Tuchtrecht

Onvoldoende gewezen op noodzaak zekerheden

De huisaccountant van een boer had zijn klant moeten wijzen op het gebrek aan zekerheden in het uiterst summiere contract voor de verkoop van diens bedrijf en duidelijk moeten adviseren over de verschuldigde omzetbelasting.

Accountantskamer

Zaaknummers:
15/2235 Wtra AK
Datum uitspraak:
24 juni 2016
Oordeel:
deels gegrond
Maatregel:
waarschuwing
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2016:42

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een boer houdt koeien voor de melk en de fok en heeft daarnaast een camping en bollengrond. In 2011 verkoopt hij zijn koeien en melkquotum aan een bevriende agrariër. Onder het toeziend oog van een adviseur van LTO en de huisaccountant van de boer, een accountant-administratieconsulent, wordt het verkoopcontract opgesteld en getekend. Daarin staan maar drie bepalingen:

  • de koper koopt het melkquotum en het melk- en fokvee;
  • de koper betaalt medio augustus 2011 144.425 euro ineens en daarna gedurende vijf jaar 5954 euro per maand;
  • een en ander “onder voorbehoud van financiering door beide heren”.

Begin 2012 worden alle melkkoeien geleverd; het jongvee volgt in maandelijkse termijnen.

Het bedrijf van de verkopende boer wordt failliet verklaard. Als de boer hiertegen beroep aantekent, wordt het faillissement opgeheven. Ondertussen plaatst een adviseur van de curator vraagtekens bij de btw-aangiften over de ontvangen termijnbetalingen.

De accountant doet begin 2013 een forse suppletieaangifte voor de btw over het af te lossen deel van de koopprijs. De boer stelt de accountant aansprakelijk voor de schade, die deels wordt veroorzaakt doordat in de termijnbedragen geen btw is opgenomen, zodat de boer 97 mille tekort komt. Verder draagt de declaratie van de curator – ad 40.627,07 euro – bij aan de geleden schade.

De accountant reageert uitgebreid op de verwijten. Zijn kantoor stopt de afhandeling van de klacht als de boer een klacht tegen de accountant indient bij de Accountantskamer.

Klacht

De accountant had ervoor moeten zorgen dat:

a. het verkoopcontract minder summier was uitgevallen;

b. in het verkoopcontract een zekerheid van de koper was bedongen;

c. duidelijk was hoe er gefactureerd moest worden en welke gevolgen de verkoop had voor de omzetbelasting;

d. de aangiftes omzetbelasting juist en tijdig waren ingediend;

e. hij de verkoop beter begeleidde en zaken tijdig signaleerde;

f. de klacht die was ingediend bij de relatiebeheerder van zijn kantoor werd afgehandeld volgens de klachtenregeling.

Oordeel

De klachtonderdelen a, b en c zijn gegrond.

Ad a en b

Volgens de accountant heeft de boer hem alleen gevraagd mee te kijken bij de vastlegging van de afspraken. De adviseur van LTO had de conceptovereenkomst al opgesteld en hij had als accountant geopperd zekerheden op te nemen in het contract. Dat wilde de boer echter niet.

Volgens de Accountantskamer staat vast dat de accountant voor de ondertekening van het contract twee keer met de boer gesproken heeft op zijn kantoor. De accountant was dus intensiever betrokken bij de verkoop dan alleen toezien op het vastleggen van de afspraken. Gezien de bedrijfsactiviteiten en de vermoedelijk geringe juridische kennis van de boer had de accountant zich moeten realiseren dat de boer niet wist dat hij een eenvoudige zekerstelling van de koper had kunnen vragen, zoals een eigendomsvoorbehoud of pandrecht wat betreft het te leveren vee. Te meer omdat de accountant vond dat de administratie van de boer deplorabel was.

De accountant had de boer voor moeten houden welke zekerheden de koper kon stellen en hem moeten wijzen op de gevolgen van een contract zonder. De boer ontkent dat de accountant hem toen gewaarschuwd heeft en de LTO-adviseur en de koper hebben hierover uiteenlopende verklaringen afgelegd. De accountant heeft ten onrechte niet schriftelijk vastgelegd dat de boer een overdracht zonder zekerheden van de koper wilde. Mede daardoor is niet aannemelijk geworden dat de accountant de boer heeft gewezen op de noodzaak van zekerheden. Daarom heeft hij niet voldaan aan zijn zorgplicht en het fundamenteel beginsel van deskundigheid en zorgvuldigheid onvoldoende nageleefd.

Ad c

Als je de klant zorgvuldig begeleidt bij een transactiegerelateerde adviesdienst als deze moet je de klant zonder meer grondig voorlichten over de fiscale gevolgen, zoals de plicht om op bepaalde momenten omzetbelasting af te dragen en hoe de klant daarom moet factureren. De accountant zegt weliswaar dat hij de boer heeft meegedeeld dat hij omzetbelasting moest afdragen over de hele koopsom, dus ook over het af te lossen deel. De accountant heeft hierover echter niets vastgelegd (en daarom in strijd gehandeld met paragraaf 22 van NV COS 5500N).

De boer spreekt tegen dat de accountant hem heeft geïnformeerd en uit niets blijkt dat de accountant dat wel heeft gedaan. De accountant heeft de boer ook niet geadviseerd over de facturering en daardoor zijn zorgplicht verzaakt.

Ad d

De accountant vond dat de boer bij de verkoop omzetbelastingplichtig werd voor de gehele koopsom. Volgens de Accountantskamer hoefde hij voor de maandelijkse aangiften omzetbelasting (2011) niet te informeren of te onderzoeken of de koop was doorgegaan. Door de ob-aangifte te doen over de initiële betaling van 144.425 euro in november 2011 heeft hij gedaan wat van hem verwacht mocht worden.

Toen hij in februari 2013 beschikte over de volledige administratie van de boer heeft de accountant keurig een suppletieaangifte gedaan en daarbij de volledige koopsom vermeld. Zo bezien heeft de accountant de betalingsachterstand van de boer hersteld. Het valt de accountant niet te verwijten dat de aangiften 2011, 2012 en 2013 te laat zijn ingediend; zijn kantoor kreeg de benodigde administratie namelijk te laat van de boer.

Ad e

Debiteuren bewaken was geen taak van de accountant.

Ad f

Nadat de boer een klacht had ingediend bij de Accountantskamer mocht de accountant ervan uitgaan dat de boer geen minnelijke oplossing meer nastreefde. Daarom was het niet onredelijk dat het kantoor de behandeling van de kantoorklacht staakte.

Maatregel

Waarschuwing. De accountant heeft niet kritisch genoeg gekeken naar de afspraken die de boer had gemaakt en naar de gevolgen daarvan. Dat had hij wel moeten doen vanwege:

  • zijn adviserende rol;
  • omdat hij de administratie van de boer gebrekkig vond;
  • het verkoopcontract erg summier was.

Aan de andere kant is de boer als ondernemer zelf verantwoordelijk voor de overdracht van zijn veebedrijf en verwaarloosde hij zijn eigen administratie zeer.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.