Pieter de Kok

2016 is begonnen en de toonzetting is nog niet echt positief. Innovatie en accountancy schijnen niet samen te gaan. En rondom Getwalk waren de rapen gaar. Veel ophef en zelfs Tweede-Kamervragen.

Uiteraard is het goed om met elkaar het debat rondom permanente educatie (PE) te voeren. Voor Tuacc was dit speerpunt 2. Maar dat was in 2012. Sindsdien is het vooral stil rondom het onderwerp PE. Tot Getwalk. Vreemd. Overigens was het een geweldig event en is een nieuwe traditie geboren.

Bowie zou er allemaal om lachen. Een artiest, een kunstenaar, een leider en zijn tijd ver vooruit. Een paar dagen na zijn overlijden las ik een prachtig stuk in de Washington Post: ‘David Bowie taught me everything I need to know about innovation’.
Tegelijkertijd was ikzelf al bezig met een artikel dat bijna gelijk is aan de titel van dit stuk. Alleen geen zeven maar vijf stappen. Echter, toen ik de zeven stappen las die David Bowie ons heeft geleerd, was de top zeven een feit.

Ik zie veel parallellen tussen de mindset van David Bowie en die van kantoren waarvan ik vind dat ze allemaal op hun eigen manier op een positieve manier invulling geven aan innovatie. En dan kijk in het bijzonder ook naar mijn eigen ervaringen in uitbouwen van kantoor waar innovatie als rode draad ons ritme van ‘vallen en opstaan’ bepaalt. Niets gaat vanzelf.

1. Stop nooit met jezelf opnieuw uitvinden

Op Supbowie.com kunt u zien hoe David zich continu wist aan te passen aan de nieuwe tijdsgeest. Nieuwe looks, nieuwe kostuums en een nieuw geluid. Het vermogen en de ambitie om mee te bewegen in de ontwikkelingen is een bijzondere kracht.

Het maakt als accountantskantoor niet uit of je nu vijftig, veertig, of tien jaar bestaat, het gaat om de kracht om jezelf opnieuw uit te kunnen vinden. Dit doe je door creativiteit en plezier te organiseren. Geef creatieve mensen de ruimte, organiseer de 'funfactor' met themavonden en informele kennisdeling rondom nieuwe thema’s. Een FreeStyle Data Analytics-avond, een Wat Brengt De Blockchain-middag of een KlantDagZonderKlanten.

Wat ik heb geleerd is dat het wel uit het ‘team zelf’ moet komen en dat de ‘tone at the top’ de initiatieven ondersteunt. Meer hoeft de ‘top’ in feite niet te doen. Laat de creativiteit het ritme bepalen en geef mensen de ruimte.

2. Benoem de 'stip' aan de horizon

2002 was het jaar waarin de eerste iPods van Apple de wereld veroverden. De muziekwereld zou nooit meer hetzelfde zijn.  Bowie zag dit al snel, in hetzelfde jaar zei hij “Music itself is going to become like running water or electricity”. Hij paste zijn strategie aan en ging  touren, heel veel  touren, want dat was de unieke ervaring die hij met zijn fans kon delen. De les is dat we altijd vooruit moeten blijven kijken.

Elk kantoor kan dit organiseren. Vooruitkijken en als kantoor bepalen welke elementen passen bij het DNA van het kantoor. Op basis hiervan stippen benoemen en ‘terugwerken’ om deze te bereiken. Wie van u heeft al een visie ontwikkeld over de impact van The Internet Of Things en de razendsnelle uitrol van sensors op de huidige dienstverlening?

3. Mislukking is een prima basis voor vernieuwing

Niet alles lukt. Ook niet bij Bowie. Van een cocaïneverslaving tot een aantal mislukte samenwerkingen met andere muziekbands. Al deze ervaringen waren wel de basis voor zijn succes. Kijk ik in naar mijn eigen ervaringen dan hebben we meer initiatieven opgestart die zijn mislukt dan gelukt.

Als eerste advies- en accountantskantoor hadden we in 2010 een spreekuur op Twitter. Kansloos. We hebben tools ondersteund die achteraf geen oplossing waren voor onze klanten en we hebben samenwerkingen gestart die bijna allemaal eindigden in grote teleurstelling. Maar van elke ervaring hebben we geleerd. We hebben van geen enkele mislukking spijt.

Dit zie ik ook bij andere kantoren die niet bang zijn om (achteraf) verkeerde keuzes te maken. In de accountancy moeten we gewoon durven meer te experimenteren en te mislukken. Helemaal niet erg.

4. Betrek je klanten in de ontwikkeling van nieuwe oplossingen

Bowie was niet alleen een muzikant. Hij was schilder, beeldhouwer, modeontwerper en ontwikkelde zelfs een geheel nieuwe taal. Ik ben persoonlijk een groot voorstander van jezelf breed ontwikkelen. Dat mag ook als kantoor. Breed ontwikkelen staat in mijn beleving niet op gespannen voet met focus. Als kantoor kun je prima kiezen voor een portfolio van dienstverlening die op het oog wellicht breed is, maar wel vanuit een zelfde mix van DNA (beleving, oplossingsgericht, kwaliteit) tot stand is gekomen.

Mijn tip is om altijd je (toekomstige) klant in deze ontwikkeling te betrekken. Het ontdekken van nieuwe kansen is niet eng, heeft niets met focus te maken op huidige dienstverlening, maar is een motor achter innovatie.
Mijn tweede tip: kijk zeker verder dan strikt het ‘assurance’-domein. Met onze kennis en opleiding zijn er veel mogelijkheden voor het ontwikkelen van nieuwe diensten.

5. Heb vertrouwen in jezelf als kantoor

Bowie zei in 2013: “My work is always stronger when I get very selfish about it”. En hier is niets mis mee. We gaan door een turbulente ontwikkeling heen als accountancysector. Veel groot en klein kwaliteitsdrama. Veel toetsing, veel subjectieve meningen, snel een vergrootglas, zie recent Getwalk en de Tweede-Kamervragen. Maar ondertussen zie ik veel kantoren vanuit hun eigen kracht zichzelf door ontwikkelen.

Onze lijn rondom maximale inzet van data-analyse, process mining en visualisatie wordt niet door alle ondernemingen gewaardeerd, maar wij geloven erin dat dit de lijn is. Voor toetsingen en reviews ben ik ook niet bang. We weten allemaal, en wij uit recente ervaringen, dat kwaliteitstoetsing vooral een subjectief proces is.

Eigen ervaringen van toetsers worden geprojecteerd op andere kantoren, of toetsers compenseren een tekort aan eigen praktijkervaring door focus op formele zaken. Dat is de realiteit en verder toetsingen zijn goed en positief, het houdt ons allemaal scherp, maar blijf vooral geloven in eigen kracht en koers.

6. Werk aan een ander verdienmodel

Bowie was erg creatief als het gaat om zijn eigen verdienmodel. Hij verkocht bijvoorbeeld bundels van tien jaar royalties in ruil voor hoge rendementen. De ‘Bowie bonds’.

Het werken aan nieuwe verdienmodellen is voor iedereen een uitdaging. Abonnementen en vergoedingen op basis van ‘meerwaarde en ‘succes’ vinden langzaam hun weg. Maar het gaat natuurlijk niet om het verdienmodel alleen, het gaat om de combinatie van verdienmodel en de ontwikkeling van nieuwe diensten.

We zullen zien dat accountantskantoren zich gaan ontwikkelen tot kennisdeelplatformen, verbindingsplatformen, waar uiteenlopende partijen elkaar gaan ontmoeten, kennis gaan delen en samenwerken.

7. Inspire others, ensure your work lives on

De laatste stap, in het Engels. Met miljoenen fans in complete shock op 10 januari 2016 is een ding duidelijk: Bowie was een inspiratiebron voor velen. Zijn werk, zijn muziek zal miljoenen mensen blijven inspireren.

En dat is precies de stap die ik mis in de accountancy. We zijn zo druk met onszelf bezig, met het werken aan verbeteringen en het verzanden in de micro-discussies dat we niet toekomen aan inspiratie. Willen we als sector een paar grote meters naar voren bewegen, dan zal de inspiratie terug moeten komen. Nieuwe initiatieven die verder gaan dan alleen een antwoord formuleren op de maatschappelijk kritiek, verder gaan dan een grijze titel van Publiek Belang. Kantoren die hiertoe in staat zijn gaan inhoud geven aan een geheel nieuwe vorm van innovatie: maatschappelijke relevantie met fans die geïnspireerd raken!

Mede geïnspireerd door het artikel ‘David Bowie taught me everything I need to know about innovation’ in de Washington Post.