Hoogleraar: 'Er is geen serieus kwaliteitsprobleem binnen accountancy'
Door de dominantie van retorica, waarin anekdotes vaak als exemplarisch worden afgespiegeld voor de gehele werkelijkheid, ontstaat er een verkeerd beeld van accountancy, en dat leidt weer tot verkeerde beslissingen. Anders dan de publieke opinie lijkt te denken, is er geen serieus kwaliteitsprobleem binnen accountancy.
Dit stelt hoogleraar accountancy Willem Buijink op vrijdag 2 september in zijn afscheidsrede aan Tilburg University. "In maatschappelijke discussies worden feiten en getoetste beweringen nog steeds overschaduwd door retorica. Dat geldt ook voor discussies over hoe zaken geregeld moeten worden binnen het terrein van de accountancy. Natuurlijk moet er altijd worden gezocht naar manieren om accountancy nog beter te doen, maar de toetsing daarvan moet dan wel op basis van onderzoek en niet aan de hand van retoriek", aldus Buijink.
Onderzoek vs. retorica
Retorica, welsprekendheid, de kunst van overtuigen, regeert nog te vaak in publieke discussies over accountancy, ondanks dat empirische wetenschapsbeoefening, gebruikmakend van inferentiële statistiek, een veel betere, objectieve, methode is om tot bewijsvoering te komen, stelt Buijink. "Een voorbeeld: recentelijk heeft de AFM (de Autoriteit Financiële Markten) onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de accountantscontrole van de vier grote accountantskantoren in Nederland. Het oordeel was niet lovend. Maar wie, zelfs oppervlakkig, duikt in het onderzoek, ziet direct dat dit gebrekkig is uitgevoerd. Op grond van dit onderzoek kan er geen bewering gedaan worden over de kwaliteit van de big four. Dat belette de AFM niet om dat, retorisch, wel te doen, bijvoorbeeld in het veelbekeken tv-programma Nieuwsuur. De AFM werd niet tegengesproken."
Zo zijn er volgens Buijink meer voorbeelden te noemen, ook in andere deelgebieden van accountancy, waar door het gebruik van retoriek de suggestie wordt gewekt dat het niet goed gesteld is met accountancy. Buijink beweert in zijn rede dat er geen actueel kwaliteitsprobleem is, maar dat accountancy vanzelfsprekend altijd beter kan. Dat proces van innovatie en verbetering moet dan wel gebaseerd zijn op kwaliteitsvol wetenschappelijk onderzoek, en niet gesteund op retoriek.
Retorica-onderwijs
Bovendien, om vanuit accountancy een beter weerwoord te hebben op de retoriek, suggereert Buijnk, half-serieus, de herinvoering van retorica-onderwijs in de academische opleidingen van bedrijfseconomie en accountancy te overwegen. "Maar dan wel natuurlijk als aanvullend bij, en niet als plaatsvervangend voor, de serieuze wetenschappelijke vorming van universitaire accountancystudenten. Deze combinatie van wetenschap en retoriek zal de studenten wapenen tegen het retorische 'geweld' dat zij later gaan ontmoeten."
Willem Buijink (1951) begon zijn loopbaan in 1978 aan de Universiteit Antwerpen. Voordat hij in 2001 naar Tilburg University ging was hij hoogleraar bedrijfseconomie, in het bijzonder accounting, aan de Universiteit Maastricht, waar hij lang voorzitter was van het Departement Accounting en Financiering. Bij de Tilburg School of Economics and Management (TiSEM) van Tilburg University was hij eveneens hoogleraar bedrijfseconomie, in het bijzonder accounting. Hij was voorzitter van het TiSEM Departement Accountancy van 2001 tot 2005. Tot eind 2009 was hij vice-decaan Onderwijs van TiSEM en daarvoor vice-decaan Onderzoek. Buijink is momenteel werkzaam bij de Open Universiteit in Heerlen als hoogleraar accounting bij de faculteit Management, Science & Technology.
Gerelateerd
Regelgeving accountantsberoep is ‘mooie mix’ van wettelijk kader en zelfregulering
De regelgeving voor het accountantsberoep is een “mooie mix van wettelijk kader, dus wat de overheid regelt, en wat accountants zelf kunnen regelen over hun beroep”....
Ruud Vergoossen: 'Het accountantsberoep is van zijn voetstuk gevallen'
Onlangs sprak Ruud Vergoossen zijn afscheidsrede uit als hoogleraar externe verslaggeving aan Nyenrode Business Universiteit. Naast de kernpunten uit zijn betoog,...
NBA reageert op slotrapportage kwartiermakers en brief minister
De NBA heeft in een brief aan minister Van Weyenberg van Financiën uitgebreid gereageerd op de slotrapportage van de Kwartiermakers toekomst accountancysector en...
AFM wil meer diepgang bij opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling
De diepgang van opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelingen (OKB's) laat te wensen over. Dat blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) bij 21...
Rondetafelgesprek met Tweede Kamer: 'De sector is aan zet'
De Tweede Kamer organiseerde op 20 maart ter voorbereiding van de behandeling van de Wijzigingswet accountancysector een rondetafelgesprek met de sector. Meer wetgeving...