Opinie 11 februari 2011

Publicatie bestuurdersbeloning: accountant onterecht als boosdoener aangemerkt

Onlangs bracht de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) een publicatie uit over de wijze waarop de accountant moet omgaan met tekortkomingen in de toelichting op de jaarrekening. Onder voorwaarden moet die ontbrekende toelichting in de controleverklaring worden opgenomen.

Een in dit kader vaak genoemd voorbeeld is het ontbreken van de bestuurdersbeloning. Juist vanwege dat voorbeeld leverde de NBA-handreiking diverse felle negatieve reacties op. Om diverse redenen is een genuanceerde reactie bij dat voorbeeld op zijn plaats.

Allereerst kunnen veel familiebedrijven gebruik maken van een vrijstelling, vooral vanwege privacyoverwegingen: namelijk voor bedragen die toegelicht zouden moeten worden, maar kunnen worden herleid tot een enkele natuurlijk persoon. Van een ‘algehele' publicatieplicht van bestuurdersbeloningen in middelgrote familiebedrijven is dus geen sprake. Dus topsalarissen liggen nog niet zomaar op straat zoals het FD op 24 januari 2011 kopte.

Afgezien daarvan is sprake van een reeds tientallen jaren bestaande wettelijke verplichting, dus het is opmerkelijk dat daarover nu zoveel commotie ontstaat.

Tot slot: Als de accountant een dergelijke tekortkoming in zijn controleverklaring vermeldt, handelt hij precies op de manier die het maatschappelijk verkeer van hem mag verwachten.

Om naar aanleiding van de NBA-publicatie de accountant als boosdoener aan te merken is mijns inziens onterecht. Immers, de wetgever verplicht de onderneming een dergelijke toelichting in de jaarrekening op te nemen - al tientallen jaren! De jaarrekening met de toelichting behoort volgens in het maatschappelijk verkeer aanvaarde normen een getrouw beeld te geven van vermogen en resultaat.

Terecht dus dat de accountant, bij het ontbreken van essentiële onderdelen van de toelichting, de gebruiker daarover informeert. De NBA heeft daar op adequate wijze op ingespeeld door deze praktijkhandreiking voor accountants te publiceren.

De onderneming heeft uiteindelijk de keus. De wettelijke verplichting volgen (zoals het hoort), of zich geconfronteerd zien met een accountant die een controleverklaring afgeeft waarin de ontbrekende toelichting wordt opgenomen. Omdat het bestuur van de onderneming niet de voor haar geldende regels wil volgen. Dit betekent tevens dat niet langer sprake is van een goedkeurende controleverklaring (omdat de jaarrekening een tekortkoming vertoont).

Daarom vertrouw ik erop dat alle bestuurders de verstandigste route kiezen. En dat is het volgens de wettelijke vereisten toelichten van de bestuurdersbeloning waar dat nodig is.

Een verkorte versie van deze bijdrage is geplaatst in het FD van 10 februari 2011.