Magazine 01 mei 2009

Nieuwe loketten

Op 1 mei 2009 zijn de Wet tuchtrechtspraak accountants en de Verordening op de klachtbehandeling in werking getreden. Aan welke instanties kan vanaf dat moment een klacht worden voorgelegd?

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 5, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Mike van Rossum en Jerry Brohm

Tuchtrecht en klachtenbehandeling anno 2009

Het spreekt voor zich dat het de voorkeur verdient dat een registeraccountant zich in geval van een geschil inspant om in onderling overleg met de klager tot een oplossing te komen. Mocht dit niet lukken dan kan de klacht of het geschil aan een aantal instanties worden voorgelegd.

Met de invoering van de Wet tuchtrechtspraak accountants wordt er bij het behandelen van klachten onderscheid gemaakt tussen tuchtrecht en klachtrecht. Het tuchtrecht dient het belang van een goede beroepsuitoefening. In het klachtrecht staat de klager centraal. Klachtbehandeling draagt bij aan het herstel van vertrouwen van het publiek in de beroepsuitoefening. De klachtbehandeling is er op gericht partijen nader tot elkaar te brengen. Klachtbehandeling kan geschieden bij het kantoor van de betrokken registeraccountant zelf of bij de gezamenlijke klachtencommissie van de beroepsorganisaties NIVRA en NOvAA. Het tuchtrecht wordt sinds 1 mei 2009 uitgeoefend door de Accountantskamer van de rechtbank Zwolle. De Accountantskamer kan een klacht, alvorens deze in behandeling te nemen, doorsturen naar de secretaris van de Klachtencommissie NIVRA-NOvAA. Het zal in dergelijke gevallen merendeels gaan om bejegeningsklachten; de klager zoekt genoegdoening. Voor bejegeningsklachten is een klachtenprocedure doorgaans effectiever dan een tuchtrechtelijke procedure. De secretaris van de Klachtencommissie zorgt er vervolgens, in overleg met klager, voor dat de klacht wordt voorgelegd aan de gewenste instantie voor klachtbehandeling.

Klachtbehandeling kantoor

Accountantsorganisaties en accountantskantoren zijn op grond van het Besluit toezicht accountantsorganisaties (Bta), de Verordening accountantsorganisaties (Vao) en de Nadere voorschriften accountantskantoren ter zake van assurance-opdrachten (Nvak) nu al verplicht een klachtenregeling op te stellen. Het NIVRA heeft daarvoor een model beschikbaar gesteld.

Om te bewerkstelligen dat schriftelijke ingediende klachten worden behandeld door een bevoegde instantie, bepaalt artikel 6 van de Verordening op de klachtbehandeling dat registeraccountants bij hen ingediende klachten terstond doorsturen aan de binnen hun kantoor met klachtbehandeling belaste functionaris of commissie, of de Klachtencommissie NIVRA-NOvAA.

Als een klager, hetzij meteen hetzij na terugverwijzen door de Accountantskamer, kiest voor klachtbehandeling door het kantoor, dan kan hij zich nadien niet nogmaals wenden tot de Klachtencommissie NIVRA-NOvAA.

Forumshoppen is ongewenst en gaat voorbij aan het doel van het klachtrecht. Het is immers niet goed voorstelbaar dat partijen bij een andere klachtinstantie wel overeenstemming bereiken. Indien de klager meent dat zijn klacht niet naar behoren is opgelost, dan rest hem de gang naar de Accountantskamer.

Klachtencommissie NIVRA-NOVAA

De klacht kan ook (kosteloos) worden behandeld door de Klachtencommissie NIVRA-NOvAA. Deze commissie is in het leven geroepen via de Verordening op de klachtbehandeling en behandelt net als de Accountantskamer klachten over gedragingen van een registeraccountant in zijn beroepsmatig handelen. Deze verordening voorziet niet in een algemeen klachtrecht, waarbij een ieder de mogelijkheid zou hebben te klagen over feiten die hem of haar ter ore zijn gekomen. Dit blijkt reeds uit de woorden ‘jegens hem’ in artikel 3 van de Verordening op de klachtbehandeling.

Bovendien mag een klacht niet uitsluitend over een declaratie gaan. Declaratiegeschillen worden behandeld door de Raad voor Geschillen.

De uitspraak van de Klachtencommissie NIVRA-NOvAA kan een aanbeveling voor afwikkeling bevatten. Als de klager meent dat zijn klacht niet naar behoren is opgelost rest hem - net als bij ‘onbevredigende’ behandeling door het kantoor zelf - de gang naar de Accountantskamer.

Accountantskamer

De Accountantskamer behandelt op grond van het nieuwe artikel 33 WRA in beginsel alleen klachten over handelen of nalaten door registeraccountants in de beroepsmatige sfeer. Klachten moeten worden ingediend binnen drie jaar na constatering van het handelen of nalaten en binnen zes jaar na het moment van handelen of nalaten.

Voor het in behandeling nemen van een klacht bij de Accountantskamer is € 70 griffierecht verschuldigd.

De Accountantskamer bestaat in meerderheid uit rechters aangevuld met accountants en deskundigen op het gebied van accountantswerkzaamheden, die een belangrijke rol vervullen bij de vaktechnische beoordeling van een zaak.

De rol van de beroepsorganisatie in het nieuwe tuchtrecht is enigszins gewijzigd. Naast het recht om een klacht aanhangig te maken en beroep in te stellen kan de beroepsorganisatie nu ook de Accountantskamer verzoeken om een registeraccountant met onmiddellijke ingang op non-actief te stellen. Als de Accountantskamer oordeelt dat inderdaad sprake is van ernstige bezwaren tegen de registeraccountant en daarom gevolg geeft aan dit verzoek, dan is de registeraccountant hangende de procedure niet bevoegd als zodanig op te treden.

Daarnaast kan het gebeuren dat indien een klacht wordt ingetrokken, de Accountantskamer beslist dat de behandeling met oog op de handhaving van het algemeen belang bij een goede beroepsuitoefening, toch moet worden voortgezet, en de beroepsorganisatie daarbij de rol van klager overneemt.

Noot
Mike van Rossum en Jerry Brohm zijn consultant Juridische Zaken NIVRA.

Andere belangrijke veranderingen in het tuchtrecht

• geldboete tot € 7.400
• maatregelen tien jaar lang opgenomen in accountantsregister
• na doorhaling wordt termijn voor herinschrijving bepaald
• beroepstermijn wordt teruggebracht tot zes weken

Raad voor Geschillen

De Raad voor Geschillen behandelt al jaren tal van burgerrechtelijke geschillen door middel van bindend advies. Deze geschillen gaan behalve over declaraties ook over het niet teruggeven van stukken en het vergoeden van geleden schade.

Voor de behandeling van geschillen is een vergoeding van procedurekosten verschuldigd.

Omdat het tot de grondrechten behoort om een geschil door de burgerlijke rechter te laten beoordelen kan een registeraccountant er op grond van artikel van 10 van de Verordening op de Raad voor Geschillen voor kiezen het geschil met voorbijgaan van de Raad voor Geschillen zelf voor te leggen aan de bevoegde burgerlijke rechter.

De Raad voor Geschillen kent in tegenstelling tot de burgerlijke rechter niet de mogelijkheid van kort geding.