Nieuws 30 juni 2022

CPB ziet inflatie komende jaren dalen, ruimte voor meer loon

Hoewel de inflatie momenteel heel hoog is, kan die op middellange termijn stabiel rond de twee procent komen te liggen. Ook is er ruimte voor loonsverhoging, zonder direct het risico te lopen op een loon-prijsspiraal.

Dat stelt het Centraal Planbureau (CPB), dat naar scenario's voor de ontwikkeling van de inflatie keek. De inflatie is onder meer door een grote vraag naar goederen en diensten na de coronapandemie sterk gestegen. Dat leidde tot leveringsproblemen, zoals bij computerchips. Ook zaken als lockdowns in China, de oorlog in Oekraïne, de sancties tegen Rusland en hoge energieprijzen zorgen voor de sterke inflatie in de afgelopen maanden.

Als de prijzen dit jaar niet meer stijgen, komt de gemiddelde inflatie volgens de Europees geharmoniseerde meetmethode al op 8,7 procent uit in Nederland, stelt het CPB. Maar volgend jaar is de inflatie al veel lager, omdat de grootste prijsstijgingen van energie dan naar verwachting al in de prijs zitten verwerkt. Ook kunnen de problemen in leveringsketens minder erg worden, meent het planbureau.

Hogere lonen

Ondanks de hoge inflatie kunnen de lonen volgens het CPB in veel gevallen omhoog, zonder risico op een loon-prijsspiraal waarbij bedrijven de hoge lonen door gaan rekenen in hun prijzen en zo nieuwe inflatie aanwakkeren. Omdat veel bedrijven hun prijzen ook konden verhogen is de ruilvoet, de verhouding tussen de exportprijs en de importprijs, vorig jaar slechts met 0,5 procent verslechterd. Daarbij komt dat bedrijfswinsten al jaren stijgen, maar vooral huishoudens voor de extra energie betalen. Een eenmalige loongolf kan die scheefgroei rechttrekken, aldus het planbureau.

Om een loonspiraal te voorkomen moet terughoudendheid getoond worden aan de cao-onderhandelingstafel. Een automatische prijscompensatie, waarbij het loon telkens met minimaal de inflatie toeneemt, zou zo'n spiraal wel kunnen aanwakkeren.

Inflatie stabiel

Het CPB ziet een goede kans dat de inflatie stabiel rond de twee procent komt te liggen, als de Europese Centrale Bank (ECB) beleid voert waar huishoudens, bedrijven en financiële markten vertrouwen in hebben. Als zij denken dat de economie het minder goed zal doen, kan de inflatie ook weer onder de twee procent komen.

Vakbond FNV ziet zich gesteund door het CPB-rapport in een vraag om forse loonstijgingen. Werkgevers hebben daarbij "de sleutel in handen", maar ook de overheid kan met verhoging van het minimumloon bijdragen.

Problemen met energiekosten

Het FD meldt ondertussen dat steeds meer mensen in financiële problemen dreigen te komen, met name als gevolg van de zeer sterk gestegen energieprijzen. Uit een stresstest van het CPB bleek begin juni dat in het donkerste scenario 1,2 miljoen huishoudens problemen kunnen krijgen met het betalen van hun maandelijkse lasten, aldus de krant.

Bron: ANP/CPB/FD