Discussie Opinie

Accountant, oordeel ook over het kasstroomoverzicht in een Titel 9-jaarrekening

Meer openheid. Meer leiderschap. Meer lef. Aldus de voorzitter van de NBA in april 2019 bij de lancering van het Dashboard Accountancy. Klinkt goed. Als het gaat om het kasstroomoverzicht (KSO) in een Titel 9-jaarrekening zou de accountant zich op deze punten meer kunnen laten gelden.

Gert-Peter den Hollander

Zo’n statement vraagt uiteraard om nadere toelichting:

  1. In de controleverklaring wordt het KSO niet altijd genoemd in de opsomming van de primaire overzichten, hoewel het KSO wel deel uitmaakt van de jaarrekening. Die opsomming wordt vereist door NVCOS 700.23, maar staat kennelijk niet bij alle accountants op het netvlies. Het zou denk ik ook helpen als het KSO wordt genoemd in de voorbeeldverklaring van de NBA.
  2. Soms wordt het KSO niet genoemd in de verklaring, omdat het simpelweg ontbreekt in de jaarrekening. Vergoossen en Meershoek (MAB, april 2018) onderzochten 1.067 jaarrekeningen van (middel)grote rechtspersonen en in 67 daarvan ontbrak het KSO, zonder dat een motivering was opgenomen conform RJ 365.104. Opmerkelijk.
  3. Tenslotte het oordeel over het KSO (respectievelijk de kasstromen). De verklaring bij een Titel 9-jaarrekening zegt er niets over, in tegenstelling tot een IFRS-jaarrekening, waar de verklaring het KSO noemt als primair overzicht èn een oordeel uitspreekt over de kasstromen. En dat kan ook prima: artikel 393 lid 5 biedt alle ruimte voor het geven van een oordeel over de kasstromen.
  4. Waarom oordelen accountants niet over het KSO? Omdat het niet wordt genoemd in artikel 361? Omdat nergens staat dat het moet? Maar waarom dan wel bij een IFRS-jaarrekening? Ik kan het niet uitleggen.

De minister heeft het KSO niet in de definitie van een jaarrekening in artikel 361 lid 1 willen opnemen, overigens zonder dat te motiveren. De minister kwam (voor het laatst in 2008!) niet verder dan te zeggen dat de wet niet verplicht tot opname van het KSO, maar dat het KSO wel een algemeen aanvaard onderdeel van de jaarrekening is, en daarmee onderdeel van de RJ.

Naar mijn mening spreekt de minister zichzelf hier tegen: als volgens artikel 362 lid 1 de jaarrekening moet voldoen aan maatschappelijk aanvaardbare normen, en het KSO wordt als zodanig beschouwd (ook door de minister), dan verplicht de wet dus tot opname van een KSO. Of ben ik te streng in de leer?

Hoe dan ook, ik zou verwachten dat de NBA (of de RJ) voorstelt aan de minister om het KSO voor (middel)grote rechtspersonen op te nemen in artikel 361 lid 1, tenzij gebruik wordt gemaakt van artikel 408. In mei 2018 heeft de RJ een brief met opmerkingen over wetgeving naar het ministerie van Justitie en Veiligheid gestuurd, maar het KSO wordt daar niet in genoemd. Wat mij betreft een gemiste kans.

Kortom: accountant, aan het werk! Laat zien dat het KSO een belangrijk onderdeel van de jaarrekening is, voer er voldoende controlewerkzaamheden op uit, en oordeel er ook over. Wellicht dat de minister er dan ook toe overgaat om het KSO in Titel 9 op te nemen.

Gert-Peter den Hollander RA is directeur van Everest Advies in Bilthoven.

Gerelateerd

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.