Tuchtrecht

Belangenconflict driehoeksverhouding genegeerd

Een accountant-administratieconsulent speelde informatie door van gedwongen klanten aan zijn opdrachtgever, die ook de opdrachtgever was van die andere klanten. Bij zijn advieswerkzaamheden voor die klanten waarborgde de accountant zijn objectiviteit niet.

Accountantskamer

Zaaknummers:
16/1020 Wtra AK
Datum uitspraak:
07 oktober 2016
Oordeel:
gegrond
Maatregel:
waarschuwing
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2016:98

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een koepel van gezinsvervangende tehuizen voor (jong) volwassenen met een (licht) verstandelijke handicap schakelt firma’s in om de gezinstehuizen te exploiteren tegen een vaste vergoeding per cliënt per dag. In het contract zet de koepel dat de firma’s verplicht zijn hun accountants- en fiscale werkzaamheden te laten uitvoeren door een bepaalde accountant-administratieconsulent (die tevens RB-belastingadviseur is). De AA is ook de accountant van de koepel en andere exploitanten.

Enkele exploitanten komen structureel geld te kort en vragen de koepel om een oplossing als zij (ook privé) rood staan. Zij vragen de koepel onder meer of die de huur van de huizen voortaan kan betalen. De koepel schuift deze vraag door naar de accountant en stuurt het antwoord van de accountant naar de exploitanten. Volgens de accountant riskeren de exploitanten hun fiscale ondernemersfaciliteiten als de koepel de huur betaalt, omdat de Belastingdienst hen dan wellicht niet meer ziet als zelfstandige.

Twee exploitanten vragen de accountant of hij:

  • het financiële effect van een exploitatiemodel van de koepel wil doorrekenen;
  • de begroting van hun firma’s wil doorlopen;
  • wil toetsen of de berekeningen en de posten die zij opvoeren marktconform en conform de huidige kostenstructuur zijn;
  • op korte termijn beschikbaar is voor een afspraak;
  • vertrouwelijk wil communiceren over een en ander.

Enkele exploitanten krijgen ruzie met de koepel als zij – samen met een andere adviseur – onderhandelen over nieuwe contracten. Zij laten de accountant in het voorjaar van 2016 weten de samenwerking met hem te willen beëindigen. De koepel zegt de overeenkomsten met deze exploitanten op wegens wanprestatie, omdat zij een andere accountant hebben gekozen dan de voorgeschreven huisaccountant.

De exploitanten dienen een klacht in tegen de huisaccountant.

Klacht

De accountant heeft:

a. hen niet optimaal geadviseerd en te zeer de belangen van de koepel gediend;

b. de opzegging van enkele exploitanten doorgegeven aan de koepel.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Ad a

De accountant heeft tegelijkertijd werkzaamheden verricht voor de klagers en voor hun (enige) opdrachtgever. Behalve het samenstellen van jaarrekeningen en het verzorgen van belastingaangiften heeft de accountant ook advieswerkzaamheden uitgevoerd voor de exploitanten. In de situatie dat een opdrachtnemer slechts één opdrachtgever heeft, bevindt eerstgenoemde zich per definitie in een afhankelijke positie.

Er bestond dus een grote verwevenheid tussen de exploitanten, de koepel en de accountant. Bij de onderhandelingen over de nieuwe samenwerkingsovereenkomsten is de relatie tussen de exploitanten en de koepel (nog verder) bekoeld. Volgens de accountant verliepen de onderhandelingen over de nieuwe samenwerkingsovereenkomst weliswaar stroef, maar was er pas in januari 2016 sprake van een conflict. De Accountantskamer meent daarentegen dat er al tegenstrijdige belangen bestonden toen de accountant de exploitanten namens de koepel uitleg gaf over de financiële gevolgen van de nieuwe samenwerkingsovereenkomst, ook al was de situatie op dat moment nog niet conflictueus.

De accountant heeft zich in een positie gemanoeuvreerd met mogelijke bedreigingen van zijn objectiviteit, omdat:

  • de belangen tegenstrijdig waren;
  • de koepel wilde dat hij de financiële gevolgen van de nieuwe samenwerkingsovereenkomst uitlegde;
  • één der exploitanten uitdrukkelijke had verzocht om vertrouwelijk te communiceren.

Bij het geven van voorlichting over een juridische overeenkomst had de accountant hierop bedacht moeten zijn. Hij gaf die voorlichting immers namens de koepel, terwijl de exploitanten van hem adviezen wilden hebben. De accountant had voldoende moeten doen om zijn objectiviteit te waarborgen en moeten vastleggen welke maatregelen hij daarvoor had genomen. Als het niet mogelijk is zulke maatregelen te treffen dan moet hij zijn diensten beëindigen en zo nodig ook de relatie met de opdrachtgever.

De accountant heeft geen maatregelen getroffen, daarover niets vastgelegd en desondanks de advieswerkzaamheden voor de exploitanten uitgevoerd. Dat de accountant wel wist dat er een spanningsveld was, blijkt uit zijn antwoord op de zitting dat hij tegen de klagers zou hebben gezegd dat hij niet meer hun accountant kon zijn in het geval zij als cliënt waren teruggekomen.

Ad b

Nog voordat de klagers de koepel op de hoogte hadden kunnen stellen van hun besluit over te stappen naar een andere accountant hadden zij al een sommatie ontvangen van de koepel om terug te keren naar de huisaccountant, die de opdrachtgever had ingelicht. Volgens de accountant had hij de koepel “uitsluitend terloops en telefonisch” doorgegeven dat twee klagers hadden opgezegd als cliënt.

Omdat de accountant wist van de gedwongen winkelnering had hij voorzichtig moeten omgaan met de informatie over de opzegging. Nu hij de koepel vrijwel meteen heeft ingelicht nadat hij kennis had genomen van de opzegging heeft hij het fundamentele beginsel van vertrouwelijkheid geschonden. Dat hij de informatie slechts terloops zou hebben doorgegeven, maakt het alleen maar erger omdat dit impliceert dat de accountant niet eens de vertrouwelijkheid van de informatie heeft onderkend.

Maatregel

Waarschuwing.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.