Nieuws 31 juli 2018

'Big four ondermijnen Europese aanpak belastingontwijking'

De big four spelen een centrale rol in wereldwijde belastingontwijking door bedrijven en oefenen daarnaast verregaande invloed uit op de Europese aanpak van deze problematiek.

Dat concludeert Corporate Europe Observatory (CEO) in het rapport 'Accounting for influence - how the Big Four are embedded in EU policy-making on tax avoidance'. CEO noemt het opmerkelijk dat Europese instituten advies vragen aan de big four over de aanpak van belastingontwijking, terwijl juist die kantoren de architecten zijn van ingewikkelde constructies waarmee bedrijven belasting ontwijken. Volgens onderzoek van CEO is de beïnvloeding van de EU door big four een viertrapsraket: openbare aanbestedingen, lobbygroepen, adviesgroepen en draaideurpolitiek.

Belangenconflicten

De cijfers voor de aanbestedingen liegen er niet om. De big four ontvingen samen in 2016 105 miljoen euro uit opdrachten van de EU, zoals studies, evaluaties en impact assessments. Veel van die studies en analyses hadden betrekking op het belastingbeleid van de EU.

Daarnaast zijn de big four actief in verschillende lobbygroepen, die veel invloed uitoefenen op het fiscale beleid van de EU, zoals het European Business Initiative on Taxation (EBIT) en AMCHAM EU. Deze lobbyorganisaties worden gefinancierd door grote bedrijven, en in het bestuur van de organisaties zijn veel big four-prominenten te vinden. Het doel van deze organisaties is onder meer om belastingdrempels weg te nemen en transparantie tegen te gaan. Ook enkele belangrijke adviesgroepen die opgezet zijn door de Europese Commissie om belastingontwijking aan te pakken kennen veel big four-leden.

Draaideurpolitiek

Verder noemt CEO de draaideurpolitiek van de vier grote kantoren een "significant kanaal van beïnvloeding". De big four zijn grootleverancier van personeel aan allerlei Europese instellingen. Belangrijke kopstukken van verschillende EU-instituten komen er vandaan, of gaan er naartoe nadat zij hun EU-positie verlaten. Volgens CEO is het probleem wijdverspreid en wordt het tot nu toe binnen de EU-instellingen niet als een probleem herkend: "The idea that a constant swapping of personnel between private mega-firms that actively engage in selling tax avoidance structures and the institutions responsible for tackling tax avoidance might breed conflicts of interest just doesn’t seem to be recognised."

Firewall

CEO pleit daarom voor een "firewall" tussen de commerciële partijen en de EU. Als voorbeeld noemt het de World Health Organization, die ooit de maatregel nam om een strikte scheiding aan te brengen tussen tabakslobbyisten en public health officials om zo het publieke belang te beschermen. CEO stelt onder meer voor dat de big four geen EU-opdrachten meer mogen doen die iets met fiscale zaken te maken hebben, en dat er strenge regels komen die de draaideurpolitiek tussen de big four en de EU een halt toeroepen. "The principle of the firewall must be that those with a commercial or vested interest in promoting tax avoidance should not have a role in guiding the EU crack-down on tax avoidance. Instead, governments and public authorities should build-up their own, or independent, research capacity to work on tax and audit matters."

• Rapport 'Accounting for influence – how the Big Four are embedded in EU policy-making on tax avoidance'