Nieuws 17 februari 2020

Inspectie SZW: aanpak werkdruk bij accountantskantoren schiet te kort

Accountantskantoren treffen te weinig maatregelen om werkdruk en ongewenst gedrag bij hun werknemers te voorkomen of beperken. De kantoren moeten de oorzaken van werkstress beter in kaart brengen en passende maatregelen nemen om de risico's van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) te beheersen. Daarbij moet extra aandacht worden gegeven aan young professionals.

Dat stelt de Inspectie SZW, op basis van onderzoek naar werkdruk, agressie en ongewenst gedrag bij accountantskantoren. De inspectie controleerde tussen januari en oktober vorig jaar in totaal 28 accountantskantoren met samen ruim 3000 werknemers.

De accountantskantoren zijn willekeurig geselecteerd en het beeld is volgens de inspectie "indicatief en niet representatief" voor de openbare praktijk. Negentien van de 28 geïnspecteerde accountantskantoren zijn aangesloten bij de SRA. Tien van de onderzochte kantoren hebben minder dan twintig werknemers, nog eens tien hebben er tien tot vijftig en acht kantoren hebben meer dan vijftig werknemers.

Risico's

De Inspectie SZW bekeek bij de kantoren of zij de risico's op werkdruk, agressie en ongewenst gedrag inventariseren, onderzoeken, planmatig aanpakken en evalueren, totdat deze risico's onder controle zijn. In totaal werden 132 overtredingen geconstateerd. 23 van de 28 geïnspecteerde accountantskantoren beheersen een of meer risicofactoren voor psychosociale arbeidsbelasting onvoldoende, aldus de inspectie.

Zo hebben 22 van de 28 geïnspecteerde accountantskantoren de aanpak van werkdruk niet op orde, was bij twee kantoren sprake van melding van agressie en negen kantoren waren samen goed voor in totaal 103 overtredingen in de categorie 'ongewenst gedrag'. Bij vijf kleine accountantskantoren met minder dan twintig werknemers werden geen overtredingen geconstateerd.

Young profs

Tijdens de inspecties keek de Inspectie SZW specifiek naar de 'PSA-risico's' bij young professionals en de maatregelen die kantoren nemen voor met name die doelgroep. Zaken als piekbelasting, te veel werk , 'techno stress' en de combinatie van studie en werk dragen bij aan de werkdruk van jonge werknemers. Als maatregelen daartegen noemt de inspectie onder andere het bespreekbaar maken van zaken, coaching, het geven van goede feedback en niet alleen sturen op overwerk, maar ook op niet geschreven uren. Specifiek risico voor jonge professionals rondom agressie is het omgaan met lastige klanten, wat vraagt om extra training en het waar nodig overnemen van zulke klanten of het aanspraken daarvan op hun gedrag.

Volgens de Inspectie SZW is bij de onderzochte accountantskantoren ook te weinig oog voor (onbewust) ongewenst gedrag en voor discriminatie bijvoorbeeld bij deeltijdwerk. Goede voorlichting en training en het samen bepalen van de gewenste cultuur kan helpen om jong professionals te binden. De inspectie adviseert om te kijken naar goede voorbeelden uit de sector en naar instrumenten en activiteiten die aangeboden worden om de genoemde risico's te beperken.

Accountantskantoren waar een overtreding is geconstateerd kunnen een vervolginspectie verwachten. De inspectie SZW "vertrouwt erop" dat de sector zelf verder gaat met de aanpak en borging van psychosociale arbeidsbelasting en kijkt aan de hand van die inspanningen of nieuwe inspecties in de komende jaren nodig zijn.

Reactie NBA

De NBA stelt in een reactie kennis te hebben genomen van het rapport van de Inspectie SZW en zich in te spannen voor continue verbetering van de kwaliteit van het werk van accountants. "Daarnaast is het bevorderen van de aantrekkelijkheid van het beroep een van onze kerntaken. Het rapport van de Inspectie SZW laat zien dat er kantoren zijn die niet voldoen aan de wettelijke bepalingen op het gebied van arbeidsbelasting, en dat is niet acceptabel. Dat heeft een negatieve impact op de aantrekkelijkheid van het beroep."

Volgens de NBA zijn er ook kantoren die "ondanks de hoge druk van wet- en regelgeving en de markt" in staat blijken om voldoende aandacht te geven aan de eisen die gesteld worden op het gebied van arbeidsbelasting. "Een andere groep schiet hierin duidelijk nog tekort. Er ligt op basis van dit rapport een duidelijke taak voor alle accountantskantoren om hun beleid op het gebied van arbeidsbelasting tegen het licht te houden, en die kantoren die dat beleid niet of onvoldoende op orde hebben moeten zo snel mogelijk actie ondernemen." De NBA stimuleert kantoren om op dit gebied van elkaar te leren. Ook gaat de beroepsorganisatie, samen met een delegatie van NBA Young Profs, op 17 februari met de Inspectie SZW in gesprek over het rapport.

De inspectie SZW geeft zelf aan dat NBA, young profs en een aantal grote accountantsorganisaties al langer overleg voeren, naar aanleiding van eerder onderzoek van NBA Young Profs en Nyenrode naar de werkdruk binnen de sector. De NBA Young Profs komen dit voorjaar met de uitkomsten van eigen vervolgonderzoek, dat in het najaar van 2019 is gestart.

• Uitkomsten onderzoek Inspectie SZW