Bestuurders vrezen extra toezicht bij one-tier bestuursmodel
Bestuurders van Nederlandse ondernemingen zijn weinig enthousiast over een one-tier bestuursmodel, zoals dat in Angelsaksische landen bestaat. Auke de Bos, partner van Ernst & Young, heeft onlangs onderzoek uitgevoerd naar de populariteit hiervan. Hij meent dat bestuurders de grotere bemoeizucht van commissarissen vrezen.
Uit zijn onderzoek kwam naar voren dat 71 procent van de bestuurders een voorkeur heeft voor het huidige two-tier model. Daarin hebben bestuurders en commissarissen aparte raden. Van de ondervraagde commissarissen heeft ongeveer de helft een voorkeur voor het one-tier model.
"Wat ik hoor is dat bestuurders bang zijn dat commissarissen hen in een one-tier board te veel op de vingers kijken", zegt De Bos in een reactie. "Commissarissen zouden volgens hen wel eens heel compliance-gericht te werk kunnen gaan. Bestuurders vrezen dat zij hierdoor niet meer voldoende toekomen aan het ondernemen."
Commissarissen daarentegen vinden vaak dat ze op afstand zitten, stelt De Bos. "Zij denken dat ze beter ingevoerd zijn bij een one-tier model. Zij menen ook dat de verwachtingen in het maatschappelijk verkeer over hun inbreng enorm zijn toegenomen. Zij moeten zich daarom nog meer verdiepen in de bedrijven waarop zij toezicht houden."
Aanleiding voor het onderzoek is het wetsvoorstel van minister Hirsch Ballin van Justitie om het one-tier model een wettelijke basis te geven in Nederland. De Bos voorziet echter geen hele grote verschuivingen in de kwaliteit van bestuur en toezicht.
"Het goede van een one-tier board is het signaal naar het buitenland. Bedrijven laten zien dat ze internationaal georiënteerd zijn. De grotere betrokkenheid van commissarissen is ook een voordeel. Het voordeel van een two-tier board is echter juist de grotere afstand. Maar in de praktijk lopen de modellen wel eens door elkaar. Sommige two-tier boards opereren als een one-tier board. Het omgekeerde komt ook voor."
Een grotere inbreng van commissarissen kan volgens De Bos leiden tot een hogere beloning voor commissarissen. Uit eerder onderzoek van hem blijkt dat de gemiddelde commissaris twaalf uur per maand actief is voor gemiddeld 120 euro per uur.
De uurlonen lopen uiteen van zestig euro bij sommige woningbouwcorporaties, tot meer dan tweehonderd euro per uur voor commissarissen van beursfondsen, aldus De Bos. "Die commissarissen van beursfondsen zijn vaak zeer ervaren professionals. Ik kan mij voorstellen dat de beloning van een commissaris in een one-tier board hoger wordt. Niet alleen besteden zij daar meer uren aan hun toezichthoudende rol, hun aansprakelijkheid is ook groter."