'Bedrijfsleven vreest immateriële schade, volatiele markt en politiek'
Bedrijven maken zich het meeste zorgen over business interruption, de onvoorspelbaarheid van het ondernemingslandschap door volatiliteit van de markt en groeiende politieke risico’s, zoals protectionisme en terrorisme.
Dat zijn de belangrijkste bevindingen van de zesde jaarlijkse Allianz Risk Barometer waarin bedrijfsrisico's wereldwijd worden geanalyseerd en per regio, land, industriesector en bedrijfsomvang uiteen worden gezet. Andere toegenomen zorgen zijn digitale uitdagingen die ontstaan door nieuwe technologieën en cyberrisico's (plaats 3) en natuurrampen (plaats 4).
Business Interruption (BI) voert voor het vijfde jaar op rij (37 procent van de respondenten) de lijst aan. "In eerste instantie omdat het kan leiden tot aanzienlijk omzetverlies, maar ook doordat meerdere nieuwe triggers in opkomst zijn en dan met name immateriële schades en risico's, zoals cyberincidenten en disruptieve schades door politiek geweld, stakingen en terroristische aanslagen", aldus Allianz.
Deze trend wordt volgens de verzekeraar gedeeltelijk gedreven door de opkomst van The Internet of Things, de steeds grotere wordende mate van onderlinge verbondenheid van machines, bedrijven en hun supply chain, waarbij schades zich eenvoudig kunnen verveelvoudigen in geval van een incident.
Politiek
Bedrijven worden tevens geconfronteerd met potentiële financiële schades door het veranderende politieke landschap (Brexit, Trump, aankomende EU-verkiezingen enz.), wat leidt tot angst voor toenemend protectionisme en anti-globalisering.
"Wereldwijd bereiden bedrijven zich voor op een jaar van onzekerheid", vertelt Chris Fischer Hirs, ceo van AGCS SE. "Ze zijn bezorgd over de onvoorspelbare veranderingen in het juridische en geopolitieke landschap en de marktomgeving over de gehele wereld. Buiten de traditionele risico’s van brand en natuurrampen is een reeks van nieuwe risico's in opkomst. Dit vereist een nieuwe kijk op de huidige controle- en risicomanagementinstrumenten."
Volatiliteit
Marktontwikkelingen en volatiliteit(31 procent van de respondenten) is op Business Interruption na het belangrijkste bedrijfsmatige risico. In Nederland wordt naast BI alleen cyber als een nog grotere bedreiging gezien. Het is de voornaamste reden tot zorg in de luchtvaartindustrie, financiële dienstverlening, marine en transport en in Afrika en het Midden-Oosten zelfs sector breed.
"Om te kunnen anticiperen op plotselinge veranderingen van regels die van invloed kunnen zijn op de markt moeten bedrijven meer kapitaal investeren om de politiek en het opstellen van beleid in 2017 goed te monitoren", aldus Allianz. Volgens kredietverzekeraar Euler Hermes, een dochteronderneming van Allianz, worden er sinds 2014 wereldwijd jaarlijks zo'n zeshonderd tot zevenhonderd nieuwe handelsbelemmeringen opgesteld.
Tegelijkertijd groeit en evolueert het gebruik van technologieën en automatisering. Dit ontwricht volgens de verzekeraar bedrijven in alle industriële sectoren. "Hoewel digitaliseringnieuwe kansen met zich meebrengt, verandert het de aard van de bedrijfsmiddelen van een voornamelijk fysieke aard naar een meer immateriële. Dit brengt nieuwe risico's met zich mee, en dan met name cyberrisico's.
Globaal gezien zetten bedrijven cyberrisico's op de derde plek in de lijst met voornaamste risico's, waar het in Amerika en Europa is gestegen naar een tweede plaats en in Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika zelfs als grootste bedreiging wordt gezien. Tegelijkertijd is het voor bedrijven in de informatie- en telecommunicatietechnologie en in de retail en groothandel het grootste risico vanuit wereldwijd perspectief.
Privacy en complexiteit
"Het risico van nu gaat verder dan alleen hacken, privacy en databreuk, alhoewel nieuwe voorschriften op het gebied van gegevensbescherming de negatieve effecten voor het bedrijfsleven wel verergeren. Voor veel bedrijven is het vijf voor twaalf als het gaat om de voorbereiding van de implementatie van de European General Data Protection Regulation in 2018. Hoewel de kosten voor het naleven van deze regels hoog zijn, kunnen de boetes voor niet-naleving zelfs vele malen hoger uitvallen", aldus Allianz.
Toenemende onderlinge verbondenheid en complexiteit en doeltreffendheid van cyberaanvallen zijn niet alleen een groot direct risico voor bedrijven, maar vormen ook een indirect risico via risicogevoelige en kritische infrastructuren zoals IT-, water- en stroomvoorzieningen. Het gevaar wordt gevormd door technische storingen en menselijke fouten. Beide kunnen volgens Allianz leiden tot langdurige en wereldwijde business interruption en verstoring van de productieketen.
"In de gedigitaliseerde productieomgeving van Industry 4.0 kan een fout bij het invoeren van data of het verkeerd interpreteren van gegevens de productie stilleggen. Het bedrijfsleven zou data moeten gaan beschouwen als een activa. Daarnaast moet men de risico’s in kaart brengen rondom de beschikbaarheid van die data en het mogelijk verloren gaan dan wel ontoegankelijk worden van data. Resultaten tonen aan dat het midden- en kleinbedrijf cyberrisico's zwaar onderschat: in deze categorie (omzet < 250 miljoen euro) staat cyber pas op de 66ste plaats."
Klimaatverandering
Natuurrampen (plaats 4) en klimaatveranderingen/toenemende weerschommelingen (respectievelijk 24 en 6 procent van de respondenten) staan dit jaar ook hoog op de agenda het bedrijfsleven, met name in Azië waar vanuit kostenperspectief de grootste ramp ter wereld van 2016 zich voltrok - de Kumamoto aardbeving (Japan). Natuurrampen zijn een topprioriteit in Japan en Hongkong. In de engineering & constructiesector en bij energie- en nutsbedrijven is dit zelfs het grootste risico over de hele linie.
"Natuurrampen en klimaatveranderingzorgen voor een grote mate van ongerustheid bij onze klanten en de samenleving", vertelt Axel Theis, board member van Allianz. "We moeten ervan uitgaan dat globale opwarming van meer dan 1,5° Celsius klimaatschades zal versterken, zoals hittegolven en een significante stijging van de zeespiegel. Het is onze taak als verzekeraar om voor deze scenario's oplossingen te ontwikkelen en samen met onze klanten en publieke partners bescherming samen te stellen door preventiemaatregelen en verzekeringen voor diezelfde partijen."
Gerelateerd
Ondanks wereldwijde onrust betere risicoscore van veel landen
Ondanks de toegenomen mondiale onrust verbeterde vorig jaar de (economische) risicoscore van de belangrijkste handelslanden wereldwijd. Zo is in 21 landen sprake...
Risicoanalyse wordt verplicht voor benoeming van bestuurders
Voordat een nieuwe bestuurder in een gemeente, provincie of waterschap wordt benoemd, moet straks een risicoanalyse worden gemaakt. Die verplichting wordt opgenomen...
Aon: Cybercrime, personeel en continuïteit grootste risico's voor bedrijven
Het Nederlandse bedrijfsleven beschouwt cybercriminaliteit, continuïteit, het tekort aan arbeidskrachten en het onvermogen om talentvolle medewerkers aan te trekken...
Geopolitiek is wereldwijd de grootste zorg voor ceo's
Een derde (32 procent) van de Nederlandse ceo's beschouwt geopolitiek en lokale politieke onzekerheid als één van de grootste bedrijfsrisico's. Wereldwijd is geopolitiek...
Kans op wanbetaling grootst in bouw, textiel en metaal
De kans op nota's die niet worden betaald is het grootst in de bouw-, textiel- en metaalsector. Dat blijkt uit de 'Sector Risk Rating' van Allianz Trade.