genomen van de poststukken en ook geen enkele bemoeienis had met het verwerken van de post.

Oordeel

Het hoger beroep is ongegrond.

Ad 1 Terecht behandeld

Bij de invoering van de Wet op het accountantsberoep op 1 januari 2013 is de werkingssfeer van het tuchtrecht verruimd tot andere gedragingen die “te allen tijde van invloed zijn op de uitoefening van het beroep” (zie bladzijde 27 en 28 van de memorie van toelichting). In artikel 42 lid 1 van de Wab staat dat de accountant “ten aanzien van de uitoefening van zijn beroep” aan tuchtrechtspraak is onderworpen. De accountant stond ingeschreven in het accountantsregister en is dus onderworpen aan tuchtrechtspraak. Dat hij toen niet meer werkzaam was als accountant maar als adviseur en aandeelhouder van het kantoor verandert daar niets aan.

Het verwerken van de post valt onder de ruime uitleg van beroepsmatig handelen en dus onder de tuchtrechtspraak. Dat de accountant niet verantwoordelijk was voor de postafhandeling en zich daar ook niet mee bemoeide, wordt weersproken door de feiten.

Ad 2 tot en met 5 Openen, lezen en terugsturen

Het college vindt net als de Accountantskamer dat de accountant de plicht had ervoor te zorgen dat de post die bestemd was voor anderen ongeopend bleef. De accountant kan er tuchtrechtelijk op worden aangesproken dat de medewerkers van zijn kantoor zonder toestemming vertrouwelijke poststukken hebben geopend die bestemd waren voor derden. Dat de accountant geen kennis heeft genomen van de inhoud maakt – als het al waar is – niet uit.  Hij mocht de poststukken niet (laten) openen zonder toestemming van de geadresseerden. Dat de poststukken abusievelijk zijn geopend is niet aannemelijk, mede omdat de accountant in zijn hogerberoepschrift verklaart dat alle binnenkomende poststukken werden geopend.

Het was de verantwoordelijkheid van de accountant om de geadresseerden te informeren over de ontvangst van de poststukken door het kantoor. De accountant wist of had kunnen en moeten weten wie hij moest aanspreken bij vragen. Op de zitting van het college heeft hij aangegeven dat hij contact heeft gehad met één van de bedrijfseenheden, zodat hij in ieder geval die contactgegevens had. Bovendien had de accountant zich kunnen wenden tot een zzp’er die werkzaam was bij de overgenomen praktijk en bij de overname was overgegaan naar zijn kantoor. Het retourneren aan de afzender mag in Nederland algemeen gangbaar en gebruikelijk zijn, zoals de accountant aanvoert. Maar dit ligt niet voor de hand als de poststukken juist zijn geadresseerd, zoals in dit geval.

De accountant heeft nog aangevoerd dat de advocaat:

• zelf gebruikmaakte van een postbus die niet van hem was;
• zelf gebruik had kunnen maken van de doorzendservice van PostNL;
• wist dat de accountants,- administratie- en belastingadviespraktijk was overgenomen door het accountantskantoor;
• wist dat de activiteiten van de praktijk per 1 april 2017 zouden worden beëindigd.

Volgens het college neemt dit niet weg dat de accountant tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld. Als accountant van het accountantskantoor had hij een eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van poststukken die bestemd waren voor anderen, ook als die binnenkwamen via de postbus die de praktijk én de advocaat al jaren gebruikten. Het college vindt het bijzonder laakbaar dat de accountant:

• de poststukken heeft teruggestuurd naar de afzender, nadat het advocatenkantoor hem had voorgesteld de poststukken zelf op te halen;
• ook nadien geen extra maatregelen heeft getroffen om te voorkomen dat poststukken voor anderen werden opengemaakt.

Maatregel

Waarschuwing.

Annotatie Lex van Almelo

Ook het verwerken van de post valt onder de ruime uitleg van beroepsmatig handelen en dus onder het tuchtrecht en de tuchtrechtspraak. Volgens het professionaliteitsbeginsel onthoudt de accountant zich van elk handelen of nalaten waarvan hij weet of behoort te weten dat dit het accountantsberoep in diskrediet brengt of kan brengen. De accountant heeft het beroep in diskrediet gebracht bij de advocaat en andere gedupeerden door de verkeerd bezorgde post die voor hen bestemd was terug te sturen naar de afzender. De accountant is er verantwoordelijk voor dat hij en/of zijn medewerkers de vertrouwelijke post hebben geopend en gelezen en weer teruggestuurd. Het college neemt het de accountant kwalijk dat hij niets heeft gedaan om dit te voorkomen en het verzoek van de klager om de post zelf op te halen heeft genegeerd.