Ebo Roek

Aan een mededeling van een accountant wordt door het maatschappelijk verkeer een bepaalde waarde gehecht. De accountant die een 'standaardopdracht', zoals bijvoorbeeld een controle- , beoordelings- of samenstellingsopdracht uitvoert, is zich daar doorgaans wel van bewust.

Bij deze opdrachten is het voor een accountant herkenbaar welke stappen in het kader van een deugdelijke grondslag in acht moeten worden genomen.

Lastiger is het bij werkzaamheden die niet direct als opdracht kwalificeren. Hieronder twee voorbeelden uit de praktijk van de Klachtencommissie: het sturen van een e-mail aan de bank, en het op verzoek van een cliënt beantwoorden van een brief van een advocaat.

Voorbeeld 1

In deze zaak is de klager gestart met een broodjeszaak. Het betreft een franchise-onderneming. De franchisenemer heeft een ondernemingsplan opgesteld. De accountant (verweerder) heeft een offerte aan de klager uitgebracht voor het voeren van de financiële- en loonadministratie, het opstellen van tussentijdse cijfers/benchmark, het opstellen van fiscale aangiften, en het samenstellen van de jaarrekening.

Een medewerker van de accountant stuurt op een bepaald moment een e-mail aan de bank waar de klager een lening van moet krijgen om de broodjeszaak te starten. In de e-mail staat dat het accountantskantoor de cijfers in zijn algemeenheid heeft beoordeeld en deze als economisch reëel beschouwt.

Uiteindelijk gaat de broodjeszaak failliet. Volgens de klager waren de cijfers verkeerd en was het niet mogelijk om op die locatie een succesvolle zaak op te bouwen. Daarom had volgens de klager de e-mail van de accountant nooit aan de bank verstuurd mogen worden.

De Klachtencommissie stelt vast dat verweerder vaktechnisch verantwoordelijk te houden is voor de mededeling van zijn medewerker. Daarnaast zou het zorgvuldig zijn geweest als de mededeling in de mail niet uitsluitend op een cijfermatige beoordeling was gebaseerd, maar ook op een gesprek met de ondernemer. Dat is echter niet gebeurd. Verder blijkt uit het dossier onvoldoende welke werkzaamheden er zijn verricht bij het toetsen van de exploitatiebegroting, welke aannames zijn gedaan, en welke vergelijkingen zijn gemaakt. Het dossier dat het accountantskantoor aan de Klachtencommissie liet zien bevatte daarnaast ook informatie die ten tijde van het verstrekken van de lening nog niet bekend kon zijn. De Klachtencommissie verklaart de klacht gegrond.

Voorbeeld 2

Een accountant heeft op verzoek van zijn cliënt per brief gereageerd op een sommatie van een leverancier (klager) van zijn cliënt. Daarin heeft de accountant verklaard dat alle openstaande bedragen onderling verrekend zouden zijn en er geen vorderingen meer open staan. Uiteindelijk blijkt dat er toch nog een bedrag openstond. Daar was de accountant niet van op de hoogte. Volgens de klager was de mededeling van de accountant onjuist en ondeugdelijk.

De Klachtencommissie is het eens met de klager. Met de brief bracht de accountant een mededeling in het maatschappelijk verkeer. De mededeling van de accountant bleek gebaseerd op de mededeling van zijn cliënt, die beweerde dat er geen openstaande vorderingen meer waren. Dit strookte met zijn eigen bevinding dat er geen openstaande vorderingen in de administratie waren. De zorgvuldigheid verlangt echter dat de accountant nader onderzoek doet, door niet alleen te kijken of er volgens de administratie van de cliënt openstaande vorderingen waren, maar ook door te controleren op welke wijze de geclaimde vordering was voldaan. Dat heeft de accountant niet gedaan. Daarnaast was de formulering van de accountant voor meerdere interpretaties vatbaar, en dus niet zorgvuldig.

Rode draad

Beide klachten draaien om het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid uit de VGBA. Rode draad in beide gevallen is dat je als accountant grondig moet onderzoeken wie de kring van gebruikers is van de mededeling die je gaat doen. Daarnaast moet helder zijn wat het doel is van de uiting of mededeling. Waar wordt het voor gebruikt? Voor een mogelijke procedure? Voor een financiering? Kwijting? Praat hierover met de opdrachtgever, verkrijg duidelijkheid en bedenk dat ook deze werkzaamheden een deugdelijke grondslag behoeven.