Ik vertrouw het niet
Herman Tjeenk-Willink bracht de afgelopen weken naar voren dat de regering de parlementaire democratie verlamt doordat zaken al afgekaart worden in het coalitieakkoord. Grappig, toch maar eens bekijken dat coalitieakkoord. Voor zover ik me kan herinneren was het een fel bevochten document.
De eerste aanblik via www.regering.nl doet mij toch wel een beetje schrikken. Een knullig pdf-je zonder enige opmaak of ander sex-apeal verhogende kenmerken. Ik stel me J-P voor die in hemdsmouwen zit te typen terwijl de rest aandachtig de op de muur geprojecteerde tekst leest en zich ergert aan zijn typefouten. Ik vraag me af hoe het versiebeheer was. Beelden doemen op van een ongeschoren Mark Rutte die midden in de nacht met zijn studentenvrienden via vpn inlogt op de server van de regering (dat had ie van Jan Kees de Jager geleerd). Eenmaal het document gevonden, verandert Mark snel wat bedragen in het document en wijzigt hij hier en daar een plus in een min - wie niet sterk is moet slim zijn!
Staat er voor ons accountants nog iets relevants in? Niet direct, maar, er wordt wel iets gezegd over toezicht. Accountantscontrole en toezicht - same difference zou je zeggen. Het coalitieakkoord zegt over toezicht onder andere het volgende "toezicht vanuit de overheid moet zoveel mogelijk gebeuren vanuit vertrouwen".
Ik denk meteen aan de AFM, DNB en NMa, die dit ook gelezen moeten hebben. Jarenlang hebben ze keihard gewerkt om het denken van hun mensen te doordrenken van argwaan en cynisme en dan moet ineens het roer om? Vertrouwen? Toezicht op basis van vertrouwen? En dat was pas op pagina elf van het akkoord.
Nieuwsgierig geworden lezen we snel verder. In de bijlagen bij het akkoord komen we een staatje tegen waarin onder andere het volgende staat:
Bijlage: afgesproken specificatie van het financieel kader van het coalitieakkoord 2008-201
|
(in mln €) |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
struct |
|
|
Boetebeleid: naar high trust (o.a. NMa, Opta) |
|
|
-25 |
-50 |
-75 |
-100 |
-100 |
De genoemde bedragen worden betiteld als 'ombuigingen'. Ik weet niet precies wat het betekent maar ik vermoed dat we deze term mogen beschouwen als hét eufemisme van 2007. Simpel gezegd: waar komt de poen vandaag? Ik ben zelf niet zo goed met cijfers, maar als ik het wel heb dan gaan de boetes van de toezichthouders omhoog. Da's prachtig - toezicht op basis van vertrouwen leidt tot meer boetes!
Waarom is dit relevant voor accountants? Natuurlijk omdat sommige van ons onder toezicht van de AFM staan. Op basis van het in u gestelde vertrouwen hoort u waarschijnlijk voorlopig niets van ze. Totdat het fout gaat, en dan weet je in ieder geval zeker dat je de knip moet trekken.
Maar denk nog eens verder. Als deze logica voor toezicht op gaat, dan zal die ook wel kloppen voor een gemiddelde jaarrekeningcontrole. Laat dus maar varen die kritische houding. Straks zit u met high trust audit committees en high trust raden van commissarissen gezellig koffie te drinken. Uw klant doet het toch altijd goed, daar kunt u op vertrouwen. Als je dat maar consequent doorvoert, dan komen de controleverschillen vanzelf. Of leuker nog, als er dan een keer een fout in de jaarrekening ontdekt wordt, geef je gelijk een afkeurende verklaring en verhoog je de fees met 25 procent!
Principle based toezicht, open normen en toezicht op basis van vertrouwen. Volgens mij hebben ze te veel naar de cijfertjes gekeken en te weinig naar de stakeholders. Als men had geweten dat de kredietcrisis in aantocht was, had het coalitieakkoord op dit punt er zeker anders uit gezien...