FYI
Nederlanders staan vaak nog wantrouwend tegenover AI - Nieuwe Monitoring Commissie Corporate Governance - Expats - Veel ondernemers controleren nooit eigen KVK-gegevens - Ben Affleck terug als schietende accountant - BST-special over frauderisico's en de accountant - Ook accountants koninklijk onderscheiden bij lintjesregen - Controlekwaliteit lijdt niet onder shared service centers.
Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 2, 2025
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
» Download dit artikel in pdf
» Download het hele nummer (pdf)
Nederlanders staan vaak nog wantrouwend tegenover AI
Ondanks de snelle opmars van kunstmatige intelligentie (AI) in de samenleving en op de werkvloer, blijft het vertrouwen van Nederlanders in AI achter.
Dat blijkt uit internationaal onderzoek van de Universiteit van Melbourne in samenwerking met KPMG. Een derde van de Nederlanders (33 procent) is bereid AI te vertrouwen, tegenover 46 procent wereldwijd. Vergeleken met andere landen scoort Nederland laag op het gebied van AI-geletterdheid, vertrouwen en training. In opkomende economieën ligt het gebruik én vertrouwen hoger.
Hoewel 58 procent van de Nederlandse respondenten regelmatig persoonlijk of professioneel gebruikmaakt van AI en voordelen ervaart zoals efficiëntieverbetering en tijdswinst, maken meer mensen zich zorgen dan dat ze optimistisch zijn. De grootste zorgen gaan over onnauwkeurige uitkomsten, verlies van controle, privacy en desinformatie. Zo zegt 72 procent onzeker te zijn of online informatie nog te vertrouwen is.
Werkvloer
Op de werkvloer groeit het gebruik van AI; 61 procent geeft aan dat hun organisatie AI inzet. Meer dan de helft van werkend Nederland gebruikt AI inmiddels voor het werk, veelal generatieve AI voor algemene doeleinden. Wel ontbreekt het vaak aan duidelijke richtlijnen: 69 procent stelt aan dat hun werkgever geen beleid heeft voor het gebruik van generatieve AI. Ook geeft 49 procent toe AI weleens op een manier te gebruiken die in strijd is met het bedrijfsbeleid, als dat er is.
Hoewel AI ook steeds vaker wordt ingezet bij besluitvorming, willen Nederlanders dat mensen altijd eindverantwoordelijk blijven. 77 procent vindt dat AI een ondersteunende rol mag hebben in managementbesluiten, maar benadrukt dat de uiteindelijke controle bij de mens moet blijven. En 82 procent zegt bereid te zijn AI meer te vertrouwen, als zeker is dat het gebruik goed wordt gereguleerd. De wereldwijde vertrouwensmonitor Trust, attitudes and use of artificial intelligence is gebaseerd op onderzoek onder 48.000 mensen uit 47 landen, waaronder Nederland.
Nieuwe Monitoring Commissie Corporate Governance
Minister Beljaarts van Economische Zaken benoemde medio maart een nieuwe Monitoring Commissie Corporate Governance Code. Nieuwe commissievoorzitter is Rob van Wingerden, oud-ceo van Koninklijke BAM Groep en momenteel interim-ceo bij Strukton.
De monitoring commissie ziet toe op de naleving en actualiteit van de Nederlandse Corporate Governance Code, gericht op goed ondernemingsbestuur en transparantie bij in Nederland gevestigde beursgenoteerde bedrijven. De nieuwe commissie telt naast voorzitter Van Wingerden als leden: John Bendermacher, Chris Figee, Karien van Gennip, Marnix van Ginneken, Marnix Holtzer, Daniëlle Melis en Lokke Moerel. De samenstelling wordt gedragen door de schragende partijen CNV, Eumedion, Euronext, VEB, VEUO en VNO-NCW. De benoeming geldt voor een periode van vier jaar.
VOR
De commissie past de code aan met de Verklaring Omtrent Risicobeheersing (VOR). Dit voorstel is in 2023 op initiatief van de schragende partijen ontwikkeld samen met de NBA en biedt stakeholders meer transparantie over de beheersing van operationele, compliance- en verslagleggingsrisico's bij beursgenoteerde bedrijven. De naleving van de Corporate Governance Code wordt gevolgd door de Monitoring Commissie.
Die rapporteert jaarlijks over de naleving aan de ministers van Economische Zaken, Financiën en de staatssecretaris van Rechtsbescherming.
Expats
Ervaringen van Nederlandse accountants in den vreemde. Dit keer: Paul Jansen, senior managing director bij Riveron in Houston, Texas.
'Ik voelde mij een kind in een snoepwinkel'
"Toen ik in 2007 naar PwC in Houston ging, was het de bedoeling dat het twee jaar zou duren. Buitenlandse werkervaring was een voorwaarde om partner te kunnen worden binnen PwC. Omdat ik in Den Haag vooral de controle van Shell en Exxon deed, was Texas met zijn grote olie- en gasindustrie een logische keuze. Ik had al korte tijd in Londen gewerkt, maar als buitenlandse ervaring overtrof Houston mijn verwachtingen. Op de dag dat ik aankwam was het 4 juli. Naast het hotel was een festival in volle gang. Ineens sta je in de zinderende hitte tussen vriendelijke Amerikanen die Independence Day vieren. Ik voelde mij een kind in een snoepwinkel. Dat gevoel is eigenlijk niet weg gegaan. Alles is hier anders. De snelweg is twaalf banen breed. Je werkt op een kantoor op de veertigste verdieping in een stad met 7,5 miljoen inwoners. De eerste maanden waren lastig. Je moet je plek vinden, een sociaal netwerk opbouwen en wennen aan een andere levensstijl. Ik kwam dertig kilo aan in de eerste maanden, omdat ik niet in de gaten had dat ik meer at en minder bewoog dan in Nederland. Mijn voornemen om na twee jaar terug te gaan verdween naar de achtergrond, toen ik een leuke collega ontmoette waarmee het klikte. Eerst heb ik een jaar bijgetekend en toen ben ik in vaste dienst gegaan bij PwC in Houston."
Vaker failliet
"De olie- en gasindustrie is in de VS veel minder gereguleerd dan in Europa. Je hebt hier mkb-bedrijven met een hoge risk appetite. Ze leasen grond in de hoop dat ze olie vinden. Als ze een oliebron aanboren gaan ze van nul naar miljoenen dollars omzet. Dat maakt de sector heel volatiel. Ik heb dat van binnenuit ervaren, toen ik na een aantal jaren PwC verruilde voor finance-functies bij energiebedrijven. Sinds 2015 werk ik voor Riveron, een advieskantoor waar ik mij bezighoud met bedrijven in zwaar weer. Ik weet niet of Amerikaanse ondernemers zich anders gedragen dan Nederlandse ondernemers, als het bergafwaarts gaat met hun bedrijf. Er zijn wel verschillen. Het Amerikaanse faillissementssysteem is bijvoorbeeld transparanter. Alle documenten en juridische beslissingen zijn voor iedereen toegankelijk. Het lijkt alsof ondernemers hier vaker failliet gaan. Misschien is dat omdat het in de VS ook makkelijker is om een doorstart te maken. Er is in Amerika meer aandacht voor de impact van een faillissement op de medewerkers. Een bedrijf als Blokker zou in de VS waarschijnlijk een doorstart maken. Die focus op het behoud van banen is heel waardevol. In dat opzicht hebben ze geen weggooicultuur."
Ongeduldig
"Ik woon nu bijna twintig jaar in de VS. Teruggaan naar Nederland is nooit een serieuze optie geweest. Mijn vrouw wil Texas voor geen goud verlaten, haar hele familie woont in de buurt. Ik vind het prima. Texas heeft veel te bieden. Er is zoveel te zien en te genieten. Houston is de meest diverse stad in de VS. Het leven is hier veel relaxter dan in Nederland. Amerikanen zijn over het algemeen leuker dan Nederlanders. Iedere keer als ik op het vliegveld kom voor een vlucht naar Nederland, valt mij dat verschil op. Als je de lounge binnenloopt, pik je de Nederlanders er zo uit. Ze zijn humeurig en ongeduldig. Inmiddels ben ik Amerikaans staatsburger, een Nederlands paspoort heb ik niet meer. Je mag in Nederland geen dubbele nationaliteit hebben. Wat dat inhoudt merkte ik toen ik naar Nederland kwam. Bij de douane werd mijn Nederlandse paspoort in beslag genomen. Een onprettige ervaring vond ik dat. Het voelt alsof een deel van je identiteit wordt afgenomen."
Veel ondernemers controleren nooit eigen KVK-gegevens
Een groot deel (42 procent) van de ondernemers controleert zelden of nooit de eigen bedrijfsgegevens in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KVK).
Bijna driekwart (71 procent) van de ondernemers weet wel dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor een juiste en actuele registratie. Dat blijkt uit onderzoek van de KVK onder vijfhonderd ondernemers. Slechts zeven procent van de ondernemers controleert zijn gegevens vaker dan één keer per jaar. Negentien procent doet dit jaarlijks en ongeveer 27 procent kijkt alleen bij een wijziging of de registratie nog klopt.
Opvallend is volgens de KVK dat 42 procent van de ondernemers niet zeker weet of hun gegevens volledig en correct in het Handelsregister staan. In de praktijk blijkt informatie echter regelmatig verouderd. Daarbij kan worden gedacht aan vergeten adreswijzigingen, nieuwe bestuurders die niet zijn doorgegeven, of verouderde contactgegevens. Dat kan leiden tot administratieve fouten, juridische problemen, financiële schade en/of vertraging bij aanvragen of procedures. Volgens de KVK is het up to date houden van de gegevens ook van belang voor externe relaties, zoals leveranciers, klanten en opdrachtgevers. Die raadplegen regelmatig het Handelsregister, om te kijken met wie ze zakendoen.
Ben Affleck terug als schietende accountant
Sinds eind april is acteur Ben Affleck weer in de bioscoop te bewonderen als vechtlustige accountant, in het tweede deel van speelfilm The Accountant.
In 2016 speelde Affleck voor het eerst de autistische, maar briljante en tegelijk keiharde accountant Christian Wolff. Een rol waarin de accountant zowel dikke viltstiften gebruikt voor een opmerkelijke audit, als een snipergeweer voor het uitschakelen van flink wat criminele tegenstanders. Aankondigingen van een tweede deel waren er diverse keren sindsdien en nu is het dan zo ver. Bijna tien jaar later kruipt Ben Affleck opnieuw in de huid van de accountant.
In de film The Accountant 2 trekt hij samen op met zijn broer Braxton (gespeeld door Jon Bernthal), die ook al te zien was in het eerste deel. Accountant Wolff gebruikt in deel twee zowel zijn briljante geest als minder legale middelen om de moord op een vriend bij het Amerikaanse ministerie van Financiën te vergelden. Dat levert zowel scènes op bij het speeddaten en in line-dansen, als veel rondvliegende kogels en actie; typisch popcornvermaak dus. The Accountant 2 is sinds 24 april te zien in de bioscoop en daarna ongetwijfeld online.
BST-special over frauderisico's en de accountant
De makers van de BusySeasonTalks brachten begin april een speciale editie van de wekelijkse podcast uit, waarin experts uit de sector spreken over de rol van de accountant rondom fraude en een recent AFM-rapport over frauderisico's.
Aanleiding voor de BST-special was een oproep van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) om de controle op frauderisico's te verbeteren. Initiatiefnemer van de speciale uitzending was Arnout van Kempen (directeur compliance en risk bij aaff), die ook regelmatig betrokken is bij de actualiteitensessies van de BST-podcast.
Voor de BST-fraudespecial werd op 28 maart 2025 bij Nyenrode University een aantal deskundigen met uiteenlopende achtergronden samengebracht; uit de praktijk, regelgeving, wetenschap, opleiding en communicatie. De BST-special is te beluisteren via diverse podcastkanalen, zoals Spotify. Meer informatie en een link naar de uitzending is te vinden via de BusySeasonTalks-pagina op LinkedIn.
Ook accountants koninklijk onderscheiden bij lintjesregen
Tijdens de traditionele lintjesregen voorafgaand aan Koningsdag hebben 3.427 personen, een record, op 25 april een koninklijke onderscheiding ontvangen. In de lijst met lintjes staan ook enkele accountants.
Drs. Hans (J.J.) Hemel RA uit Erica werd Lid in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn verdiensten op het terrein van de voetbalsport. De heer F.E. Juk RA uit Appingedam kreeg dezelfde onderscheiding voor zijn verdiensten op het terrein van onder andere sociale cohesie, religieus leven en cultureel erfgoed. Frank (A.M.) Jacobs AA uit Tilburg werd Lid in de Orde van Oranje-Nassau vanwege zijn inzet als vrijwilliger voor diverse organisaties in Tilburg. Bert
(H.G.A.) Jacobs AA uit Essen (België) werd Lid in de Orde van Oranje Nassau voor zijn werk als vrijwilliger voorverschillende organisaties in Nispen.
Drs. Sjaak (I.) Veerman RA RO uit Huizen werd Lid in de Orde van Oranje Nassau wegens zijn jarenlange inspanningen voor voetbalvereniging S.V. Huizen, zijn werk bij het Interkerkelijke Kenniscentrum (IKC) en zijn rol als kerkrentmeester. En registeraccountant Eric (E.H.) U-A-Sai werd Ridder in de Orde van Oranje-Nassau voor zijn jarenlange vrijwilligerswerk in Nederland en zijn inzet voor de culturele- en kennisuitwisseling tussen Nederland en Suriname.
Mocht de redactie een geridderde accountant gemist hebben, dan kan dat worden gemeld via redactie@accountant.nl.
Controlekwaliteit lijdt niet onder shared service centers
Het gebruik van offshore shared service centers door accountantskantoren lijkt niet schadelijk te zijn voor de controlekwaliteit. Ze zorgen wel voor lagere controlekosten.
Dat blijkt uit een studie van Matthew Sherwood, verbonden aan de University of Massachusetts in de VS. Hij onderzocht een en ander toen hij als academic fellow werkte bij de Amerikaanse toezichthouder Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB). Veel accountantsorganisaties besteden een deel van het auditwerk inmiddels uit aan offshore shared service centers (SSC's), vaak gevestigd in lagerelonenlanden zoals India. In 2018 maakte liefst 98 procent van de audits van de big four, die vielen onder PCAOB-toezicht, gebruik van shared service centers.
Die SSC's waren goed voor negen procent van het totaal aan controle-uren, zo bleek. SSC's worden vooral ingezet bij minder complexe cliënten en tijdens het busy season. Doel is om de kosten van het controlewerk te verlagen en de werklast van de auditteamleden te verlichten.
Geen negatieve impact
De inzet van offshore SSC's wordt vooral geassocieerd met lagere audit fees en hogere winstgevendheid voor accountantsorganisaties. Volgens Sherwood heeft die inzet geen negatieve impact op de controlekwaliteit. Met behulp van eigen data op controle-opdrachtniveau bekeek hij of een groter gebruik van SSC's door big four-auditteams effect had op de controlekwaliteit en auditkosten, of beide. Over het algemeen suggereren de resultaten dat shared service centers het beoogde effect hebben, aldus de onderzoeker: het verlagen van controlekosten, zonder in te boeten op auditkwaliteit.
Het onderzoek had betrekking op de Amerikaanse markt voor accountantsdiensten. Sherwood schrijft erover in het Journal of Accounting Research.