Tuchtrecht

Eindverantwoordelijkheid voor uitbesteed werk 'diffuus'

Een registeraccountant verwijst een klant voor een deel van de werkzaamheden door naar het administratiekantoor van zijn zoon, dat elders in hetzelfde gebouw zit. Hij maakt niet duidelijk dat hij als accountant niet verantwoordelijk is voor die werkzaamheden.

Accountantskamer

Zaaknummers:
22/801 Wtra AK
Datum uitspraak:
07 november 2022
Oordeel:
deels gegrond
Maatregel:
waarschuwing
Status:
beroep aangetekend
Vindplaats:
ECLI:NL:TACKN:2022:38

» Direct naar annotatie

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een registeraccountant (tevens jurist en ingenieur) heeft een accountantskantoor. Het kantoor van de accountant is gevestigd in een bedrijfsverzamelgebouw, samen met onder andere een administratiekantoor. Behalve de werkzaamheden vanuit zijn eigen accountantskantoor voert de accountant ook werkzaamheden uit voor dat administratiekantoor.

Een vastgoedondernemer gaat op zoek naar iemand die de administratie van zijn onderneming kan verzorgen en komt in contact met de accountant. De twee spreken elkaar op het kantoor van de accountant. Er volgt een opdrachtbevestiging op briefpapier van het administratiekantoor, die een medewerkster namens dat kantoor heeft ondertekend op naam van een zoon van de accountant.

De administratieve werkzaamheden voor de ondernemer, waaronder btw-aangiftes, worden hoofdzakelijk uitgevoerd door een boekhoudster met wie de ondernemer regelmatig contact heeft. Voor complexe vragen wendt de ondernemer zich herhaaldelijk tot de accountant.

Dan meent de vastgoedondernemer dat er fouten zijn gemaakt met de btw-aangiftes, waardoor hij nadeel heeft geleden. Hij dient hierover een interne klacht in bij de accountant, die de ondernemer samen met de boekhoudster te woord staat. De accountant mailt de klant daarna onder meer dat:

  • hij (de accountant) heeft aangegeven dat de boekhoudster niet tijdig heeft gesignaleerd en zich onvoldoende heeft gerealiseerd dat de bedrijfsactiviteiten van de ondernemer zijn verschoven van belaste naar onbelaste activiteiten;
  • zij hierdoor meer voorbelasting heeft geclaimd dan waar de ondernemer feitelijk recht op had;
  • zij zich daarvan niet bewust was;
  • de accountant zelf niet betrokken is bij btw-aangiften;
  • de ondernemer hierover rechtstreeks contact had met de boekhoudster;
  • de accountant “ver van het aangifteproces” staat;
  • de accountant zich in de contacten met de ondernemer ook niet heeft gerealiseerd dat de omvang van activiteiten drastisch is verschoven naar inkoop van panden en verbouwen om te verkopen;
  • het vooraf inkopen van onroerende zaken en het fors verschuiven van de activiteiten nooit is besproken in een advies, laat staan de fiscale consequenties hiervan;
  • de accountant geen schade ziet, maar wel een cashflowprobleem als hiermee geen rekening is gehouden;
  • het recht op de btw-voorbelasting feitelijk beperkt is;
  • de vennootschapsbelasting anderzijds wel omlaag gaat, omdat de btw-kostprijsverhogend is en daardoor de winst en de vennootschapsbelasting drukt;
  • de accountant heeft aangeboden samen te kijken naar de cashflowproblemen die zijn ontstaan door miscalculatie;
  • de accountant zijn zoon als eindverantwoordelijke heeft gevraagd actie te ondernemen, omdat de ondernemer bevestigt niet op één lijn te zitten met de accountant.

De ondernemer brengt de administratie van zijn bedrijf daarna elders onder en geeft aan dat hij de accountant aansprakelijk wil stellen voor de schade die hij heeft geleden als gevolg van foute btw-aangiftes. Het administratiekantoor heeft geen beroepsaansprakelijkheidsverzekering.

Klacht

De accountant heeft:

a. de ondernemer misleid door de indruk te wekken dat deze een opdracht aan een accountantskantoor had gegeven;

b. grote financiële schade veroorzaakt met werkzaamheden die onder zijn verantwoordelijkheid zijn uitgevoerd.

Oordeel

Klachtonderdeel a is gegrond en klachtonderdeel b is ongegrond.

Ad a Diffuse verantwoordelijkheid

Volgens de Accountantskamer brengt het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid met zich mee dat een accountant bij zijn dienstverlening en in het kader van zijn zakelijk optreden misverstanden voorkomt over:

  • het al dan niet aanvaarden van een opdracht;
  • de omvang van zijn verantwoordelijkheid;
  • de rest van zijn optreden in een concrete situatie.

De VGBA verplichtte de accountant ertoe voldoende duidelijk te maken dat de werkzaamheden niet onder diens professionele verantwoordelijkheid werden uitgevoerd toen hij de (potentiële) klant voor een deel van de werkzaamheden doorverwees naar een andere organisatie, die geen accountantskantoor is. Volgens het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid hoort de accountant te voorkomen dat de schijn wordt gewekt dat werkzaamheden onder zijn professionele verantwoordelijkheid als accountant worden uitgevoerd terwijl dat niet het geval is.

In de ogen van de Accountantskamer heeft de ondernemer niet aannemelijk gemaakt dat de accountant opzettelijk een onjuiste voorstelling van zaken heeft gegeven. Aan de andere kant heeft de accountant de ondernemer onvoldoende duidelijk uitgelegd wat wel tot zijn taak als accountant behoorde en welke werkzaamheden buiten diens professionele verantwoordelijkheid om zouden worden uitgevoerd door een administratiekantoor. Van de accountant had mogen worden verwacht dat hij hierover wel duidelijk was geweest.

Door dit na te laten en door de samenwerking met een administratiekantoor diffuus vorm te geven, heeft de accountant in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.

Ad b Aangifte-schade

Het tuchtrecht houdt zich bezig met de vraag of de betrokken accountant zich heeft gehouden aan de geldende beroepsnormen voor de accountancy. Of de accountant aansprakelijk is voor schade en wat de omvang van die schade is, staat ter beoordeling van de civiele rechter.

Maatregel

Waarschuwing. De accountant heeft onvoldoende duidelijk gemaakt welke diensten niet onder zijn verantwoordelijkheid als accountant zouden worden verricht en daardoor in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid. In zijn voordeel is meegewogen dat hij zich op de zitting “leerbaar heeft opgesteld” en heeft aangegeven dat hij de problematiek intern zal bespreken.

Annotatie Lex van Almelo

Volgens het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid hoort de accountant te voorkomen dat de schijn wordt gewekt dat werkzaamheden onder zijn professionele verantwoordelijkheid als accountant worden uitgevoerd terwijl dat niet het geval is. Het is dan ook niet vakbekwaam en onzorgvuldig van een registeraccountant om de financiële administratie en btw-aangiftes te laten verzorgen door het administratiekantoor van zijn zoon, dat in hetzelfde gebouw zit en door niet duidelijk te maken dat hij als accountant niet verantwoordelijk is voor het werk van dat kantoor.

Omdat de boekhoudster van dat kantoor foute btw-aangiftes heeft ingediend, maakt een vastgoedondernemer hier een punt van. De ondernemer heeft echter niet duidelijk besproken met de accountant en het administratiekantoor dat een groot deel van zijn werkzaamheden niet meer werd belast met btw, te weten de inkoop en verbouwing van panden. Het is dus de vraag of de accountant aansprakelijk is voor de schade. Als er al schade is, want de ondernemer zit hooguit met een liquiditeitsprobleem omdat hij btw moet terugbetalen. Het is de civiele rechter die de aansprakelijkheid en de schade moet beoordelen. Ondanks de waarschuwing is deze uitspraak geen zetje in de rug voor een succesvolle schadeclaim. Maar ja, je moet toch wat als het administratiekantoor geen beroepsaansprakelijkheidsverzekering heeft.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.