Kwaliteitsindicatoren zijn 'geen heilige graal'
De ontwikkeling van eenduidige audit quality indicators (AQI's) zorgt voor meer transparantie en vergelijkbaarheid tussen accountantsorganisaties. Maar AQI's zijn niet de 'heilige graal' en lossen niet alle problemen en uitdagingen voor de sector op.
Dat benadrukten de Kwartiermakers toekomst accountancysector, Marlies de Vries en Chris Fonteijn, bij de 'virtuele ontvangst' van de MAB-uitgave 'De controle verklaard', die dit keer geheel in het teken staat van de nieuwe indicatoren voor controlekwaliteit. Volgens Fonteijn is de timing van de publicatie "heel goed gekozen", nu de kwartiermakers toewerken naar het "voor de zomer" laten consulteren van eerste voorstellen, vanuit de werkgroepen die zijn ingericht voor de ontwikkeling van de AQI's.
De indicatoren moeten vooral bijdragen aan meer inzicht, transparantie en vergelijkbaarheid, aldus De Vries. Ze kunnen "een tipje oplichten van de black box die audit is". Belangrijk is om te komen tot eenduidige definities, "maar zo eenvoudig is dat nog niet". Volgens Fonteijn vormen de AQI's straks een "goede basis" voor het gesprek tussen de sector en gebruikers van accountantsdiensten. "Een kans om je te presenteren aan de buitenwereld, die zorgt voor beter begrip en zo bijdraagt aan herstel van vertrouwen."
Puzzel
Professor Dick de Waard (Rijksuniversiteit Groningen) hield samen met Peter Brouwer (EY en docent RUG) vier jaar transparantieverslagen van de accountantsorganisaties tegen het licht, voor de MAB-uitgave. "Een puzzel om hier zicht op te krijgen", aldus De Waard, want de vergelijkbaarheid is lastig en de indicatoren vaak zeer verschillend. "De moed zonk ons soms in de schoenen." Harmonisering van kwantitatieve informatie is dus zeker nodig. Ook mist te vaak een heldere paragraaf over zaken die binnen accountantsorganisaties nog niet goed gaan.
Herman van Brenk (Nyenrode) beschreef, samen met collega-Nyenrodianen Edgar Karssing, Ivo de Loo en Barbara Majoor, in een essay de 'tragiek' van de kwaliteitsindicatoren. Hoe kunnen AQI's uniform en eenduidig zijn, als iedere controle anders is, vroeg hij zich af. "Accountants zijn niet universeel, zolang ze nog niet vervangen zijn door robots" en "in het getal bezwijkt zo het verhaal". De indicatoren beogen weliswaar het goede, maar bereiken mogelijk het kwade, zo vreesde Van Brenk. Accountants moeten vooral ook het verhaal van de controle blijven vertellen.
Lastig begrip
Auditkwaliteit is een lastig begrip. Zijn AQI's straks de norm voor audit quality, of zijn ze vooral indicatief en is nader onderzoek nodig om een verantwoorde uitspraak te kunnen doen, vroegen samenstellers Anna Gold (VU) en Barbara Majoor (Nyenrode) zich af, bij de presentatie van de bundel. Drie bijdragen in de uitgave proberen daar een antwoord op te vinden, onder meer aan de hand van literatuuronderzoek en onderzoek vanuit de Foundation for Auditing Research (FAR).
In de MAB-uitgave wordt verder onder meer gekeken naar ervaringen met kwaliteitsindicatoren in het buitenland, wordt stilgestaan bij oorzakenanalyses en bij de inzet van AQI's in het overleg tussen accountant en audit committee. Bovendien bevat de publicatie de uitkomsten van een rondetafel discussie over AQI's, georganiseerd door de FAR.
Alle bijdragen uit de bundel 'De controle verklaard; audit quality indicators' zijn beschikbaar via mab-online.nl.
Gerelateerd
Regelgeving accountantsberoep is ‘mooie mix’ van wettelijk kader en zelfregulering
De regelgeving voor het accountantsberoep is een “mooie mix van wettelijk kader, dus wat de overheid regelt, en wat accountants zelf kunnen regelen over hun beroep”....
Ruud Vergoossen: 'Het accountantsberoep is van zijn voetstuk gevallen'
Onlangs sprak Ruud Vergoossen zijn afscheidsrede uit als hoogleraar externe verslaggeving aan Nyenrode Business Universiteit. Naast de kernpunten uit zijn betoog,...
NBA reageert op slotrapportage kwartiermakers en brief minister
De NBA heeft in een brief aan minister Van Weyenberg van Financiën uitgebreid gereageerd op de slotrapportage van de Kwartiermakers toekomst accountancysector en...
AFM wil meer diepgang bij opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling
De diepgang van opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelingen (OKB's) laat te wensen over. Dat blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) bij 21...
Rondetafelgesprek met Tweede Kamer: 'De sector is aan zet'
De Tweede Kamer organiseerde op 20 maart ter voorbereiding van de behandeling van de Wijzigingswet accountancysector een rondetafelgesprek met de sector. Meer wetgeving...