Nieuws 09 oktober 2015

BDO: ruim een op de vijf ziekenhuizen scoort financieel onvoldoende

Er is een flinke kloof ontstaan tussen financieel gezonde en financieel ongezonde ziekenhuizen. Met name kleinere ziekenhuizen bevinden zich vaker in een benarde positie. Vijftien ziekenhuizen (22 procent) scoren een onvoldoende volgens de financiële stresstest van BDO. Het risico op faillissementen duurt daarmee onverminderd voort.

Deze conclusies trekt BDO Accountants & Adviseurs uit zijn jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen, waarin 67 algemene Nederlandse ziekenhuizen zijn gerangschikt op basis van hun financiële jaarverslagen van 2014.
Over het geheel genomen staan Nederlandse ziekenhuizen er financieel goed voor. Het gezamenlijke resultaat was weliswaar 19 procent lager dan in 2013, maar komt nog altijd uit op 308 miljoen euro. Daardoor is het totale eigen vermogen van de ziekenhuizen gestegen tot 3,2 miljard euro. Ook de stresstest van BDO levert goede scores op, met een 7,3 als gemiddeld rapportcijfer.

Kleine ziekenhuizen in de gevarenzone

Opvallend is dat met name kleine ziekenhuizen aanmerkelijk slechter scoren: zij leverden 56 procent van hun resultaat in ten opzichte van 2013. Daarnaast zijn er meer kleinere ziekenhuizen te vinden in de laagste regionen van de rangschikking: 53 procent van de ziekenhuizen met een onvoldoende zijn kleine ziekenhuizen. In 2013 was dit nog 43 procent.

“Het lijkt een kwestie van tijd dat ziekenhuizen die nu in de gevarenzone zitten, failliet gaan. Als zij de aanhoudende onvoldoende financiële prestaties niet snel weten om te buigen, dan lijkt er geen toekomst voor hen”, stelt Chris van den Haak, partner en onderzoeker bij de BDO Branchegroep Zorg.

Het risico wordt versterkt doordat het nog steeds niet duidelijk is of de overheid het gevreesde macrobeheersingsinstrument (mbi) gaat inzetten om overheidsuitgaven te maximeren. Als de overheid deze maatregel inzet, dan kan dit in 2016 tot flinke naheffingen leiden. Naar verwachting kan een aantal ziekenhuizen deze naheffingen niet dragen.

Overleven door regie te nemen

Ziekenhuizen in zwaar weer dienen volgens Van den Haak regie te nemen en niet af te wachten tot banken of zorgverzekeraars het overnemen. “Het maken van duidelijkere portfoliokeuzes is van belang. Maar ook het onderzoeken van samenwerkingsmogelijkheden op het gebied van zogenoemde eerstelijnszorg of op het gebied van innovatie, of het onderzoeken van fusiemogelijkheden zijn opties om het tij te keren. Ook kan worden besloten om investeringen in bouwprojecten uit te stellen of af te blazen,” aldus Van den Haak.

Fusies tussen kleinere (financieel ongezonde) en grotere (financieel gezonde) ziekenhuizen zijn de afgelopen jaren vaak een voor de hand liggende oplossing gebleken. “Daarbij is het wel zaak om niet-rendabele onderdelen goed tegen het licht te houden”, stelt Frank van der Lee, partner bij BDO en betrokken bij het onderzoek. “Het is natuurlijk niet zo dat de financiële problemen van het betreffende onderdeel automatisch voorbij zijn, enkel door te gaan fuseren. Fusies leiden ook tot kosten en investeringen die terugverdiend moeten worden.”

Over het BDO Benchmark Ziekenhuizen

In het jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen onderzoekt BDO de financiële performance van de algemene ziekenhuizen in Nederland. De resultaten worden gesplitst naar omvang (klein, middelgroot en groot), maar tonen ook de cijfers van individuele ziekenhuizen. Doel van de benchmark is niet alleen een algemeen beeld te schetsen, maar ook de veerkracht van ziekenhuizen te bevorderen. Voor extra verdieping legt BDO de onderzoeksresultaten vooraf voor aan een aantal ziekenhuisbestuurders. In de benchmark geven zij hun reactie en vertellen ze openhartig over hun financiële beleid.