Zijn accountants beter geworden?
In ieder nummer van Accountant kijkt juridisch journalist Lex van Almelo, ter lering en vermaak, naar het tuchtrecht. Kijk voor tuchtrechtsamenvattingen van de Accountantskamer, inclusief annotaties, op Accountant.nl.
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 5, 2020
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
» Download dit artikel (pdf)
» Download het hele nummer (pdf)
Lex van Almelo
Hoe komt het dat de tuchtrechter de laatste maanden minder uitspraken doet? Moeten we spreken van een coronadip? Of doen accountants hun werk beter?
Eerst de cijfers. In de afgelopen tien jaar werden per jaar gemiddeld 163 klachten ingediend en 156 afgehandeld. In 2019 lagen de cijfers iets boven het gemiddelde: 173 klachten en 154 afgehandelde zaken. Van die afgehandelde zaken leidden er 137 tot een uitspraak en van die uitsprakenwerden er 86 gepubliceerd op tuchtrecht.nl, ruim zeven per maand. Op 1 oktober 2020 zou je dus 65 gepubliceerde uitspraken van de Accountantskamer verwachten, maar het zijn er ‘slechts’ 58. Weinig? Op negen maanden valt die terugval eigenlijk best mee.
Van uitspraken in hoger beroep verschenen de afgelopen negen maanden vier samenvattingen, terwijl vorig jaar in dezelfde periode zestien uitspraken zijn samengevat. Het College van Beroep voor het bedrijfsleven verzuipt in de bulk aan stikstof- en mestzaken, maar had voor oktober al weer acht accountantstuchtrechtzaken op de rol staan voor behandeling. De terugval lijkt vooral te moeten worden toegeschreven aan de mestdip.
Corona
De dip bij de Accountantskamer valt mee, als je beseft dat de zittingszaal acht weken lang gesloten was. De kamer heeft dit opgevangen door procedures - met toestemming van de partijen - meer schriftelijk te laten verlopen en door online-zittingen te houden. Als de kamer of één der partijen per se een live-zitting nodig vond, werd de zaak doorgeschoven of werd elders zitting gehouden. Zo is de kamer drie keer uitgeweken naar een vergadercentrum, waar vanwege corona ruimte te over was. Deze informele setting had zo haar voordelen. Op ‘gelijke hoogte’ stelden de beklaagde accountants zich minder defensief op. Wat dat betreft vindt voorzitter Sandra Schreuder van de Accountantskamer de zittingen buiten het justitiepaleis voor herhaling vatbaar. Maar voor de digitale bedrijfsprocessen is de kamer toch aangewezen op het gerechtsgebouw.
Voor zover je kunt spreken van een dip, is die mede toe te schrijven aan de klacht tegen de controlerend accountants van Imtech, die eind september op zitting werd behandeld. Het dossier beslaat duizenden pagina’s. De zaak slurpt alle tijd op van één kamersecretaris, kost de voorzitter twee maanden en de leden van de kamer honderden uren. De accountantsleden kwamen avond- en weekenduren te kort en hebben dus een deel van hun dagelijkse werkzaamheden moeten opofferen.
Hard nodig
Sandra Schreuder sluit niet uit dat corona tot minder klachten heeft geleid. “Ik sprak iemand van het Regionaal Tuchtcollege Gezondheidszorg in Zwolle. Ook daar beginnen de klachten na een periode van stilte weer binnen te druppelen. Kennelijk zijn zorgverleners en accountants hard nodig in deze tijd en dienen patiënten en klanten minder snel een klacht over hen in.”
Over zorgverleners en accountants wordt eigenlijk toch al weinig geklaagd, zo blijkt uit het evaluatieonderzoek van de Accountantskamer. Per duizend beroepsbeoefenaren krijgen gezondheidszorgverleners vijf, accountants zes, advocaten 56 en notarissen 118 klachten aan de broek. Als je het aantal klachten afzet op de openbare accountants kom je op veertien klachten. Maar ook dat is nog altijd een stuk minder dan de juridische dienstverleners aantrekken.
Dat klanten in coronatijd minder klagen is een verleidelijke hypothese. Het corona-effect kan echter ook anders in elkaar steken. Zo dienen klanten nogal eens een klacht tegen de accountant in om de rekening omlaag te krijgen. Vaak lukt dat. Maar als accountants principieel zijn, laten ze de zaak voorkomen. Klanten trekken de klacht dan niet zelden alsnog in. Dat leek de afgelopen maanden vaker te gebeuren. Schreuder: “Omdat ze vanwege corona niet naar Zwolle wilden komen?”
Doen accountants hun werk dus beter? In Zwolle lijkt het er nog niet op.