Tuchtrecht

Beslag laten leggen met vertrouwelijke klantgegevens

Een registeraccountant voert een onafhankelijk bedrijfsonderzoek uit en factureert daarvoor te veel naar de zin van de opdrachtgever. Als de klant een groot deel van de facturen niet wil betalen, gebruikt de accountant vertrouwelijke klantgegevens om beslag te laten leggen onder klanten van de opdrachtgever.

Accountantskamer

Zaaknummers:
20/110 Wtra AK
Datum uitspraak:
19 juni 2020
Oordeel:
gegrond
Maatregel:
berisping
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2020:44

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een agrarisch familiebedrijf kampt in 2018 met liquiditeitsproblemen. De huisbankier draagt het bedrijf op een onafhankelijk bedrijfsonderzoek te laten uitvoeren en reikt de namen aan van drie mogelijke onderzoeksbureaus. De opdracht gaat naar het advieskantoor waarvan een registeraccountant/register valuator directeur is. Het kantoor zal de werkzaamheden uitvoeren onder verantwoordelijkheid van de directeur. De kosten worden geschat op 10.000 á 15.000 euro exclusief reiskosten, verschotten en btw.

Iin paragraaf 4 van het contract staat een geheimhoudingsbepaling, die erop neerkomt dat het kantoor de ontvangen informatie niet mag delen met derden, tenzij de opdrachtgevers daarvoor toestemming geven. De directeur ondertekent het contract samen met een mededirecteur. Volgens de algemene voorwaarden van het kantoor mag de opdrachtnemer de informatie die hij krijgt van de opdrachtgever niet gebruiken voor een ander doel dan waarvoor die verstrekt is.

De accountant/valuator begint met de werkzaamheden maar rondt het onderzoek niet af, omdat de opdrachtgevers de gefactureerde bedragen te hoog vinden: in totaal 28.765,45 exclusief btw. De opdrachtgevers betalen alleen een voorschotnota van 9.075,00 euro inclusief btw. Het familiebedrijf geeft een ander de opdracht het onafhankelijke onderzoek uit te voeren. De advocaat van het eerste kantoor sommeert het bedrijf te betalen. De advocaat van het familiebedrijf vraagt om verduidelijking van enkele punten, maar een antwoord blijft uit.

De advocaat van het advieskantoor vraagt de voorzieningenrechter verlof om conservatoir derdenbeslag te leggen onder enkele klanten van het familiebedrijf. In het verzoek staat onder meer dat:

  • het familiebedrijf mede als gevolg van tegenvallende financiële resultaten liquiditeitsproblemen heeft;
  • de drie eigenaren het advieskantoor op verzoek van de huisbankier hebben benaderd voor een onafhankelijk bedrijfsonderzoek;
  • dat een onderdeel van het bedrijf goederen en diensten aan derden levert, zodat die derden mogelijk nog gelden verschuldigd zijn aan de familie;
  • het familiebedrijf onder meer in opdracht werkt van vijf met name genoemde bedrijven.

De voorzieningenrechter verleent het gevraagde verlof en het advieskantoor legt conservatoir beslag onder de genoemde klanten aan wie het zogeheten beslagrekest wordt betekend. De eigenaren dienen een klacht tegen de mededirecteur in bij de Tuchtcommissie kennisintensieve dienstverlening (KID), waarbij de beroepsvereniging van de mededirecteur is aangesloten. Omdat de mededirecteur haar geheimhoudingsplicht heeft geschonden, legt de Tuchtcommissie KID haar een berisping op.

De Rechtbank Gelderland veroordeelt de eigenaren om het advieskantoor 25.731,20 euro te betalen en verklaart voor recht dat het kantoor:

  • toerekenbaar tekort is geschoten tegenover de eigenaren vanwege de schending van de geheimhoudingsplicht;
  • aansprakelijk is voor de geleden en nog te lijden schade ten gevolge van deze tekortkoming.

De eigenaren dienen een klacht tegen de accountant in bij de Accountantskamer.

Klacht

De accountant heeft de fundamentele beginselen van professionaliteit, integriteit, zorgvuldigheid en vertrouwelijkheid geschonden door:

  • aan derden bekend te maken dat de eigenaren liquiditeitsproblemen hebben;
  • gebruik te maken van klantinformatie van de eigenaren.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Vertrouwelijkheid

De financiële tegenslag en de liquiditeitsproblemen die in het beslagverzoek worden genoemd, zijn vertrouwelijke gegevens net als de opdracht van de bank om een onafhankelijk bedrijfsonderzoek te laten uitvoeren. In tegenstelling tot wat de accountant zegt, kan deze informatie niet worden afgeleid uit:

  • het feit dat de bedrijfsonderdelen over 2018 geen jaarcijfers hebben gepubliceerd;
  • de negatieve cijfers van het familiebedrijf over 2016 en 2017.

Ook de klantgegevens van het familiebedrijf zijn vertrouwelijk. De accountant heeft niet onderbouwd dat hij deze gegevens ook via het internet of door het volgen van vrachtwagens zou kunnen achterhalen.

Volgens artikel 16 VGBA moet een accountant gegevens geheim houden waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent dan wel redelijkerwijs moet vermoeden. In dit geval is geen van de genoemde uitzonderingen aan de orde. Daarom mocht de accountant de vertrouwelijke gegevens niet delen met de advocaat van het advieskantoor. Deze advocaat is een derde, ook al heeft die een eigen geheimhoudingsplicht. De accountant mocht de vertrouwelijke gegevens ook niet gebruiken in het beslagrekest, omdat dit zou worden betekend aan de klanten waaronder derdenbeslag is gelegd.

De accountant voert aan dat hij op grond van artikel 21 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering verplicht was om vertrouwelijke informatie op te nemen in het beslagrekest. Volgens de Accountantskamer is het voor het leggen van conservatoir beslag niet noodzakelijk om de genoemde gegevens op te nemen in het beslagrekest, terwijl de accountant evenmin verplicht was om conservatoir beslag te leggen. De accountant had:

  • kunnen volstaan met een meer algemene omschrijving;
  • vertrouwelijke informatie in de opdrachtovereenkomst onleesbaar kunnen maken;
  • beslag kunnen leggen op onroerend goed van de eigenaren, zodat het beslagrekest niet bij de klanten van het familiebedrijf terecht was gekomen;
  • voor elke klant waaronder beslag is gelegd een afzonderlijk beslagrekest kunnen indienen (ook al zou dit hebben geleid tot hogere kosten).

Dat ook in de opdrachtovereenkomst staat vermeld dat de eigenaren kampen met liquiditeitskrapte en dat de bank heeft gevraagd om een onderzoek maakt niet uit, omdat dit een contract is tussen het advieskantoor en de eigenaren, waarbij de klanten en de advocaat van het advieskantoor niet waren betrokken. De accountant heeft de opdrachtovereenkomst mede-ondertekend, is één van de directeuren van het advieskantoor en is daarom verantwoordelijk voor het delen van de vertrouwelijke gegevens met derden bij deze professionele dienst.

De accountant moet er volgens artikel 19 VGBA voor zorgen dat degene die onder zijn verantwoordelijkheid werkzaamheden uitvoert ten behoeve van een professionele dienst of degene aan wie hij advies of ondersteuning vraagt, de vertrouwelijkheidsverplichtingen van accountants naleeft. De accountant heeft op de zitting erkend dat hij:

  • stukken uit het dossier heeft gestuurd aan de advocaat;
  • met de advocaat heeft overlegd over de beslagprocedure;
  • een concept van het beslagrekest ter goedkeuring toegestuurd heeft gekregen.

Vervolgens heeft hij echter geen aandacht besteed aan de geheimhoudingsverplichtingen tegenover het familiebedrijf. Dat de tuchtrechter voor organisatieadviseurs de mededirecteur al heeft berispt, ontslaat de accountant ook niet van zijn verantwoordelijkheid. De werkzaamheden zijn uitgevoerd onder zijn verantwoordelijkheid en hij was zelf betrokken bij de incassoprocedure. Bovendien heeft hij de meeste werkzaamheden naar eigen zeggen zelf uitgevoerd, omdat de mededirecteur hoogzwanger was. Kortom, de accountant heeft het fundamentele beginsel van vertrouwelijkheid geschonden.

Integriteit

In de opdrachtovereenkomst staat dat de accountant alle informatie die hij ontving van de opdrachtgevers niet zonder hun toestemming zou delen met derden. De accountant heeft zich niet gehouden aan deze afspraak en evenmin aan de algemene voorwaarden van het advieskantoor. In deze voorwaarden staat dat de verstrekte gegevens niet voor een ander doel zouden worden gebruikt dan waarvoor ze waren verstrekt. Door zich niet te houden aan de opdrachtovereenkomst en de algemene voorwaarden heeft de accountant ook het fundamentele beginsel van integriteit geschonden.

Maatregel

Berisping.

Annotatie Lex van Almelo

In de tuchtrechtspraak zijn diverse voorbeelden te vinden van accountants die uit de bocht vliegen als de klant hun factuur niet (helemaal) betaalt. Ze vergeten zich dan nogal eens af te vragen of de ingezette incassomiddelen het doel heiligen. In dit geval liet de accountant beslag leggen onder enkele klanten van de wanbetaler. De klacht gaat er niet over dat dit geschut te grof zou zijn en de accountant geen afweging heeft gemaakt tussen de belangen van hemzelf en die van de klant.

In dit geval factureerde de accountant bijna het dubbele van wat was afgesproken en kon het incassomiddel - beslag onder derden - om andere redenen niet door de beugel: de accountant gebruikte voor het beslagverzoek (‘rekest’) aan de rechter vertrouwelijke gegevens van de wanbetalende opdrachtgever. Niet alleen de rechter en zijn advocaat namen daardoor kennis van de gegevens, ook de klanten onder wie het beslag werd gelegd. De accountant probeerde de verantwoordelijkheid voor deze schending van de geheimhoudingsplicht door te schuiven naar zijn mededirecteur, die al berispt was door de tuchtrechter van haar beroepsgroep. Maar omdat zij hoogzwanger was, had de accountant het meeste werk gedaan voor de factuur en het beslagrekest met de vertrouwelijke gegevens goedgekeurd.

De accountant heeft niet alleen zijn geheimhoudingsplicht geschonden, maar ook de bepalingen van de opdrachtovereenkomst en de algemene voorwaarden van zijn kantoor. Daarin stond namelijk dat gegevens van de klant vertrouwelijk worden behandeld en niet worden gebruikt voor een ander doel dan waarvoor de klant ze heeft afgestaan. Door zich niet te houden aan de contractvoorwaarden heeft de accountant ook het integriteitsbeginsel geschonden. De registeraccountant heeft zich inmiddels uit het accountantsregister laten uitschrijven.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.