Beroepsprofiel

Beroepsprofiel moet 'toekomstbestendig, studeerbaar en aantrekkelijk' worden

Het Kernteam Herijking beroepsprofiel is sinds het verschijnen van de eindrapportage van de Kwartiermakers toekomst accountancysector bezig met het herijken van het beroepsprofiel van accountants. Maar wat is het beroepsprofiel precies, waarom is het er en waarom moet het worden herijkt? Peter Eimers, voorzitter van het kernteam: "We streven naar een profiel dat de veelzijdigheid van ons boeiende, actuele en uitdagende vakgebied weerspiegelt."

Björn Remmerswaal

In Nederland zijn de verwachtingen over wat gebruikers van hun accountant kunnen en mogen verwachten, zowel vaktechnisch als qua gedrag, vastgelegd in een document dat het accountantsberoep en de hiervoor benodigde opleiding omschrijft: het beroepsprofiel. Dat profiel biedt het kader voor de verschillende opleidingen die het mogelijk maken om de wettelijk beschermde beroepstitel te kunnen bemachtigen.
De Commissie Eindtermen Accountancy (CEA) gebruikt het profiel om de eindtermen voor de opleidingen te bepalen. Bovendien is het een verantwoording richting de maatschappij over wat men van een accountant mag verwachten, omdat het profiel in de Wet op het accountantsberoep is verankerd.

Herijken

Dat beroepsprofiel blijkt een houdbaarheid te hebben. Naast ingrijpende maatschappelijke omwentelingen heeft de opkomst van computers een ongekende wereldwijde technologische versnelling veroorzaakt, waar ook de financiële wereld op verschillende manieren sterk mee verweven is geraakt. Die omwenteling is nog steeds gaande, met AI als meest recente voorbeeld.

'Inmiddels wordt de accountant ook gezien als een van de belangrijke schakels bij het verifiëren van inspanningen op het gebied van duurzaamheid en circulair ondernemen.'

Sinds een paar decennia is er ook een groeiend besef ontstaan over de gevolgen van economische bedrijvigheid op de planeet en het klimaat. Daardoor neemt duurzaamheid een steeds grotere plek in bij het plannen en uitvoeren van bedrijfsactiviteiten. Inmiddels wordt de accountant ook gezien als een van de belangrijke schakels bij het verifiëren van inspanningen op het gebied van duurzaamheid en circulair ondernemen.
De complexiteit en aard van het nationale en internationale bedrijfsleven is door deze ontwikkelingen in een relatief kort tijdsbestek snel toegenomen en veranderd, waardoor het volgens de overheid, de NBA en experts nodig is om het beroepsprofiel en de opleidingen te actualiseren.
Peter Eimers, hoogleraar aan de VU en partner bij EY, is voorzitter van het Kernteam Herijking beroepsprofiel en werkt met een breed samengesteld team aan de volgende evolutie van het profiel.

Peter Eimers

Wat is precies jullie opdracht?
"Er zijn drie voorwaarden gesteld aan het herijkte beroepsprofiel. In de eerste plaats moet het profiel op een toekomstbestendige manier aansluiten bij de rolopvatting en wettelijke vereisten van het beroep. In de tweede plaats moet in het profiel geborgd zijn dat het haalbaar en uitvoerbaar is voor de theorie- en praktijkopleiding en voor permanente educatie. En ten slotte ondersteunt en bevordert het herijkte profiel de relevantie en aantrekkelijkheid van het beroep. Op de NBA-ledenvergadering van juni 2025 legt het bestuur het herijkte profiel en een verordening ter stemming voor aan de leden."

Hoe kwam die opdracht tot stand?
"In Nederland is de huidige versie van het beroepsprofiel in 2015 vastgesteld, met nog een aantal wijzigingen in 2017. De kwartiermakers adviseerden in 2023 de minister van Financiën in hun eindrapportage om het beroepsprofiel te herijken, zodat de accountancyopleiding 'toekomstbestendig', 'studeerbaar' en 'aantrekkelijk en relevant' blijft. Eind november 2023 publiceerde de Expertgroep Educatie hun rapport'Tijd voor heldere keuzes', als onderdeel van de slotrapportage van de kwartiermakers. De expertgroep pleit net als de kwartiermakers voor een herijking van het beroepsprofiel van de accountant en geeft in hun rapport verschillende aanbevelingen. Eerder werden ook al aanbevelingen gedaan voor een nieuw beroepsprofiel in een gezamenlijk rapport van NBA en CEA, Stip aan de Horizon.  De NBA is eind 2023 gestart met het proces van herijking. Aan ons de taak om een werkbare synthese te maken van al die belangrijke input, waarmee we vervolgens als beroepsgroep en als maatschappij weer flink wat jaren vooruit kunnen.”

Waarom is nu het juiste moment om te herijken?
"In de twintigste eeuw verankerde de accountant zijn positie in de snel veranderende samenleving, juist door mee te groeien en zich voortdurend aan te passen aan wat de maatschappij van de accountant verlangde. In de praktijk blijkt dat voor de accountancy geldt dat stilstand snel leidt tot achteruitgang van de kwaliteit van ons werk.

'In de praktijk blijkt dat voor de accountancy geldt dat stilstand snel leidt tot achteruitgang van de kwaliteit van ons werk.'

De maatschappij moet erop kunnen vertrouwen dat wij voortdurend de vinger aan de pols houden en op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen, dat we goed begrijpen wat er gaande is op veel verschillende niveaus in de maatschappij. Tien jaar is in dat opzicht al vrij lang, als je op een rijtje zet wat er allemaal veranderd is in die periode. We proberen met de herijking ook iets te doen aan de problemen die accountants en studenten ervaren als gevolg van toenemende complexiteit.
Om de opleiding en het beroep studeerbaar en aantrekkelijk te houden moet er op tijd worden ingegrepen, want het kan even duren voordat wijzigingen doorwerken in het beroep en de opleidingen. Overigens gaat de CEA over de eindtermen voor de opleidingen, maar het beroepsprofiel is daarvoor wel een fundament."

Wie betrekken jullie bij dat proces?
"Aanpassingen aan het beroepsprofiel raken alle accountants en in het verlengde daarvan de maatschappij, dus het is uitermate belangrijk dat we zoveel mogelijk informatie ophalen bij al die stakeholders. Dat doen we op verschillende manieren, onder meer met een roadshow in het voorjaar, waarbij we zoveel mogelijk stakeholders bezoeken en betrekken bij het proces. Iedereen kan dan al reageren op de stukken en we nemen alle input mee. We hebben in de afgelopen periode ook veel gesproken met vertegenwoordigers van het mkb, young profs, het onderwijs, de faculties, accountantskantoren groot en klein, individuele leden en experts. En dat zullen we tijdens de roadshow weer doen. We hebben ook een e-mailadres geopend, beroepsprofiel@nba.nl, waar iedereen ideeën of feedback naartoe mag sturen. Zodra het beroepsprofiel en de bijbehorende verordening in april volgend jaar voorliggen ter consultatie, moedigen wij uiteraard ook iedereen aan via het consultatieproces hun feedback te geven. We hebben onlangs ook op de themapagina Herijking Beroepsprofiel een lijst meest gestelde vragen gepubliceerd, die we actueel houden."

Wie zitten er in het kernteam?
"Ons team bestaat uit een diverse groep professionals met uiteenlopende achtergronden. Dirk van der Bij, die zowel actief is als mkb-accountant in Sneek en als hbo-docent, brengt praktijkervaring en expertise in onderwijs mee. Hij is ook beoordelaar voor de praktijkopleiding en betrokken bij het stagebureau van de SRA. Connie van der Heide, werkzaam bij de Belastingdienst als landelijk vaktechnisch coördinator controle, biedt ons het perspectief van overheids- en interne accountancy. Daarnaast hebben we in Maxime Asjes een jonge, gedreven accountant in business die de perspectieven van de jongere generatie accountants inbrengt. Voor inhoudelijke ondersteuning, projectmanagement en communicatie kunnen we rekenen op het NBA-bureau."

Wat zijn de grootste uitdagingen bij de herijking?
"Accountants vormen een complexe, pluriforme groep. Bij de herijking proberen we daarmee zoveel mogelijk rekening te houden, maar gezien de uiteenlopende belangen dreigt dan altijd het gevaar dat je probeert iedereen tevreden te houden, waardoor uiteindelijk niemand tevreden is. De eerdergenoemde rapporten zijn duidelijk over de problemen die spelen, zoals bijvoorbeeld het stapelen van competenties, wat de studeerbaarheid en de aantrekkelijkheid van het beroep aantast. Voor de opleidingen betekent dat: hoeveel kennis kun je stapelen? Er moeten keuzes worden gemaakt en daarbij betrekken we accountants, academici en ook best practices uit het buitenland om tot een zo zorgvuldig mogelijke en goed onderbouwde afweging te komen."

Het gaat in het beroepsprofiel onder meer over welke competenties en kernwaarden een accountant moet hebben. Wat zijn daar voorbeelden van?
"Als je ervan op aan kunt dat een accountant altijd zijn uiterste best doet om ethisch verantwoord te handelen, dan weet je dat de ondertekening van die accountant betrouwbaar is. Wij denken daarom dat ethisch gedrag, een onderzoekende geest en deskundigheid belangrijke kernwaarden moeten zijn van elke accountant. Wat betreft competenties: uit verschillende onderzoeken blijkt dat accountants goed functioneren als zij maatschappelijk georiënteerd zijn. Professioneel communicatief zijn, leiderschap tonen en multidisciplinair kunnen samenwerken, zijn ook voorbeelden van belangrijke competenties, evenals een goed ontwikkeld lerend en reflectief vermogen en professionele oordeelsvorming."

'Wij denken dat ethisch gedrag, een onderzoekende geest en deskundigheid belangrijke kernwaarden moeten zijn van elke accountant.'

Hoe zit het met de accountants in business? De Expertgroep Educatie heeft daarvoor geen beroepsprofiel geadviseerd, met onder meer als argument dat er ook geen 'chirurg in business' of 'advocaat in business' bestaat.
"Momenteel is het zo dat een accountant die bijvoorbeeld als cfo werkt en tien jaar lang geen wettelijke controle bij een oob heeft gedaan, meteen weer aan de slag kan als controlerend accountant. De Expertgroep Educatie vindt dat niet verantwoord. Het kernteam vindt dat het mogelijk moet blijven dat accountants werkzaam zijn in verschillende beroepen. Er wordt wel nagedacht over eisen die je kunt stellen in dit soort situaties."

Kun je al wat vertellen over specifieke wijzigingen voor AA's en voor RA's?
"We hebben de afgelopen tijd adviezen van experts, leden en stakeholders geanalyseerd. We zien veel verschillen in visies, maar ook veel overeenkomsten. In de eerste fase van de herijking kunnen we al een aantal zaken aanscherpen zonder een wetswijziging. We brengen nu goed in kaart wat we kunnen doen in een tweede fase, waarbij een wetswijziging tot de mogelijkheden behoort. We bestuderen de mogelijkheid om specialisaties in te voeren voor zowel RA's als AA's en we kijken ook naar de verschillende denkwijzen rondom de certificeringsbevoegdheid. Bij elke mogelijke wijziging wegen we weer af in hoeverre het bijdraagt aan de studeerbaarheid, de aantrekkelijkheid en relevantie van het beroep, en de toekomstbestendigheid."

Wat is de relatie tussen het beroepsprofiel en de opleiding tot accountant?
"Het beroepsprofiel beschrijft de werkvelden en de werkzaamheden van accountants, de belangrijkste competenties, en de opleiding waarover zij moeten beschikken. De CEA gebruikt het beroepsprofiel als basis voor het maken van de eindtermen van een opleiding tot accountant. We zijn parallel aan ons proces daarom ook voortdurend met hen in overleg."

Wat is de relatie tussen het beroepsprofiel en permanente educatie?
"Onderdeel van het beroepsprofiel is een uitleg over de noodzaak voor een leven lang leren door middel van permanente educatie. In het herijkte beroepsprofiel wordt hier meer aandacht aan besteed. Zowel het PE-systeem als de Kennistoets worden geëvalueerd door de NBA. De uitkomsten van die evaluatie worden ook meegenomen in het proces."

Hoe zit het met de beroepstitels RA en AA? Staan er op dat vlak veranderingen op stapel, zoals het Expertrapport Educatie adviseert?
"Het beroepsprofiel beschrijft onder meer de opleiding die men nodig heeft om zich in het register van de NBA in te schrijven en de accountantstitel te verkrijgen die van toepassing is.

'Om iets te veranderen in de titulatuur is een wetswijziging nodig en dat kan niet op korte termijn.'

Om iets te veranderen in de titulatuur is een wetswijziging nodig en dat kan niet op korte termijn. De NBA moet naast het rapport van de Expertgroep Educatie ook andere zienswijzen meenemen in toekomstige besluitvorming over de titulatuur.
We zien de herijking dan ook als een proces dat twee fasen kent. In de eerste fase beginnen we met een herijking waar geen wetswijziging voor nodig is. In de tweede fase zullen we wederom met alle stakeholders verkennen wat qua titulatuur wenselijk is op de lange termijn."

Hoe ziet het proces er de komende maanden uit?
"De komende maand is het kernteam nog druk bezig met de dialogen met stakeholders. Op basis van die dialogen ontstaat een ontwerpverordening en een uitleg van het beroepsprofiel. We maken daarin onderscheid tussen fase 1 en fase 2. Deze stukken worden gepubliceerd, waarna een roadshow langs stakeholders begint, inclusief landelijke bijeenkomsten en debatten om een zo breed mogelijke groep stakeholders actief te betrekken. Iedereen kan vanaf de publicatie op de stukken reageren. Na het verwerken van alle feedback gaat de verordening ter goedkeuring naar het NBA-bestuur. Mid-april wordt de verordening gepubliceerd, waarna leden nog vier weken de tijd hebben om via het formele consultatieproces amendementen in te dienen. Op 2 juni wordt de geamendeerde verordening gepubliceerd en op 16 juni 2025 wordt de verordening ter stemming gebracht op de ledenvergadering."

Wanneer zijn jullie als kernteam tevreden?
"We streven ernaar een beroepsprofiel te maken dat klaar is voor de toekomst, waarin zowel vakgenoten als de samenleving zich kunnen herkennen. Een profiel dat de veelzijdigheid van ons boeiende, actuele en uitdagende vakgebied weerspiegelt. Het moet een inspirerend fundament zijn voor een opleiding die zowel aantrekkelijk als praktisch haalbaar is, waar theorie en praktijk goed samenkomen. Daarnaast willen we dat het een leven lang leren stimuleert, doordat het vorm en inhoud geeft aan effectieve en innovatieve permanente educatie."

Björn Remmerswaal is redacteur van Accountant.nl.

Gerelateerd

9 reacties

Tjibbe Bosman

@Roy: Een van de uitdagingen die wij als opleiders ervaren, is dat het curriculum wordt gereguleerd en opgelegd via het Ministerie van Financiën. Dit is uniek in Nederland; geen enkel ander beroep kent een vergelijkbare structuur. Wijzigingen vereisen een langdurig traject via organisaties als de CEA en NBA, wat innovatie in de opleiding onnodig bemoeilijkt. Naar mijn mening zou de verantwoordelijkheid voor het curriculum bij de decanen van universiteiten moeten liggen en niet bij het Ministerie van Financiën. Dit zou meer flexibiliteit en aanpassingsvermogen mogelijk maken.

@Peter: Je schrijft dat accountants die na tien jaar geen wettelijke controles hebben uitgevoerd, meteen weer aan de slag kunnen als controlerend accountant, en dat dit volgens de Expertgroep Educatie onverantwoord is. Maar is nóg meer regulering echt de oplossing? De huidige praktijkopleiding is al erg bureaucratisch. Bovendien: hoeveel audit failures zijn er daadwerkelijk te herleiden tot mensen die na een langere periode "aan de andere kant van de tafel" iets onverantwoords hebben afgetekend? Reputatie en ervaring van accountants zijn toch grotendeels openbaar observeerbaar?

Interessant is dat onderzoek (https://ssrn.com/abstract=3978884) aantoont dat accountants die ervaring hebben opgedaan als CFO of in andere financiële functies, gemiddeld genomen betere en efficiëntere audits uitvoeren.

Alexander Vissers

@ Jan Bouwens: precies: de campagne van de NBA tegen accountants en accountantskantoren moet stoppen.
@ Antje Kuilboer: Ook spijker op de kop: het meervoud "profielen" in de Wet slaat op het profiel voor AA en voor RA, niet op een differentiatie. Eigenlijk is alles fout aan deze tekst: een beroepsprofiel is een korte beschrijving van de werkzaamheden die een beroep kenmerken in casu het controleren en of beoordelen van financiële verantwoordingen en afgeven van verklaringen al dan niet volgens wettelijke opdracht en bevoegdheid. De NBA kan niet zelf verzinnen dat een "beroepsprofiel" iets anders of meer is. Wat het beroepsprofiel is volgt verder impliciet al uit art 46 Wab, Besluit accountantsopleiding 2013 en Richtlijn 2006/43/EU. Dat geldt in versterkte mate voor de competenties. De EU wetgever en de CEA gaan over het opleidingsniveau vakgebieden en praktijkopleidingseisen. "Beroepsprofiel" is redundant en enerzijds een uitdrukking van de onverschilligheid en gebrek aan daadkracht van de wetgever en een poging van de NBA om in de bevoegdheden van EU, wetgever en CEA te treden en geen zieltjes te verliezen. De RA AA titels zijn de bevoegdheid van de wetgever: zeker! Maar eigenlijk is alles de bevoegdheid van de wetgever (of CEA). Aan de huidige "eindtermen" is net zoveel mis als aan de huidige "beroepsprofielen". Nederland moet één beroep wettelijk regelen en dat al sinds 1984 dat geldt voor de formele wetgever en de decentrale wetgever. De opleidingseisen voor dat beroep zijn geheel genormeerd in het Unierecht. Het hanteren van een beroepstitel of het reguleren van een ander "accountantsberoep"dan wettelijk auditor kan alleen indien de noodzaak daarvan kan worden onderbouwd, zowel naar nationale regelgevingsnorm als naar Richtlijn 2018/958/EU. De NBA houdt uit eigenbelang de mythe in stand dat er regelingsbehoefte en ruimte bestaat. Het project "herijking beroepsprofielen"moet onmiddellijk worden gestaakt.

Jan Bouwens

Dank je Roy. Wetenschappelijk onderzoek over de leraar is er. Ik verwijs dan graag naar Cörvers, F., Mommers, A., van der Ploeg, S., & Sapulete, S. (2017). Status en imago van de leraar in de 21ste eeuw. ROA. ROA Reports No. 005 :

Daarin staat de vaststellin:
Het prestige van een leraar op het gymnasium was in 1982 nog min
of meer vergelijkbaar was met dat van een kolonel in het leger. In 2016 ligt het beroep
van eerstegraads leraar ongeveer op het niveau van een sergeant in het leger. Voor de leraar in het tweedegraadsgebied en in het basisonderwijs geldt eveneens dat er sprake is van een voortgaande daling over de jaren 1982, 2006 en 2016, alleen is deze minder sterk.

https://doi.org/10.26481/umarep.2017005

Ik heb dit onlangs netjes in een Opinie voor Trouw opgeschreven en ik heb daarop alleen maar bijval gekregen.

Wellicht ook dit stuk:

https://redhetonderwijs.com/

Inderdaad denken we na over de PMA. Het zou dan fijn zijn als we het CEA zich vanaf 1-1-2025 zou beperken tot het neerzetten van alleen EINDTERMEN en zou stoppen met het voorschrijven van 200 ECTS (dat is 3.33 voltijd jaren werk). We weten dan precies wat we moeten doen om het vak aantrekkelijker te maken. Ik werk met cases in het MBA en hoor niemand klagen over de hoeveelheid werk! Zeer nuttig! Verder onderzoek naar de accountant met concurrerende beroepen is nodig en nuttig.

Roy Gorter

"Doen we het in accountancyprofessie beter? Laten we eerst die vraag eens beantwoorden en dan kunnen we verder praten."

@Jan Bouwens: ik ben eigenlijk van je gewend dat je reageert met verwijzingen naar wetenschappelijke artikelen. Hier wordt in het artikel kritisch gekeken naar de opleiding en in mijn reactie ben ik ook wat kritisch naar de opleiders en lijk je meer vanuit onderbuikgevoel te reageren. Misschien een klein blind vlekje? ;)

Volgens mij moeten we vanuit verschillende perspectieven kijken hoe we het vak zo aantrekkelijk mogelijk maken. Ik heb hier zelf een rol in als werkgever om te zorgen voor een aantrekkelijke werkomgeving en een rol als accountant om het team uit te dagen en te stimuleren om kritisch na te blijven denken en niet dom te vinken. De AFM heeft een rol, om kritisch toezicht te houden maar daarbij ook goed uit te blijven leggen om geen draagvlak te verliezen.

En ook jij - in de zin van "de opleider" - hebt hierin een rol om te kijken hoe je de accountants gedegen opleidt en daarbij tegelijkertijd de opleiding studeerbaar houdt. Is ieder college dat je geeft even zinvol? Is elke inleververplichting die je studenten oplegt een onmisbaar onderdeel van het vak? Geef je je studenten genoeg tijd om met goede planning óók tijd voor vrienden, familie en sport te houden of denk je daar misschien niet zo veel aan? En als er dan nieuwe onderdelen toegevoegd moeten worden aan de studie, zijn er dan onderdelen op jouw vakgebied die misschien iets minder uitgebreid behandeld kunnen worden zodat de studie niet verzwaard wordt?

Volgens mij genoeg waar je als opleider ook best over na zou mogen of misschien wel moeten denken en dan een beetje te simpel om maar te wachten omdat "anderen" eerst iets moeten doen. We hebben hierin allemaal een rol te pakken.

Jan Bouwens

Hoe weten we zo zeker dat we bij de opleiding moeten starten? Laat ik het eens vergelijken met de positie van de leraar. Al 30 jaar zien we het aanbod in kwaliteit en kwantiteit afnemen. Opleidingen werden aangepast (ingekort) en zij-instroom werd bevorderd. In 2030 geldt een vacaturepercentage van 10 procent, nus is dat 7 procent. Waarom? Omdat de waardigheid bijna volledig uit het beroep is weggesneden. Wekgevers behandelen hun leraar als lager geplaatste werknemer die zelf niet kan denken, en docenten gaan dito handelen. Welke goed opgeleide professional gaat zo'n werk doen als deze evengoed bij pakweg Akzo Nobel een gerespecteerde baan kan krijgen als econoom of chemicus. Doen we het in accountancyprofessie beter? Laten we eerst die vraag eens beantwoorden en dan kunnen we verder praten.

Roy Gorter

@Peter Eimers: wat is hier de definitie van "studeerbaar"?

Het maakt denk ik nogal uit vanuit wiens perspectief je dat bekijkt: de 50+accountant zal hier waarschijnlijk wezenlijk anders tegenaan kijken dan de generatie die nu studeert. De vakidioten (in positieve zin!) die les geven zullen hier doorgaans ook de lat een stuk hoger leggen. Zij konden dit ook prima en combineren nu vaak een drukke baan bij een accountantskantoor, geven les en houden ook nog hun vaktechniek bij, dus wat zeuren die studenten?

Volgens mij is iedereen het er wel over eens dat de jonge generatie andere behoeften heeft en andere prioriteiten stelt dan die van 10 / 20 / 30 jaar geleden. Werkgevers passen zich hier - "geholpen" door marktomstandigheden - steeds meer op aan, maar vanuit de onderwijsinstellingen zie ik dat eigenlijk nog maar zeer beperkt? Als we het studeerbaar willen maken, zouden we eerst moeten beseffen dat "studeerbaar" voor de generatie nu echt wezenlijk anders is dan "studeerbaar" voor de generatie van de opleiders.

Antje Kuilboer-Noorman

Huisarts, bedrijfsarts, cardioloog, radioloog, psychiater, allemaal met dezelfde basisopleiding, allemaal artsen. Bedrijfsjurist, advocaat, rechter, notaris, raadsheer, arbiter, allemaal dezelfde basisstudie en binnen het gekozen beroep ook weer verder gespecialiseerd per vakgebied, allemaal juristen. Belastinginspecteur Vpb, OB, LB, IB, fiscaal adviseur of aangifte specialist in een bepaald belastinggebied, allemaal fiscalisten. Heel wat beroepen waarbij de basisstudie hetzelfde is, maar de specialisaties er de experts van maken. Ook binnen de accountancy zijn er heel wat specialisten, maar nog niet zo nadrukkelijk of formeel onderscheiden. Je kan niet van alle facetten alles af weten en bijhouden of dè deskundige zijn in alles en daarover verklaringen gaan afleggen. Waakzaamheid op de kwaliteit van een bepaalde deskundigheid of tak van de (controle)sport binnen het accountantsberoep is noodzaak. Er is niet één beroepsprofiel dat op alle accountants past. De beroepsprofielen van een advocaat, rechter of notaris verschillen immers ook wezenlijk van elkaar.

En als dat wel zo moet zijn, één profiel, maak dan de juiste afgeslankte keuzes om de echte wettelijk verlangde deskundigheid te kunnen waarborgen.

En uiteraard dient de basisopleiding natuurlijk de concrete vakken beroepsfilosofie en beroepsgeschiedenis te bevatten zodat de herkomst van het accountantsberoep en de kernwaarden vanuit verschillende perspectieven voor de (basis)accountant bekend zijn èn geoefend zijn en zij zich dan kunnen gaan specialiseren tot dè deskundigen in een bepaald facet van het beroep accountant.

Alexander Vissers

In 1993 en later in 2012 had natuurlijk de keuze moeten worden gemaakt voor een privaatrechtelijk organisatie van het brede beroep en de wettelijke regeling van uitsluitend de certificerende accountants en auditkantoren zoals in de Wirtschafsprüferkammer. Er bestaat geen rechtvaardiging voor het in de wet regelen van welk ander "accountantsberoep", de niet-bestaande niet, en de wel bestaande onbevoegde ook niet. Bij gebreke van noodzaak het ook niet gereguleerd mag worden. "Beroepsprofiel" betekent niets anders dan wetgevingssabotage. Het enige dat Nederland ooit heeft hoeven te reguleren is het beroep van wettelijk auditor en het bedrijf van auditkantoor. 26 landen in de EU is dat gelukt, alleen Nederland heeft het niet deugdelijk omgezet (en eventueel Ierland). Niet alleen zijn de CEA-Eindtermen geen EU-eindetermen, zelfs de EU-eis dat twee jaar opleiding bij een auditkantoor worden gevolgd is niet opgenomen in de wet. Er is helemaal geen nationale inbreng nodig, de opleiding is door de EU volledig geharmoniseerd en accountants worden na een minimaal examen in andere EU landen toegelaten. De Portugal route heeft eindelijk de ogen geopend. De enige uitkomst van het kernteam kan dan ook zijn dat de "beroepsprofielen" uit de wet moeten en de wet op het accountantsberoep zelf moet bepalen welk beroep hij regelt alleen al om te voldoen aan art. 134 Grondwet. Nu er waarschijnlijk een srteep gaat door de CSRD kan de accountant duurzaamheid laten voor wat het is.

Alexander Vissers

In 1984 richtlijn 1984/251/EEG aangenomen. De minister wilde toen het beroep van wettelijke auditor in een wet op de wettelijke auditor (RA) regelen. Dat hebben de beroepsorganisatie, de overheidsaccountants (die, eerlijk is eerlijk, toen nog jaarrekeningen controleerden) en interne accountants 8 jaar weten te blokkeren, tja dat kan in een polderdemocratie, en toe zijn de initiatief wetsontwerpen, de gedrochten WRA 1993 en WAA 1993 ingevoerd. Met, jawel een beroepsprofiel, art. 134 van de Grondwet, het Unierecht en alle Aanwijzingen voor de regelgeving ten spijt. De Wab maakte er een meervoud van- beroepsprofielen- een voor AA en een voor RA. In 2018 werd Richtlijn 2018/958/EU ingevoerd, nadrukkelijk van toepassing op het accountantsberoep om te zetten tot 2020, deze dereguleringsrichtlijn beoogt het gebruik van beroepstitels, en beroepsreglementering tot het noodzakelijke te beperken. Daarmee is geen plaats voor accountants in business, overheidsaccountant onder ambtenaren recht, interne accountants en openbare accountants zonder bevoegdheid. Tegen iedere logica is in de Wta een onderscheid gemaakt tussen wettelijke controles. De huidige verordening op de beroepsprofielen is een absurditeit. En wat de opleiding betreft de eisen liggen vast in het Unierecht, de CEA kan daar niet omheen beroepsprofiel of niet, de accountantsorganisaties zijn verantwoordelijk voor de praktijkopleiding, voor de opleiding is het beroepsprofiel irrelevant. De Wet dient expressis verbis te bepalen welk beroep hij regelt: het beroep van accountant houdt de bevoegdheid in controles te verrichten en verklaringen af te geven in de gevallen waarin de wet dit aan hem opdraagt. Alleen dat beroep is te regelen. De regelgeving dient al tijden alleen het belang van de NBA, dat moet veranderen.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.