Tuchtrecht

Klanten terechtgewezen na deponeren onjuiste controleverklaring

Twee registeraccountants hebben terecht meerwerk gedeclareerd en terecht ingegrepen toen de klant een onjuiste controleverklaring deponeerde bij de KvK.

Accountantskamer

Zaaknummers:
19/917 en 19/918 Wtra AK
Datum uitspraak:
13 december 2019
Oordeel:
klachten ongegrond
Maatregel:
geen
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2019:81

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een verhuurder van bestelwagens en vrachtwagens laat een accountantskantoor de jaarrekeningen 2014 controleren. Volgens de opdrachtbevestiging zal het honorarium hiervoor 14.600 euro bedragen, mits de balansdossiers en concept-jaarrekeningen tijdig en volledig worden aangeleverd. Een registeraccountant van het kantoor ondertekent de opdrachtbevestiging.

Kort voor het begin van de controle vraagt de onderneming het kantoor om het onroerend goed met ingang van het controlejaar 2014 te waarderen op basis van de actuele waarde. Omdat dit zou leiden tot aanzienlijke complicaties ziet het bedrijf er toch maar van af.

Een tweede registeraccountant van het kantoor vraagt de controller ervoor te zorgen dat de opdrachtbevestiging op korte termijn ondertekend wordt teruggestuurd. In de opdrachtbevestiging is het meerwerk uitgesloten, zoals de omzetting naar actuele waarde en externeverslaggevingsissues.

In maart 2017 geeft de accountant een controleverklaring met oordeelonthouding af bij de jaarrekeningen 2014. Kort daarna deponeert de directie van het verhuurbedrijf bij de Kamer van Koophandel een niet ondertekende, goedkeurende controleverklaring. De controlerend accountant uit zijn verbazing en geeft aan dat dit een ernstige overtreding van de wet- en regelgeving is.

De accountant verzoekt de directie dringend onmiddellijk correcte stukken te deponeren. Zo niet, dan zal hij:

  • “dit strafdelict” melden bij de bevoegde autoriteiten;
  • de Kamer van Koophandel voorzien van de juiste stukken;
  • de financiers, twee banken, moeten informeren.

De twee accountants maken een en ander ook duidelijk in een ‘normoverdragend gesprek’ met de directie. Eind april 2017 doet de eerste accountant een incidentmelding bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Het accountantskantoor factureert bovenop het overeengekomen controlehonorarium van 14.600 euro in totaal 88.639,65 euro aan meerwerk voor de jaarrekeningen 2015, 2016 en 2017. In de procedure hierover wijst de Rechtbank Amsterdam de vordering van het kantoor bij verstek toe. Dit vonnis was eind oktober 2019 nog niet definitief.

De ondernemers dienen een klacht tegen de accountants in bij de Accountantskamer.

Klacht

a. de accountants hebben de statutair bestuurder van het bedrijf nooit gezegd dat de geoffreerde som werd overschreden;

b. de accountants hebben naar aanleiding van de deponering bij de Kamer van Koophandel disproportioneel gereageerd;

c. de tweede accountant heeft de rechtbank onjuist voorgelicht over een normoverdragend gesprek, waardoor hij de goede naam van het bedrijf heeft geschaad;

d. de accountants hebben onzorgvuldig gehandeld tegenover de ondernemers door akkoord te gaan met waardering op actuele basis en door daarbij geen (tijdig) voorbehoud te maken.

Oordeel

De klacht is ongegrond.

Ad a Overschrijding

Of dit klachtonderdeel nu wel of niet helemaal ontvankelijk is – bij de Accountantskamer kun je alleen met succes klagen over declaratiegeschillen als de accountant te onzorgvuldig, niet integer en/of onprofessioneel heeft gehandeld, bijvoorbeeld door bewust en te kwader trouw onjuiste of misleidende declaraties in te dienen.

De geoffreerde 14.600 euro sloeg uitsluitend op de standaard controlewerkzaamheden en niet op meerwerk voor de omzetting van de waardering van het onroerend goed naar de actuele waarde. Het kantoor heeft dit uitdrukkelijk onder de aandacht van de ondernemers gebracht, zodat zij de offerte en de correspondentie hierover hadden kunnen en moeten begrijpen. Zelfs al hebben geen van beiden een hogere opleiding genoten dan de mulo en zijn zij inmiddels pensioengerechtigd. Binnen het bedrijf waren overigens ook hoog opgeleide professionals werkzaam, die de directeuren zo nodig konden bijstaan, zoals de interne accountant.

Uit de correspondentie blijkt dat de accountants de ondernemers wel degelijk op de hoogte hebben gehouden van het gefactureerde meerwerk. Het bedrijf heeft negen facturen - tot een bedrag van ruim 51.000 euro - zonder commentaar betaald. Vanaf april 2016 zijn er aanmaningen gestuurd naar één van de statutair bestuurders, wegens openstaande bedragen. De facturen boden voldoende inzicht in de werkzaamheden die de accountants hebben uitgevoerd en hiervoor zijn geen buitensporige of anderszins onredelijke bedragen in rekening gebracht.

Ad b Reactie op deponeren

In het maatschappelijk verkeer wordt grote waarde toegekend aan de juistheid van controleverklaringen bij jaarrekeningen van ondernemingen. Het gaat immers om de verantwoording van de financiële positie en het resultaat van de onderneming. Ook derden, zoals financiers, gaan af op controleverklaringen. Het deponeren van een onjuiste controleverklaring bij de jaarrekeningen was dan ook ernstig, ook al waren die niet ondertekend. Omdat bekend was dat de accountants belast waren met de controle van de jaarrekeningen van het bedrijf bestond het gevaar dat zij in verband zouden worden gebracht met informatie die feitelijk onjuist was.

Het ging dus om een incident dat ernstige gevolgen kon hebben voor de integere bedrijfsuitoefening van het kantoor waar de accountants werkten. Daarom moesten zij op grond van artikel 32 lid 3 Bta passende maatregelen nemen om de gevolgen te beperken en herhaling te voorkomen.

De accountants zijn pas in actie gekomen na overleg met de afdeling Vaktechniek van de NBA en met de AFM. Zij hebben toen een brief gestuurd aan één van de bestuurders en hebben een normoverdragend gesprek gevoerd. De brief was duidelijk, correct en zakelijk. De accountants hebben het incident ook pas gemeld na overleg met de AFM. De accountants hebben dus passende maatregelen genomen na een zorgvuldig proces en een en ander schriftelijk vastgelegd in het dossier.

Ad c Goede naam

Volgens het proces-verbaal van de comparitie bij de Rechtbank Amsterdam heeft de tweede accountant daar verklaard dat er een normoverdragend gesprek was gevoerd, waarin het kantoor erop wees dat het bedrijf zich bij de taxaties en waarderingen moest houden aan de fiscale regels.

De accountant doelde hiermee op het normoverdragend gesprek dat eerder werd gevoerd met één van de directeuren en zijn controller. De accountant heeft naderhand een brief gestuurd aan de ondernemer waarin wordt verwezen naar dit gesprek en waarin nogmaals wordt beklemtoond dat het bedrijf moest voldoen aan de wet- en regelgeving. De accountant heeft de rechtbank dus niet verkeerd voorgelicht.

Ad d Waardering

De ondernemers wilden het onroerend goed waarderen op basis van de actuele waarde en hebben dat een dag voor het begin van de controle laten weten. De accountants zijn toen achtergrondinformatie gaan verzamelen over de gevolgen die de overgang naar de nieuwe waarderingsgrondslag zou hebben. Vanwege de complexiteit hebben zij het bedrijf geadviseerd deze keuze te heroverwegen.

Aanvankelijk wilden de ondernemers de overgang doorzetten, maar uiteindelijk hebben zij het advies van de accountants opgevolgd en ervan afgezien. De accountants hebben de ondernemers niet te laat gewezen op de risico’s van de overgang of te laat een voorbehoud gemaakt.

Maatregel

Geen.

Annotatie Lex van Almelo

Twee ondernemers laten een dag voor aanvang van de controle weten dat zij het vastgoed willen waarderen op actuele basis. De controlerend accountants raden het af en uiteindelijk zien de ondernemers ervan af. De accountants hebben er dan inmiddels flink wat meerwerk aan gehad. Maar de klant wil het meerwerk niet betalen: met hun mulo-opleiding zouden deze pensioengerechtigde ondernemers de offerte niet hebben begrepen. Hun klacht over de factuur is - uiteraard - ongegrond.

Ook klagen zij vergeefs over de ingrepen waartoe de accountants zich na zorgvuldig overleg genoodzaakt voelden, omdat de ondernemers een goedkeurende en niet-ondertekende controleverklaring hadden gedeponeerd bij de KvK. De accountants moesten voorkomen dat zij werden geassocieerd met onjuiste informatie. Op hun melding bij de AFM en de normoverdragende gesprekken met het bedrijf over de naleving van de wet- en regelgeving is ook niets aan te merken. Of het moet een pluim zijn, zou ik zeggen: zo hoor je als accountant om te gaan met de fratsen van jouw klant.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.