Opinie

Accountant: mens of krachtpatser?

De beroepsmatige elementaire beginselen waar een accountant naar moet leven zijn vastgelegd in artikel 2 van de VGBA: Professionaliteit (van toepassing op elk handelen of nalaten van een accountant), integriteit, objectiviteit, vakbekwaamheid en zorgvuldigheid, vertrouwelijkheid.

Bij assurance-opdrachten komt daar het elementaire beginsel van onafhankelijkheid bij.

Gaat een individuele accountant beroepsmatig over de schreef bij een wettelijke controle opdracht, dan loopt hij het risico op een klacht, tuchtklacht, strafrechtelijke procedure en/of civiele procedure.
Schiet een accountantsorganisatie tekort in haar zorgplicht jegens het maatschappelijk verkeer en/of de bij haar werkzame (verbonden) externe accountants bij een wettelijke controle dan loopt zij het risico op een klacht, strafrechtelijke procedure, civiele procedure, last onder dwangsom en/of bestuurlijke boete van de AFM.

De tuchtklacht is dus exclusief voorbehouden aan de individuele externe accountant, de last onder dwangsom/bestuurlijke boete exclusief aan de accountantsorganisatie.
Een klacht, strafrechtelijke procedure en/of civiele procedure kan beide betreffen.

Het is daarom van belang dat individuele externe accountants hun accountantsorganisatie beschermen, en omgekeerd.
Er is dan ook sprake van een gezamenlijk belang om te zorgen dat wettelijke controles goed worden uitgevoerd en dat daarbij geen elementaire beginselen worden geschonden.

Kennelijk werkt het toch niet zo, gezien de rapportages en (kostbare) boetebesluiten van de AFM, de fraudezaken bij oob's en de tuchtprocedures bij wettelijke-controleopdrachten.

Oorzaken: de accountantsorganisaties en de accountantsmens.

Wat is de accountantsmens nou eigenlijk voor een soort?
Nou, gewoon een mens, die - zo blijkt in de praktijk - soms bewust of onbewust in de fout gaat. Inclusief de opportunisten die (net) te ver gaan en daarmee het maatschappelijk verkeer, zichzelf en hun organisatie in problemen brengen en schade berokkenen. Dit is van alle beroepen, van alle bedrijfstakken en van alle tijden.

Een opportunist zoekt dit risico bewust op in de overtuiging dat de beloning (financieel, carrière) opweegt tegens het risico van 'tegen de lamp lopen'. Hij/zij is er immers van overtuigd zo slim te zijn niet tegen die lamp te lopen. Kwestie van risicoafweging en overtuiging.

Een risicomijder zoekt dit risico bewust niet op en is zeer zorgvuldig in de keuze van de accountantsorganisatie waar hij als extern accountant voor wil werken. Neemt deze organisatie je voldoende in bescherming zodat de je ruimte en rugdekking krijgt die nodig zijn om je werk goed en zonder fouten te kunnen uitvoeren? Zitten het bestuur jij wel op dezelfde (kwaliteits)lijn? Alleen zo kun je elkaar behoeden voor ongelukken en onfortuin.

Vice versa geldt dit uiteraard ook voor accountantsorganisaties. Een opportunistisch kantoor zoekt opportunistische (veelal commercieel gedreven) externe accountants. Een risicomijdend kantoor zoekt risicomijdende accountants.

Een goede accountant moet naar mijn mening naast mens ook krachtpatser zijn. In zijn 'zijn' is hij professioneel. Wanneer hij werkt is hij: professioneel, objectief, vakbekwaam, zorgvuldig en borgt hij de vertrouwelijkheid. Wanneer hij zekerheid verschaft is hij bovendien onafhankelijk van de gecontroleerde.

Dit kan alleen als je je vak als een roeping ziet en niet primair als een broodwinning.
Foutloze jaarrekeningen en controles zijn onze missie, in het belang van de belanghebbenden die op ons rekenen. Desnoods trotseren we daarbij onze opdrachtgevers die onze boterham betalen, raken we een opdracht kwijt en eten we een boterham minder.

Wees trots op wat u bent en waar u voor in het leven bent geroepen. U heeft er niet voor niets zelf voor gekozen en er hard voor gestudeerd! Laat u niet verleiden om daar concessies aan te doen en zoek een organisatie die er hetzelfde over denkt en daar ook naar handelt.

Ik wens u (beleidsbepalers en externe accountants) toe krachtpatsers te zijn. Krachtpatsers met ballen! Die zich voor geen karretjes laten spannen en optrekken in gezamenlijk belang.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Gerard Dirven is registeraccountant, oud partner van Ernst & Young Accountants en nagenoeg zijn hele werkzame leven werkzaam als openbaar accountant.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.