Discussie Opinie 03 december 2021

Debat over fraude, de volgende keer met de klant

Alle inspanningen rondom fraude kunnen volgens Peter Schimmel beter worden geïnvesteerd in gesprekken, trainingen en voorlichting van de controlecliënt.

Peter Schimmel

Maandag 29 november keek ik naar het 'debat over fraude' van de NBA. Eigenlijk was het 'een' debat over fraude, maar wel het kijken waard. Wat kan die Wim Bartels presenteren; van mij mag hij zijn eigen talkshow. Het was een fijne discussie over wat accountants meer of minder moeten doen rond fraude en continuïteit. Zeker is dat we er nog niet zijn, als we het laten bij extra tekst over fraude en continuiteit in de verklaring.

Er werd gebabbeld over risico's, kloven, publiek belang, MCA, CTA en kwartiermakers. Maar als fraudeliefhebber bleef ik met lege handen zitten. Al die wijze mannen en twee vrouwen leken te zijn vergeten dat de verantwoordelijkheid voor het voorkomen en ontdekken van fraude bij het management en de met governance belaste functionarissen ligt, ofwel de controlecliënt. Het is alsof je een virus de wereld uit wil hebben, maar de (potentiële) patiënt verzuimt in de oplossing te betrekken.

Vragen jullie wel eens aan een DGA, bestuursvoorzitter of lid van de rvc om de fraudedriehoek uit te leggen, hoe het frauderisicobeleid zich daartoe verhoudt en hoe dat beleid is uitgerold? Ik wel en dat zouden jullie ook eens moeten doen. Verwacht niet dat dit veel zinvolle antwoorden oplevert. Ik heb meer succes met "ik zou het met u willen hebben over jatten van, voor en door de baas". Hoewel, de klant weet ook dan zelden veel te vertellen over zijn risicobeheersing. Als het om een prestatiekloof gaat: laat die gecontroleerde eerst eens zelf gaan presteren rondom frauderisicobeheersing. En daar kunnen wij op een veel zinvollere wijze bij helpen, dan met een tekstje in een verklaring.

Als we nou eens al die inspanning ten behoeve van onderling ge-OH over fraude stoppen in gesprekken, trainingen en voorlichting van het management en de met governance belaste functionarissen. Als we klokkenluidersregelingen een aanvullende verplichte melding bij de accountant laten omvatten. Als we daarnaast van organisaties met vijftig of meer werknemers verlangen jaarlijks een onafhankelijk medewerkers-tevredenheidsonderzoek te laten verrichten, waarin expliciet vragen/stellingen zitten over tone at the top, voorbeeldgedrag en integriteitsuitdagingen. Kijk, dan mag je het daarna van mij hebben over de prestatiekloof of welke kloof dan ook.

Versta mij niet verkeerd. Ik ben een groot voorstander van meer focus op de rol van de accountant waar het gaat om fraude (en natuurlijk ook continuiteit, maar ook cybercrime en duurzaam ondernemen, zoals Marcel Pheijffer terecht opmerkte) en steun alle inspanningen daartoe. Maar meer gaan doen aan iets waar je niet succesvol in bent gebleken, voelt bij mij als harder Nederlands gaan praten tegen iemand die mijn taal niet verstaat.

Overigens genoten van een leuk debat. Wisten jullie dat Wim Bartels ook een prima zanger is? Ze gaan hem missen bij KPMG.