Scherpe vragen
Speculatie is van alle tijden. Rond 1630 werden twee schepels graan, vier karrenvrachten hooi, vier ossen, acht varkens, twaalf schapen, acht okshoofden wijn, vier vaten bier, twee vaatjes boter, een hemelbed met alles erop en eraan, een uitgaanskostuum en een zilveren drinkbeker neergeteld voor één tulpenbol van de paarswitte Viceroy-tulp. Zeven jaar later stortte de handel in.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 5, 2008
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Bij de opening van het nieuwe NIVRA-kantoor haalde minister van Financiën Bos de tulpengekte in de Gouden Eeuw aan om het belang van vertrouwen in de markt te illustreren. Om dat vertrouwen te waarborgen is de accountant uitgevonden, zo stelde hij. Was het toeval dat het NIVRA de genodigden na afloop tulpenbollen van het ras True and Fair meegaf? De beste profeet voor de toekomst is het verleden, schreef Lord Byron ooit en zo is het nog steeds. De afgelopen jaren hebben we tot tweemaal toe de gevolgen van speculatie en overspannen waarderingen mogen ervaren, eerst met de internetbubble en de daaropvolgende boekhoudaffaires, en nu in de vorm van de kredietcrisis.
Bos wees daarbij op de verantwoordelijkheid van de accountant. “Want ook al is het wantrouwen deze keer niet gericht op accountants, toch is en blijft de accountant intensief betrokken bij het wel en wee van de financiële wereld. De waarde die u toekent moet de waarde zijn waar anderen op kunnen vertrouwen.”
Bos stelde nieuwe regels voor de financiële sector in het vooruitzicht, maar of dit voor ons uiteindelijk de oplossing is betwijfel ik. Veeleer hecht ik aan het waarborgen van onze integriteit, onze onafhankelijkheid en ons professioneel oordeel. ‘Want verantwoording vraagt zeer zuivere vragen’ staat er dan ook op de plaquette die de koningin bij de opening heeft onthuld, en die een plaats heeft gekregen bij de ingang van het NIVRA-kantoor. Een dichtregel uit 1959 van Lucebert die verwijst naar de cruciale rol die de accountant vervult.
In zijn toespraak riep minister Bos het accountantsberoep op om haar expertise in te zetten voor actuele thema's. De oproep sluit goed aan bij een aantal recente initiatieven van de beroepsorganisatie. Zo heeft het bestuur ‘Assurance van digitale verantwoordingen’, ‘Assurance van niet-financiële verantwoordingen’, ‘Risicomanagement’ en ‘Innovatie’ tot prioriteiten voor 2008 en 2009 uitgeroepen.
De opening van het kantoor op 16 april 2008 vormde de aftrap van een maatschappelijk debat rond deze thema's. Op 6 mei en 20 mei 2008 presenteert het NIVRA twee publicaties over niet-financiële verantwoordingen aan vertegenwoordigers van de Tweede Kamer. Want wie scherpe vragen stelt, moet ook willen meedenken over oplossingen. Ondertussen spreken de besturen van NIVRA en NOvAA met elkaar over vergaande vormen van samenwerking. Met de bedoeling om nu echt een einde te maken aan de inefficiëntie van twee beroepsorganisaties. Het parlement volgt dat proces met grote belangstelling. Enkele weken geleden hebben Kamerleden opnieuw vragen gesteld over de status van de beroepsorganisaties. Vertegenwoordigen ze voldoende de leden? Werken ze voldoende in het publieke belang? Naar aanleiding van die vragen heeft minister Bos toegezegd in het najaar met een kabinetsstandpunt te komen. Aan ons zal het niet liggen; wij gaan de dialoog met onze leden en de politiek de komende maanden graag aan!
Gert Smit
algemeen directeur