Nieuws

‘Makelaars, accountants en notarissen helpen onderwereld met witwassen’

Belastingadviseurs, accountants, notarissen en vastgoedmakelaars ondersteunen criminelen bij het witwassen van hun illegaal verkregen gelden. Dat staat in het rapport ‘De achterkant van Amsterdam’, opgesteld op verzoek van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema.

Hoogleraar Pieter Tops en onderzoeksjournalist Jan Tromp deden op verzoek van de burgemeester een half jaar onderzoek naar drugscriminaliteit in Amsterdam. Uit het rapport blijkt de grote invloed van de onderwereld op de stad. "Het echte probleem vanuit crimineel oogpunt is volgens ons niet primair het drugsgebruik zelf, maar de enorme financiële stromen die met de drugsproductie en drugshandel gepaard gaan."

De onderzoekers constateren een versmelting van de onderwereld met partijen uit de bovenwereld, die helpen om illegale geldstromen in het legale geldcircuit te brengen. Het "alledaagse witwassen" zou vaak lopen via fictieve omzetten in bedrijven die deels legaal en deels illegaal opereren. Daarbij noemt het rapport bedrijven zoals nagelstudio’s, kapsalons, belwinkels, growshops, wietzaken en ijswinkels.

De Belastingdienst twijfelt of dergelijke bedrijven inderdaad betrokken zijn bij witwaspraktijken, aldus Tops en Tromp. "Het pleit voor een beleid waarin administratieve werkelijkheden worden aangevuld met controles ter plekke, bijvoorbeeld door handhavers van de gemeente."

Volgens de opstellers kreeg de Financial Intelligence Unit (FIU) tussen begin 2016 en eind 2018 ruim 21 duizend meldingen van ongebruikelijke transacties in Amsterdam die als 'verdacht' konden worden aangemerkt. Daarmee was een bedrag gemoeid van ruim acht miljard euro.  

Notarissen, accountants en advocaten

Vooral vastgoedmakelaars zouden regelmatig betrokken zijn bij het witwassen van zwart geld via vastgoeddeals. "Tot de kring behoren ook notarissen, accountants en advocaten", schrijven de onderzoekers. "Men komt bij elkaar op advocatenkantoren. Daar geldt wettelijk geregelde vertrouwelijkheid. Op die geheimhouding kunnen de deelnemers zich in voorkomende gevallen beroepen."

Volgens Jerry Wijnen, directeur van de Amsterdamse makelaarsvereniging MVA, geldt sinds 2018 een verplichting voor aangesloten makelaars om de herkomst van gelden te onderzoeken. "Als het verhaal níet logisch klinkt, of als de koper het niet wil vertellen, halen we die partij door het systeem. Daar hebben wij een extern bedrijf voor", zegt Wijnen in het FD. Dat zou ook gelden voor zusterorganisaties van de MVA.

Ook notarissen kennen een onderzoeksplicht, maar zouden volgens de opstellers van het rapport hun onderzoek beter moeten doen. Woordvoerder Hans Meengs van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie stelt in het FD dat notarissen wel degelijk diepgaand onderzoek doen bij vermoedens van zwart geld. "Notarissen kijken al jaren naar de gaten in het systeem en gaan daarin zover als ze kunnen."

Louche adviseurs

Voorzitter Bartjan Zoetmulder van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs kan zich wel voorstellen dat er "louche adviseurs" actief zijn in de markt. "Maar dat zijn dan eenpitters die geen onderdeel zijn van organisaties die toezien op naleving van de beroepsregels. Ik kan me voorstellen dat je dan sneller wordt verleid om je in te laten met schimmige deals."

Om ondermijning van de stad tegen te gaan moeten bewoners van Amsterdam, ambtenaren, ondernemers, maatschappelijke organisaties, politie, Openbaar Ministerie en de Belastingdienst beter samenwerken, stelt de gemeente Amsterdam in een commentaar op het rapport.

Gerelateerd

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.