In het publiek belang
Onlangs heeft de werkgroep Toekomst Accountantsberoep haar plan voor verbetering van de controlepraktijk gepresenteerd. De titel van het plan luidt ‘In het publiek belang; maatregelen ter verbetering van de kwaliteit en onafhankelijkheid van de accountantscontrole'.
Die titel vat goed samen waar het plan zich primair op richt: de publieke taak van de accountant. Achteraf moet je vaststellen dat de gekozen werktitel ‘Toekomst Accountantsberoep' niet helemaal de lading dekt. Het rapport is geen panacee voor alle kwalen, geen wonderelixer voor alle issues die spelen bij onze gehele, pluriforme achterban. De werkgroep heeft haar inspanningen gericht op de primaire vraagstelling vanuit de politiek: pas governance, aansturing en verdienmodel zodanig aan dat kwaliteit en onafhankelijkheid van de accountant beter zijn geborgd. De bron van zorg betrof de controlepraktijk, dus het rapport is vooral daarop geconcentreerd.
Het plan omvat een veelheid aan maatregelen, gericht op het afdwingen van een cultuur waarin kwaliteit weer een centrale rol moet spelen. De kern van de problematiek waar ons beroep mee worstelt is immers dat in de afgelopen decennia te veel een cultuur is ontstaan die winstoptimalisatie en inkomensverbetering als uitgangspunt heeft. Die cultuur moet met de maatregelen uit het rapport worden doorbroken. Bijvoorbeeld door uit te gaan van beloningen en promoties die primair afhankelijk zijn van de kwaliteit van het werk, in plaats van commercieel succes. En door een fundamentele verandering in de bestuurs- en toezichtscultuur van accountantsorganisaties.
Ik ga het rapport hier niet trachten samen te vatten, daarvoor is het te veelomvattend. Belangrijk is dat met volle overtuiging is gekozen voor een beroep dat in staat is zelf haar kwaliteit te bewaken en haar waarde te bewijzen. Natuurlijk zijn ook andere scenario's intensief besproken: van opdrachtverlening door een onafhankelijke derde tot aan de wettelijk controleur in overheidsdienst. Maar ook de werkgroep gelooft in de kracht van marktwerking en in een beroep waarin ondernemende professionals inhoud blijven geven aan hun eigen praktijk; al zijn daarbij inmiddels aanvullende spelregels nodig. Spelregels die als totaalpakket zeker pijn zullen doen, al geldt daarbij vaak ‘the devil is in the detail'.
Ten slotte past hier een woord van dank. Een enthousiaste werkgroep heeft de hele zomer keihard gewerkt, gesprekken gevoerd met leden, stakeholders, toezichthouders en meer. Geschreven, besproken, gecorrigeerd, opnieuw bezien en uitgewerkt. Er is stevig vergaderd, zowel binnen de werkgroep zelf als in het overleg tussen werk- en stuurgroep. Als het nodig was, is er met de vuist op tafel geslagen. Ik heb zeven jonge collega's leren kennen die wisten dat ze met hun inspanningen nooit iedereen tevreden kunnen stellen. Toch hebben ze tot het eind aan toe enthousiast en gedreven doorgewerkt aan hun rapport. Voor die inspanningen en het eindresultaat neem ik bij deze graag mijn denkbeeldige hoed af.
Er ligt een goed plan, nu is het zaak te zorgen dat het zo snel mogelijk wordt vertaald in concrete maatregelen. Daarover gaan wij deze maand met u opnieuw in gesprek. En als u van alles van het plan vindt, bedenk dan: ook uw stem telt, tijdens de eerstvolgende ledenvergadering van de NBA.
Deze bijdrage wordt ook als column geplaatst in het oktobernummer van Accountant.
Gerelateerd
Iets minder dominee, iets meer koopman
Joris Joppe werd blij van een leergang voor accountants, maar dat gevoel verdween de dag erna bij het lezen van de krant.
Tweede Kamer heeft veel vragen over nieuwe accountantswet
De vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer heeft, als voorbereiding op de behandeling van de Wijzigingswet accountancysector, een flink aantal vragen...
AFM-jaarverslag: Accountant opereert in 'systeem met kwetsbaarheden'
Het accountantsberoep is volop in transitie, maar tegelijk opereert de accountant in een "systeem met kwetsbaarheden". Wel heeft het beroep "significante stappen"...
Wie niet betaalt, maar wel bepaalt
Om audits van topkwaliteit te kunnen leveren moet de prijs omhoog, meent Jan Bouwens. De discussie zou moeten gaan over wie het verschil moet bijbetalen.
Regelgeving accountantsberoep is ‘mooie mix’ van wettelijk kader en zelfregulering
De regelgeving voor het accountantsberoep is een “mooie mix van wettelijk kader, dus wat de overheid regelt, en wat accountants zelf kunnen regelen over hun beroep”....