Marcel Pheijffer

Ook als samenstel-accountant heb je verantwoordelijkheden ten aanzien van de juistheid van gepresenteerde financiële overzichten; zeker als het over de oud-president van de VS gaat, aldus Marcel Pheijffer.

Discussie Column

Mazars en Trump: een juridisch gevecht

Donald Trump werd als president van een wereldmacht door velen gezien als de machtigste man op aarde, maar ik heb het altijd een 'sneue kneus' gevonden. Thans loopt Trump als 'gewoon burger' het risico achter de tralies te verdwijnen wegens fiscale fraude en misleidende jaarstukken. En zodra dergelijke woorden vallen, komt de accountant al snel in beeld.

Op 9 februari van dit jaar stuurde Mazars USA een brief aan Alan Garten, de executive vice-president, tevens chief legal officer van The Trump Organization. De strekking van de brief is helder: "We write to advise that the Statements of Financial Condition for Donald J. Trump for the years ending June 30, 2011 - June 30, 2020, should no longer be relied upon and you should inform any recipients thereof who are currently relying upon one or more of those documents that those documents should not be relied upon."

Mazars moest wel met een dergelijk statement komen, nadat Letitia James - procureur-generaal in New York - op 18 januari 2022 een uitgebreid feitenrelaas bij de rechtbank deponeerde en daarmee openbaar maakte. Daarin wordt opgetekend, dat uit feitenonderzoek is gebleken dat volgens James sprake is van onder meer "misleading statements of financial condition of Donald J. Trump". Misleiding - omdat de stukken zijn gebruikt tegenover financiers, verzekeraars en de Belastingdienst - door bijvoorbeeld:

  • verkeerde weergave van objectieve feiten, zoals de grootte van Trump’s penthouse;
  • verkeerde weergave van Trumps bezittingen, door deze als liquide middelen te presenteren waardoor de liquiditeitspositie te gunstig werd voorgesteld;
  • onjuiste waarderingen van bezittingen, door het op onjuiste wijze toepassen van waarderingstechnieken en het opblazen van de waarde van bezittingen;
  • onjuiste voorstelling van zaken van het proces, om tot waardering van bezittingen te komen alsmede van de daarbij ingeschakelde personen.

In de openbaar gemaakte stukken wordt een verklaring aangehaald van een controller die voor de Trump Organization werkzaam was en die als volgt over de waardering van een bezitting (Seven Springs Estate) verklaarde: "This valuation includes the full amount that would be generated from the sale of the non-existent homes without taking into account the years it would take to construct infrastructure, build homes, obtain necessary approvals, and sell the number of homes."

Het is creatief gevonden: Het waarderen van een object als zijnde volwaardig ontwikkeld en tegen verkoopwaarde, terwijl de ontwikkeling nog moet plaatsvinden en het ontwikkelde nog moet worden verkocht. Geniaal! Je zou erom lachen als het niet zo triest was.

Terug naar Mazars dat onder vuur komt te liggen: wat hebben die nu precies gedaan? Is er sprake van een controleopdracht? Hebben zij zekerheid verstrekt? Wat is de waarde van hun handtekening nu er niet meer kan worden vertrouwd op de Statements of Financial Condition?

Ten eerste: De Statements of Financial Condition betreffen geen jaarrekening.

Ten tweede: Er was geen sprake van een controle-opdracht, maar "The firm, Mazars USA, compiled the financial stements based on information the former president and his company provided", aldus berichtgeving in The New York Times.

Ten derde: Mazars zal verwijzen naar NV COS (ISA) 4410.4* waarin de volgende frase is opgenomen "De uit te voeren werkzaamheden zijn er niet op gericht en stellen de accountant niet in staat enige zekerheid omtrent de getrouwheid van een financieel overzicht te verschaffen."

Ten vierde: De waarde van de handtekening. We kunnen gerustgesteld zijn. Immers, in de brief van 9 februari 2022 schrijft Mazars: "While we have not concluded that the various financial statements, as a whole, contain material discrepancies, based upon the totality of the circumstances, we believe our advice to you no longer rely upon those financial statements is appropriate. As we have stated in the Statements of Financial Condition, Mazars performed its work in accordance with professional standards. A subsequent review of those workpapers confirms this."

Geruststellend. Creatief. Geniaal. Je zou erom lachen als het niet zo triest was. Enfin, laten we het cynische achter ons laten en er serieus naar kijken:

  • Het doet er voor derden niet toe of het wel of niet gaat om een jaarrekening. Waar het om gaat is dat er een stempel van Mazars onder een document staat dat tegenover derden is gebruikt.
  • Het doet er voor derden niet toe of het wel of niet gaat om een controle. Waar het om gaat is dat er een stempel van Mazars is geplaatst.
  • Geen zekerheid conform NV COS (ISA) 4410.4? Maar dezelfde bepaling zegt toch ook: "De gebruikers van een samengesteld financieel overzicht kunnen echter enige toegevoegde waarde ontlenen aan de betrokkenheid van de accountant, aangezien hij verplicht is de werkzaamheden met professionele deskundigheid en zorgvuldigheid uit te voeren." Bovendien stelt Mazars in de brief van 9 februari 2022 dat er niet langer op de documenten die zij eerder aftekende kan worden vertrouwd. Daarmee suggereert Mazars dat er daarvoor wel degelijk op kon worden vertrouwd. Accountantsjargon inzake zekerheid/vertrouwen begrijpen derden niet, maar zij begrijpen wel dat het stempel van Mazars een kwaliteitskeurmerk moet zijn.
  • De waarde van de handtekening? Volgens Mazars is die kennelijk onverkort hoog. Immers, ondanks het feit dat niet langer kan worden vertrouwd op de documenten, heeft Mazars het werk goed uitgevoerd. Het is echter een retorische vraag wat Trumps bankier Deutsche Bank, verzekeraar Zurich en de Belastingdienst daarvan zullen vinden als zij schade vinden door de productie van misleidende stukken voorzien van de handtekening van Mazars.

Het juridisch gevecht zal niet alleen tussen procureur-generaal Latitia James en Trump c.s. gaan plaatsvinden. Ook Mazars zal daarin worden betrokken. Is het niet door James, dan wel door bijvoorbeeld Deutsche Bank. Die zal betogen dat zij de financiering aan Trump en diens imperium heeft verstrekt op basis van de Statements of Financial Condition. Die zal betogen dat zij hebben vertrouwd op de werkzaamheden van en ondertekening door Mazars. Die zal betogen dat zij wel zekerheid mocht en kon ontlenen aan die ondertekening.

Namelijk: omdat Mazars de werkzaamheden met professionele deskundigheid en zorgvuldigheid moest uitvoeren. Omdat je ook als samenstel-accountant verantwoordelijkheden hebt ten aanzien van de juistheid van gepresenteerde financiële overzichten. Omdat het hier gaat om bezittingen met een waarde van honderden miljoenen. Omdat op basis van de (vermeende) waarde van die bezittingen financieringen zijn verstrekt van honderden miljoenen. Omdat het (voor een deel van de periode) ging om een machtig persoon die het schopte tot president van de Verenigde Staten. Omdat je als accountant altijd je gezond verstand moet blijven gebruiken. Omdat je als accountant ook bij samenstelopdrachten je kennis inzake classificatie van bezittingen en waarderingen alsmede de daarbij toe te passen processen, regels en technieken dient te hanteren. Omdat er al jarenlang publiciteit en openbare informatie beschikbaar was waarin twijfels werden geuit over de waarde van Trump’s bezittingen. Omdat, in aanvulling daarop, er al jaren twijfels bestonden over de rol van Mazars. Omdat je als accountant je goede naam niet moet laten gebruiken om waarde toe te voegen aan fake news.

* Ik hanteer de versie uit 2015, midden in de periode 2011-2020 waar de kwestie om draait.

Wat vindt u van deze column?

Reageer

Marcel Pheijffer (1967) is hoogleraar Forensische Accountancy aan de universiteiten Nyenrode en Leiden.

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.