Bouwens: controle- en adviespraktijk echt scheiden 'geen goed idee'
Het echt van elkaar scheiden van controle- en adviesafdelingen binnen accountantskantoren is "geen goed idee", omdat daarmee de "natuurlijke interactie" wordt tegengewerkt. De Nederlandse oplossing is daarom verstandiger dan de Britse.
Dat stelt hoogleraar accountancy en FAR-bestuurslid Jan Bouwens in een recent interview met website De Jurist. In 2019 heeft de Britse toezichthouder Financial Reporting Council (FRC) de regels aangescherpt rondom dienstverlening van accountantskantoren aan beursgenoteerde ondernemingen en financiële instellingen. Inmiddels heeft de Britse tak van KPMG daarom een deel van zijn adviespraktijk, de herstructureringstak, afgestoten.
De Britse toezichthouder verplicht accountants aan 'ringfencing' te doen, legt Bouwens uit. Tussen de verschillende onderdelen van een accountants- en adviesorganisatie moet een Chinese Muur zitten. “Ook de winst moet separaat worden verdeeld. Iedereen moet zijn eigen broek ophouden.”
De stap van KPMG gaat verder; met de verkoop van de adviestak is er helemaal geen band meer tussen de twee onderdelen. "Als het vormen van 'Chinese walls' zodanig beperkend is dat de delen onafhankelijk van elkaar meer opleveren, dan is dit de meest efficiënte beslissing", meent Bouwens.
Betere oplossing
In Nederland is het een combinatie van controle- en advies bij de dienstverlening aan grote ondernemingen al verboden, waardoor afstoten minder nodig lijkt. Bouwens vindt die oplossing "veel beter dan in het Verenigd Koninkrijk" en adviseert het VK ook daarvoor te kiezen. "Als je een accountantskantoor ziet als een kenniscentrum, dan is de Britse maatregel heel onhandig. De natuurlijke interactie tussen advies en controle snijd je door waardoor de uitwisseling van kennis verdwijnt."
In de optiek van de hoogleraar wordt in het VK onvoldoende rekening gehouden met wetenschappelijk onderzoek hierover. "We weten dat het geen goed idee is om controle en adviesafdelingen binnen accountantskantoren echt van elkaar te scheiden omdat natuurlijke interactie tussen de leden dan wordt tegengewerkt. Wat je nu krijgt is een kostenverhoging. In de nieuwe situatie moet de controlerend accountant de kennis bij een collega inkopen. Je kunt ook gewoon zeggen dat je niet hetzelfde bedrijf mag adviseren dat je controleert. Dan heb je het probleem ook opgelost, want die belangentegenstelling is er dan niet meer."
In het interview in De Jurist wordt gerefereerd aan het werk van de Kwartiermakers toekomst accountancysector, die in opdracht van de minister van Financiën werken aan de inrichting van het beroep. Bouwens hoopt dat in Nederland andere keuzes worden gemaakt. "Het leeft hier niet zo sterk als in het Verenigd Koninkrijk, maar ik sluit niet uit dat men hier in Nederland op een gegeven moment toch ook op zal aansturen."
Gerelateerd
Iets minder dominee, iets meer koopman
Joris Joppe werd blij van een leergang voor accountants, maar dat gevoel verdween de dag erna bij het lezen van de krant.
Tweede Kamer heeft veel vragen over nieuwe accountantswet
De vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer heeft, als voorbereiding op de behandeling van de Wijzigingswet accountancysector, een flink aantal vragen...
AFM-jaarverslag: Accountant opereert in 'systeem met kwetsbaarheden'
Het accountantsberoep is volop in transitie, maar tegelijk opereert de accountant in een "systeem met kwetsbaarheden". Wel heeft het beroep "significante stappen"...
Wie niet betaalt, maar wel bepaalt
Om audits van topkwaliteit te kunnen leveren moet de prijs omhoog, meent Jan Bouwens. De discussie zou moeten gaan over wie het verschil moet bijbetalen.
FD: Kritische reacties op plan NBA voor uitbreiding bevoegdheden
Het voornemen van de NBA om haar regelgevende bevoegdheden uit te breiden naar accountantskantoren, roept volgens het FD "overwegend kritische reacties op bij experts...