Vooral gepensioneerden, maar ook werkenden komen er bekaaid vanaf. Werkenden krijgen namelijk ook al tien jaar geen indexatie meer van opgebouwde rechten. Het beloven dat pensioenkortingen van de baan zijn is dus een sluwe manier om het akkoord er doorheen te krijgen.

Twintig procent minder pensioen

Het wordt gepresenteerd alsof er niet wordt bezuinigd. Het nabestaandenpensioen wordt straks echter op risicobasis gefinancierd. Dat levert een besparing op van twintig tot dertig procent van de totale premie. De werknemer krijgt hiervoor straks de rekening gepresenteerd. Op de pensioendatum vervalt namelijk het hele partnerpensioen.

Dat is het principe van op risicobasis financieren. Als je huis niet afbrandt, krijg je aan het eind van je verzekeringscontract ook niets uitgekeerd. Als je nog leeft op de pensioendatum, is er daarna geen partnerpensioen meer voor je verzekerd. Om dat alsnog te verzekeren, kun je een stuk van je ouderdomspensioen inruilen. Daarvoor lever je als werknemer twintig procent van je ouderdomspensioen in. De facto is je pensioen straks twintig procent lager dan wat je voorgespiegeld krijgt.

Achterdeur

De doorsneepremie levert volgens Koolmees een niet langer te verantwoorden solidariteit van jongeren voor ouderen op. Daarom krijgen jongeren hun premie voortaan helemaal zelf in de spaarpot. De ouderen missen dan deze solidariteit-subsidie en moeten worden gecompenseerd. De miljarden kostende compensatie moet na het pensioenakkoord komen uit een collectieve solidariteitsreserve.

Hoe dit precies vormgegeven gaat worden is nog opengelaten. Ik begrijp uit de samenvatting dat dit moet worden gefinancierd uit een opslag op de premies. Met andere woorden, we wilden niet meer dat jongeren ouderen subsidieerden. Aan de andere kant vragen we straks wel een bijdrage in de solidariteitsreserve. Coûte que coûte blijven bij het oude is misschien geen goede oplossing. Maar vernieuwen en het oude op een andere (complexere) manier terugbrengen is onverstandig.

Korten pensioen niet nodig

Korten op pensioenen lijkt alleen nodig vanwege een rigide DNB-rekenregel. In een eerdere column wees ik er al op dat het niet nodig is om te korten. Op grond van de Europese rekenregels zouden we pensioenen gewoon kunnen indexeren. Bij de bepaling van de verplichtingen van pensioenfondsen wordt een risicovrije rekenrente van nul procent gehanteerd. Op grond van de Europese richtlijnen voor pensioenfondsen (IORP) mag rekening worden gehouden met toekomstige rendementsverwachtingen. Als we dat heel voorzichtig zouden doen, spelen we honderden miljarden vrij. Het geld blijft alleen vanwege een rigide rekenrente van DNB in de kluis. Geen enkele reden dus om te dreigen met het korten van pensioenen.