Opinie

Internal audit: ook bij accountants

Er wordt voortvarend gewerkt aan plannen en projecten voor versterking van het accountantsberoep. Een onmisbaar element wordt echter vergeten: de eigen internal-auditfunctie (IAF).

Bij de maatregelen die moeten leiden tot gedragsveranderingen en betere kwaliteit van accountantscontroles en het imago van accountants is gekozen voor een brede aanpak. Die spreekt me zeer aan. Toch wordt een onmisbaar element vergeten als het gaat om robuuste governance, verbetering van kwaliteit van bedrijfsprocessen, efficiency en effectiviteit van accountantscontroles: de onafhankelijke quality assurance van ondernemingen en organisaties, die wordt gegeven door de IAF.

In de diverse rapporten en publicaties lees ik dat een robuuste governance-structuur de basis zal zijn voor goed functionerende accountantskantoren. De Nederlandse Corporate Governance Code bevat vele best practices. En één daarvan betreft de internal-auditafdeling (IAD). Bij afwezigheid van zo'n afdeling moet periodiek worden geëvalueerd of zo'n functie al dan niet nodig is. En zoals bekend moeten afwijkingen van de Code schriftelijk worden gemotiveerd in het jaarverslag.

Bij de accountantskantoren is men druk bezig raden van commissarissen te installeren. Hoe lang gaat het duren totdat deze raden binnen de accountantsorganisaties een afdeling internal audit gaan opzetten?

Alweer enkele jaren geleden had ik het genoegen om samen met een aantal vrijwilligers de 'GRC-maturity' van de Nederlandse bouwsector te mogen onderzoeken. GRC staat voor Governance, Risk Management & Compliance, een internationaal gebruikelijke afkorting en terminologie om de gehele structuur van een robuuste governance van een organisatie weer te geven.

Kenmerkend voor de bouwsector was de afwezigheid van internal-auditafdelingen. In de accountancysector is dat niet anders. Voor zover mij bekend zijn dit in Nederland de enige twee sectoren waar internal auditors niet zijn vertegenwoordigd.

De projectgroep stond bij het genoemde onderzoek destijds voor een dilemma. Gezien de internal-auditachtergrond van het merendeel van de projectmedewerkers wilden we het 'Wij van wc-eend-effect' voorkomen en bij deze ondernemingen niet te nadrukkelijk een derdelijns onafhankelijke internal-auditafdeling aanprijzen.

Een paar jaar na het onderzoek lezen we in de krant dat grote spelers in de bouwsector en aanverwante branches een IAD overwegen en dat enkele zo'n afdeling al daadwerkelijk hebben geïnstalleerd. Het gaat weliswaar langzaam, maar er komt dus  in elk geval actie.

Het Instituut van Internal Auditors (IIA) in Nederland onderzoekt jaarlijks de aanwezigheid van IAD's bij ondernemingen. Nog onlangs herhaalde IIA Nederland haar voorkeur voor een sterkere internal-auditfunctie dan nu is verwoord als 'best practice'-bepaling in de Governance-code en stelden voorzitter en vice-voorzitter Vincent Moolenaar en John Bendermacher op deze site dat langetermijnbeleggers de ondernemingsbesturen in het komende seizoen van aandeelhoudersvergaderingen op dit onderwerp zouden moeten aanspreken.

Binnen het accountantsberoep is gekozen voor de aanpak: Zeg wat je ziet! Ik ben steeds minder bevreesd voor het mogelijke wc-eend-effect en zou bij deze zeggen: Beste accountantskantoren in Nederland, bespreek met jullie kersverse raden van commissarissen de installatie van een internal-auditafdeling.

Zo'n afdeling is bij uitstek het instrument om onafhankelijk en als third line of defense naast de afdelingen internal control, risk management en compliance, aan de commissarissen te rapporteren over de gedragsveranderingen, de cultuur en de business. Precies de zaken waar het in de huidige discussies en hervormingen over gaat.

Onder verwijzing naar Marcel Pheijffers suggestie, die ik omarm, om Joris Luyendijk in te schakelen, pleit ik daarnaast voor internal-auditafdelingen die in continuïteit een volwaardige bijdrage geven aan hoe het ECHT zit.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

San Croonenberg is oprichter van GRCFirst en houdt zich bezig met governance, risk management, control & internal audit-vraagstukken.

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.