Bij een slapend dienstverband werkt de werknemer niet en ontvangt geen loon. In het Xella-arrest heeft de Hoge Raad geoordeeld dat bij een slapend dienstverband geldt dat een werkgever op basis van goed werkgeverschap moet instemmen met een voorstel van de werknemer tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden, en dat vervolgens de wettelijke transitievergoeding moet worden betaald.

Voor het bepalen van de transitievergoeding gaat de Hoge Raad uit van het moment waarop een werkgever de arbeidsovereenkomst had kunnen beëindigen vanwege arbeidsongeschiktheid. De transitievergoeding kan dus niet hoger zijn dan het bedrag dat de werknemer op het moment van beëindigen had kunnen krijgen.

Slapende dienstverbanden tot 1 januari 2020

Tot 1 januari 2020 kregen werknemers van vijftig jaar of ouder en die tien jaar of langer in dienst waren bij een werkgever een hogere transitievergoeding. Kunnen werknemers die vóór 1 januari 2020 een slapend dienstverband hadden aanspraak maken op deze hogere transitievergoeding?

Uit diverse uitspraken blijkt dat werknemers geen aanspraak kunnen maken op een vergoeding die is gebaseerd op het recht dat gold vóór 1 januari 2020. De werkgever moet dan dus een vergoeding betalen naar het recht dat geldt op het moment waarop het initiatief is genomen om de arbeidsovereenkomst te beëindigen. De argumenten die de rechtspraak noemt zijn:

• dat de wetgever de wet per 1 januari 2020 heeft gewijzigd en dat de werkgever hier niets aan kan doen (Rechtbank Rotterdam, ECLI:NL:RBROT:2020:3997);
• dat er geen sprake is van een situatie waarin de werkgever wordt beloond door stil te zitten, door niet voor 1 januari 2020 tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst over te gaan, omdat de werkgever vóór 1 januari 2020 via de compensatieregeling de hogere transitievergoeding gecompenseerd kreeg van het UWV (Rechtbank Zeeland-West-Brabant, ECLI:NL:RBOBR:2021:2603).

De werknemers die niet bekend waren met het Xella-arrest, maar die wel een slapend dienstverband hadden vóór 1 januari 2020, kunnen dus behoorlijk achter het net vissen, doordat zij na 1 januari 2020 een lagere transitievergoeding krijgen.

Informatieplicht werkgever

De vraag rijst of op de werkgever een informatieplicht rust om de werknemer - nadat de loondoorbetalingsverplichting is geëindigd - te informeren over de mogelijkheid tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst onder toekenning van een transitievergoeding.

De Rechtbank Rotterdam heeft in 2020 geoordeeld dat er geen informatieplicht rust op de werkgever om de werknemer - nadat de loondoorbetalingsverplichting is geëindigd - te informeren over de mogelijkheid tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst onder toekenning van een transitievergoeding.

De Rechtbank Zeeland-West Brabant heeft een dergelijke verplichting ook niet aangenomen. De Rechtbank Oost-Brabant meent dat er onder omstandigheden wel een dergelijke verplichting bestaat en biedt dus wel enige opening. In de desbetreffende uitspraak neemt de Rechtbank Oost-Brabant een dergelijke verplichting weer niet aan.

De Rechtbank Gelderland nam ook een informatieplicht aan in de uitspraak van 4 november 2020. In deze uitspraak was sprake van een bijzondere situatie: de werknemer had de werkgever gevraagd om een eindafrekening en een dag voordat de werknemer met pensioen ging had hij de werkgever om beëindiging van de arbeidsovereenkomst gevraagd (dit was allemaal vóór 1 januari 2020 gebeurd). In deze uitspraak werd dan ook geoordeeld dat de werkgever de informatieplicht had geschonden. De werkgever moest een schadevergoeding betalen ter hoogte van de hogere transitievergoeding.