Nieuws 21 april 2016

Advieswerkzaamheden in het buitenland, hoe werkt het?

Het FD van 20 april 2016 bericht in een artikel over roulatie van accountants bij beursfondsen ook over de combinatie van controle- en adviesdiensten, die in Nederland bij organisaties van openbaar belang (oob’s) verboden is. Mogen in het buitenland adviesdiensten worden verricht door buitenlandse collega’s van Nederlandse accountantsorganisaties? De Nederlandse wet heeft geen extraterritoriale werking, aldus de NBA. Hoe zit dat precies?

Goed gebruik in de EU is dat een lidstaat zijn regelgeving zo opstelt dat hij geen invloed heeft in het buitenland. Het zou ook voor Nederland immers onaanvaardbaar zijn als buitenlandse overheden bepalen aan welke wet- en regelgeving hier gevestigde dochters zich moeten houden. Dit soort ondernemingen moet zich houden aan de Nederlandse wet, en dat principe geldt ook voor de EU-regels voor accountants. Op grond hiervan heeft Frankrijk in het verleden haar regels met betrekking tot onafhankelijkheid moeten aanpassen, na een aanvaring met de Europese commissie.

Uitgangspunten

Bij de implementatie van het door Ronald Plasterk ingediende amendement op het verbod van niet-controlediensten is dan ook in goed overleg met Autoriteit Financiële Markten (AFM) en het ministerie van Financiën besloten tot een aantal duidelijke uitgangspunten:

• NL accountants en hun Nederlandse netwerk verlenen geen adviesdiensten aan de gecontroleerde  en haar gelieerde entiteiten. Niet in Nederland en niet in het buitenland.
• Buitenlandse collega’s uit het netwerk  verlenen ook geen adviesdiensten aan de gecontroleerde  en haar Nederlandse onderdelen.
• Buitenlandse collega’s mogen wel adviesdiensten verlenen aan buitenlandse onderdelen  van de gecontroleerde.

Betekent dat dat alles mag? Zeker niet. De buitenlandse collega’s moeten zich tenminste houden aan de Code of Ethics van IESBA (International Ethics Standards Board for Accountants), de internationale set van onafhankelijkheidsregels waar eigenlijk alle internationaal opererende accountantsorganisaties zich aan houden, en ook aan hun lokale regels.

Drie regimes

De regels op dit punt gaan overigens veranderen door de implementatie van de EU-verordening per 16 juni 2016. Grofweg komen er drie regimes. Het eerste regime heeft betrekking op Nederland, het tweede heeft betrekking op de rest van de EU en het derde heeft betrekking op de situatie buiten de EU.

De regels worden gecompliceerder doordat in de rest van de lidstaten de EU-regels gaan gelden. Buiten Europa blijven grosso modo de IESBA-regels de basis. In de consultatie van de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) en het Besluit toezicht accountantsorganisaties (Bta) heeft minister Dijsselbloem een voorstel gedaan hoe de toepassing in het buitenland zou moeten worden uitgewerkt.

Deze voorstellen waren soepeler dan volgens de Nederlandse accountants nodig is op grond van de Europese regels. Het zou bijvoorbeeld mogelijk worden dat buitenlandse collega’s in Nederland adviesdiensten verstrekken. De NBA heeft in haar reacties op de voorstellen dan ook een strenger regime voorgesteld, dat meer in tact laat van de huidige regels. De oob-kantoren hebben deze voorstellen gesteund.

In de voorstellen voor de wijzigingen in de Verordening inzake de Onafhankelijkheid van accountants (ViO) is de visie van de NBA op dit vraagstuk verwerkt. De situatie wordt ingewikkelder dan nu, maar er wordt naar gestreefd om het 'gat in de wet' niet groter te maken dan nodig.