Nieuws 21 juli 2022

Van Lienden ontslagen als bestuurder van mondkapjesstichting

Sywert van Lienden wordt ontslagen als bestuurder van Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA), heeft de rechtbank in Amsterdam donderdag besloten.

Het Openbaar Ministerie vroeg om zijn ontslag omdat justitie denkt dat hij klanten vanuit de mondkapjesstichting, waarover hij beweerde er zonder winstoogmerk mee begonnen te zijn, doorgesluisd heeft naar een commerciële bv, die losstond van de stichting. Hiermee verdiende hij miljoenen.

Van Lienden mag, net als zijn eveneens ontslagen kompaan Bernd Damme, de komende vijf jaar geen bestuurder of commissaris van een stichting worden, meldt de rechtbank.

Volgens de rechtbank hebben de bestuurders, en dan met name Van Lienden, naar buiten toe benadrukt "dat zij zich belangeloos met SHA inzetten voor de zorg". Het onderscheid tussen SHA en de commerciële bv was daarbij niet helder, aldus de rechters. Hierbij wordt ook verwezen naar de naam van de bv, Relief Goods Alliance (RGA). "De naam RGA komt vrijwel neer op de Nederlandse vertaling van SHA, wat op zichzelf genomen al voor verwarring kan zorgen."

Een van de deals voor de levering van mondkapjes die gesloten werd, was met het ministerie van Volksgezondheid. Van Lienden ontkende tijdens een eerdere zitting dat de oprichting van SHA vanaf het begin al een eigen belang diende. Volgens hem was het juist de overheid die het via commerciële levering wilde regelen. Ook meldde de voormalig bestuurder meermaals in de rechtbank dat hij privé zwaar is getroffen door de controverse die is ontstaan.

Eigen schuld

Die maatschappelijke controverse is echter door toedoen van Van Lienden en Damme zelf ontstaan, zegt de rechtbank nu. "Pas nadat in de media aandacht was besteed aan de betrokkenheid van RGA bij de mondkapjesdeal en aan de dubbelrol die de bestuurders van SHA daarbij hadden gespeeld, hebben ze daarover meer duidelijkheid verschaft. Dat zij dit vanwege geheimhoudingsverplichtingen niet eerder konden doen, is niet gebleken."

Van Lienden en Damme waren in april al geschorst op verzoek van het OM. De derde zakenpartner, Camille van Gestel, stapte eerder uit eigen beweging op. Nu het duo ontslagen is, onderzoekt een nieuw bestuur de aansprakelijkheid van het voormalige bestuur. Naast deze civiele procedure loopt er ook een strafrechtelijk onderzoek.

Reactie Van Lienden

Het besluit van de rechtbank in Amsterdam om Sywert van Lienden te ontslaan als bestuurder van zijn Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA), is teleurstellend. Dit meldt zijn advocaat Han Jahae. Er wordt "serieus nagedacht" over een hoger beroep.

Volgens Jahae is tachtig procent van het verweer van de verdediging door de rechtbank "buiten beschouwing" gelaten. Ook is er tot hun teleurstelling niet gewacht op het rapport van Deloitte, dat onderzoek doet naar de omstreden mondkapjesdeal. "Ik ben ervan overtuigd dat de uitkomst dan anders was geweest", aldus de advocaat.

Volgens Jahae staan er in het vonnis "feitelijke constateringen die niet juist zijn". Hij merkt hierbij ook op dat Van Lienden en Damme eerder dit jaar al geschorst waren door de rechtbank zonder dat zij gehoord werden. Zij deden vorige maand voor het eerst hun verhaal bij de rechtbank. "Dan hoor je ze wel, maar wil je niet naar ze luisteren."

Het OM laat weten dat het besluit van de rechtbank een bevestiging is "van ons oordeel over deze zaak". Een nieuw bestuur zal de aansprakelijkheid van het voormalige bestuur gaan onderzoeken. Justitie stelt dat het "de werkzaamheden van de nieuwe bestuurders met belangstelling zal volgen".

• Uitspraak rechtbank Amsterdam: ECLI:NL:RBAMS:2022:4160