Pheijffer sloeg partnerschap big four-kantoor af
Hoogleraar en opinieleider Marcel Pheijffer werd eens door een big four-organisatie gevraagd om als partner toe te treden en kreeg ook andere aanbiedingen van diverse kantoren. Dat onthulde hij tijdens de NBA Young Profs Arena in Utrecht. Pheijffer sloeg het aanbod van het kantoor af. "Ik ben niet te koop."
De bekende opinieleider en hoogleraar forensische accountancy aan Nyenrode werd tijdens de arenasessie stevig bevraagd door de aanwezige jonge beroepsgenoten. Interviewer Tom Nierop, oud-hoofdredacteur van Accountant.nl, wilde van de zaal weten wie de standpunten van Pheijffer deelde en wie niet. De meeste van de circa vijftig deelnemers waren daar niet heel uitgesproken over, al lazen ze wel allemaal zijn opiniebijdragen.
Pheijffer, die zich ooit opgaf voor een opleiding tot straaljagerpiloot maar uiteindelijk toch in de accountancy terecht kwam, betreurde dat de meeste van zijn collega-hoogleraren zich weinig roeren in het maatschappelijk debat. Cases worden wel in de collegezaal besproken, maar niet in het openbaar. "Ze hebben wel degelijk een mening, alleen niet in het publieke domein."
Regels
Ook fraude kwam vanzelfsprekend aan de orde tijdens de bijeenkomst. Volgens Pheijffer zijn aanwijzingen voor fraude in veel gevallen in het controledossier van de accountant terug te vinden en gaat het dus niet om wijsheid achteraf. Dat blijkt bijvoorbeeld uit notities in die dossiers, zoals de bij velen bekende afkorting 'LL', wat staat voor 'Laten Lopen'. Nog meer regelgeving is in ieder geval niet de oplossing, aldus Pheijffer. "Accountants ga je niet veranderen met meer regels." Volgens hem is het resultaat daarvan juist een angstcultuur en heeft de veelheid aan regels op onderdelen dus eerder averechts gewerkt.
Pheijffer noemde de nieuwe Commissie Toekomst Accountancysector van minister Hoekstra een "heel nuttig initiatief", maar vond het jammer dat de leden daarvan niet gelijk op de Accountantsdag konden worden aangekondigd. Het tekent voor hem dat het zoeken naar mensen die zich voor het beroep willen inzetten lastig is.
Hij begreep dat accountants graag benadrukken wat er allemaal goed gaat in het beroep en last hebben van de negatieve publiciteit. "Natuurlijk gaat het in 90, 95 of zelfs 99 procent van de gevallen goed, maar dat het goed gaat mag je ook verwachten. Net als bij de garage of op de operatietafel in het ziekenhuis." Pheijffer stoort zich aan kantoren die fors adverteren met adviesdiensten, terwijl ze in hun core business nog steken laten vallen. Accountants hebben in zijn optiek last van zelfoverschatting. "Ik zou als accountant nooit mijn handtekening durven zetten onder een internal control verklaring van een beursfonds dat wereldwijd opereert."
Nieuwe generatie
De hoogleraar is blij met de steeds steviger rol die de young profs in het beroep inmiddels opeisen. Het gezamenlijk onderzoek van de NBA Young Profs en Marlies de Vries van Nyenrode maakt dat een thema als werkdruk nu eindelijk serieus genomen wordt. Maar echt wezenlijke verbetering zal pas optreden als een nieuwe generatie bestuurders het stokje overneemt. "Je verandert een organisatie niet met de mensen die de oorzaak zijn van de noodzaak tot die verandering." Een nieuwe generatie moet dan wel de prikkels in het systeem durven weg te nemen, benadrukte hij. "Als de teugels weer worden gevierd en je neemt geen systeemmaatregelen, dan vervallen je opvolgers vroeg of laat weer in dezelfde fouten."
Pheijffer publiceerde in de afgelopen jaren als 'visitekaartje' zijn gebundelde opinies uit het FD en Accountant.nl, maar een boek schrijven over zijn ervaringen in de accountancy staat nog op het lijstje. Eén van de aanwezige jonge accountants noemde Marcel Pheijffer de "Limperg van deze tijd", maar hoopte in diens opiniebijdragen op iets meer visie waar het beroep heen moet. Pheijffer vond de vergelijking met de grondlegger van het accountantsvak "te veel eer". Zijn rol als 'horzel van het beroep' zien anderen ook door zijn positie binnen de Monitoring Commissie Accountancy, zei hij. Terwijl die commissie juist voor verbeteringen in het beroep staat.
Hij gaf de jonge generatie mee dat die voor de vernieuwing moet zorgen. "Meng je in het debat, laat gepast je kritiek horen en kijk wat jij zelf kunt doen in je eigen omgeving."