Embedded finance

Embedded finance schuift het speelveld op - en de accountant?

Op 23 juni jl. vond in Amersfoort het jaarlijkse MKB-financieringscongres plaats van Stichting MKB Financiering. Thema: 'Over de Grens'. Niet toevallig, want het congres stond nadrukkelijk in het teken van Europese ontwikkelingen, grensverleggende technologie en een financieringsmarkt die in razend tempo verandert.

Jan Wietsma

Een van de meest visueel indrukwekkende bijdragen tijdens het MKB-financieringscongres kwam van Martijn van der Linden (lector New Finance, De Haagse Hogeschool), die samen met cartograaf Carlijn Kingma het project Het Waterwerk van ons Geld presenteerde. Met tekeningen, interviews, animaties en tentoonstellingen maken zij inzichtelijk hoe geldstromen zich als water door de economie bewegen – langs sluizen, barrières en lekken. Ze tonen hoe financiële architecturen ongelijkheid in stand houden en nodigen uit tot systeemvernieuwing én politieke betrokkenheid.

'Wat is je rol, als het financiële systeem zelf deel van het probleem is?'

Voor accountants biedt dit project een confronterende spiegel. Wat is je rol, als het financiële systeem zelf deel van het probleem is? Ben je rapporteur of hervormer? Kijk de video zelf en bepaal of je de waterstromen nog wel goed in beeld hebt.

Daarnaast bood het congres een scherpe analyse van de opkomst van crowdfunding en impactfinanciering: de rode draad was duidelijk. Financiering is niet langer voorbehouden aan banken en klassieke adviseurs. Softwareplatforms, Europese fondsen, embedded technologie en nieuwe wetgeving (zoals PSD3 en eIDAS 2.0) veranderen het speelveld fundamenteel. En daarmee ook de rol van de accountant.

Een van de meest prikkelende bijdragen kwam van Gregory Cronie (Everfield/Windesheim), die liet zien hoe embedded lending - financiering via software - in razend tempo terrein wint. Platformen als Shopify, Mollie en Lightspeed bieden kredieten op basis van realtime data, direct geïntegreerd in kassasystemen of boekhoudsoftware. Financiering als bijproduct van software. Voor ondernemers aantrekkelijk, voor traditionele adviseurs disruptief. De vraag die tijdens het congres niet expliciet werd gesteld, maar nadrukkelijk in de lucht hing: Wat betekent dit voor de accountant? In dit artikel verkennen we die vraag, voor verschillende typen accountants.

Wat is embedded finance?

Embedded finance is het integreren van financiële diensten - zoals betalen, verzekeren of lenen - in niet-financiële platformen.

'Banken verliezen terrein en met hen ook de intermediaire positie van de accountant.'

Denk aan kassasystemen, webwinkels of boekhoudsoftware waarin ondernemers met één klik financiering kunnen aanvragen of ontvangen. Bij embedded lending gaat het specifiek om kredietverlening binnen deze platformen, op basis van realtime transactiegegevens.

Het is geen toekomstmuziek. In de Verenigde Staten is de embedded lending-markt al $ 25 miljard groot. In Europa gaat het richting € 20 miljard in 2028. Mollie Capital verstrekte het afgelopen jaar al € 50 miljoen via eigen embedded producten. En platformen als Shopify, Toast en Lightspeed verschuiven van softwarebedrijf naar financieringspartner.

Wat verandert er voor de accountant?

De fundamentele verschuiving: de toegang tot kapitaal komt dichter bij de ondernemer te liggen, maar verder van de traditionele adviseur. Banken verliezen terrein en met hen ook de intermediaire positie van de accountant. Wie niet meebeweegt, wordt toeschouwer. Wat betekent dit concreet per type accountant?

1. De mkb-accountant (AA) - van kredietadviseur naar API-coördinator?

De mkb-accountant heeft van oudsher een centrale rol in het begeleiden van financieringsaanvragen. Jaarcijfers, prognoses en kredietrapportages vormden de kern. Maar embedded lending vereist geen jaarrapport meer: het algoritme kijkt realtime naar kasstromen, margeontwikkeling en klantgedrag.

Wat nu? De AA moet zich ontwikkelen tot informatie-architect: meedenken over hoe data correct ontsloten worden, adviseren over inrichting van de softwarestack, en - cruciaal - uitleggen wat de risico's zijn van embedded producten met dynamische rente, verplichte heraflossing of platformgebonden condities.

2. De openbaar accountant (RA) - waar ligt de assurancebehoefte?

Voor de RA komt embedded finance vooral via de achterdeur binnen. Hoe audit je een jaarrekening waarin financiering plaatsvindt via platformen zonder klassieke leningsovereenkomsten? Welke impact heeft het op kasstromen, risicoprofielen of going concern-inschattingen?

Wat nu? De RA zal zijn controleaanpak moeten uitbreiden. Nieuwe vormen van documentatie (API-logbestanden, embedded contractvoorwaarden) vragen om een ander type bewijs. Daarnaast ontstaat mogelijk een assurancebehoefte op de datakwaliteit van embedded lending-platforms zelf - een rol die vergelijkbaar is met assurance op duurzaamheidsrapportages.

3. De accountant in business - partner of concurrent van het platform?

Voor de accountant in business (bijvoorbeeld bij een scale-up of retailorganisatie) ligt de uitdaging elders. Embedded finance raakt direct aan treasury, contractbeheer en IT-strategie. Soms zijn embedded oplossingen een uitkomst - bijvoorbeeld bij tijdelijke cashbehoefte of klantgebonden werkkapitaal. Maar de afhankelijkheid van het platform groeit mee.

Wat nu? De accountant in business zal scenario's moeten doorrekenen: wat gebeurt er als de datakluizen op slot gaan? Hoe beïnvloedt embedded lending de financieringsmix en wat zijn de governance-implicaties als het platform de spelregels verandert?

4. De interne accountant - toezicht op data-infrastructuur

In sectoren als zorg, onderwijs of de overheid, waar interne accountants actief zijn, lijkt embedded finance ver weg. Maar ook hier spelen data-infrastructuur, integriteit van softwareplatforms en de omgang met digitale identiteit een steeds grotere rol.

Wat nu? De interne accountant moet toezicht houden op de governance van datadeling, risicoanalyse van embedded processen en compliance met Europese kaders als eIDAS 2.0. Embedded finance is hier geen product, maar een risicodomein.

Embedded finance als lakmoesproef

De opkomst van embedded finance legt iets bloot: de mate waarin het beroep in staat is mee te bewegen met technologische en structurele veranderingen. De roep om maatschappelijke relevantie klinkt al langer. Maar hier krijgt die oproep concrete vorm.

'De accountant die embedded finance negeert, verliest positie.'

De accountant die embedded finance negeert, verliest positie; niet alleen bij de ondernemer, maar ook in het bredere ecosysteem van financiering, toezicht en beleidsvorming. Wie de technologie omarmt, kan nieuwe rollen pakken: als curator of options, als data-intermediair, of als vertrouwde bron van duiding in een datagedreven landschap.

Het MKB-financieringscongres liet zien: financiering stopt niet bij de bank. En de rol van de accountant stopt niet bij het afsluiten van het boekjaar. Het Waterwerk van ons Geld vraagt ons opnieuw te kijken naar het systeem. Embedded finance laat zien hoe dat systeem ondertussen al verandert.

Voor de accountant ligt er één vraag op tafel: wacht je tot je rol verdampt - of kies je positie in het nieuwe ecosysteem?

Jan Wietsma is directielid bij MKB-kredietcoach. Hij is als adviseur betrokken bij vraagstukken van accountantskantoren op het terrein van visieontwikkeling en strategievorming, onder meer via Full Finance. Tot medio juni 2021 was hij bestuurslid van de NBA.

3 reacties

Ron Heinen

https://www.ad.nl/binnenland/alarmbellen-gaan-af-als-politie-dozen-vol-louis-vuitton-tasjes-vindt-modehuis-verdachte-in-witwaszaak~adb945d9/

is nog een recent voorbeeld bij mijn eerdere reactie over ondergrondsbankieren, zie hieronder.

Ron Heinen

https://drive.proton.me/urls/JPMTZESQR8#PnHVstkSfKGC

is een voorbeeld bij mijn vorige reactie.

Ron Heinen

Aansluitend bij de voorbeelden in dit artikel: sinds 15 augustus 1971 is geld een systeem van tokens geworden. Bankieren kan alleen met de beveiligde informatie uitwisseling van een foto van een bankbiljet met uniek serienummer. Dit is een van de vele voorbeelden hoe het geldsystemen gebaseerd op tokens op dit moment falen.

Reageer op dit artikel

Spelregels debat

    Aanmelden nieuwsbrief

    Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

    Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.