Nieuws 12 januari 2021

CBS: laagste aantal faillissementen in twintig jaar

Het aantal bedrijven dat vorig jaar failliet is gegaan, lag historisch laag. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat cijfers over de bankroeten verzamelde, meldt dat er in de afgelopen twintig jaar niet zo weinig bedrijven de deuren hebben moeten sluiten.

Ook de cijfers voor december waren bijzonder laag. Toen gingen er 138 bedrijven en instellingen failliet, waarbij eenmanszaken niet werden meegeteld. Dat was het laagste niveau sinds januari 1991.

Voor heel 2020 bleef het aantal faillissementen steken op 2.703, ruim 500 minder dan een jaar eerder. Ook in 2017 en 2018 werd een vergelijkbaar niveau bereikt als in 2019. De statistici wijzen op de noodsteun van de overheid als reden voor het lage aantal bankroeten. Daardoor blijven bedrijven mogelijk wat langer overeind. De situatie is voor veel bedrijven namelijk precair, maar omdat er geen of nauwelijks inkomsten zijn en er wel overheidssteun kan worden aangevraagd, ligt de lat om een faillissement aan te vragen wellicht wat hoger.

In vrijwel alle bedrijfstakken gingen minder ondernemingen failliet, maar er zijn ook uitzonderingen zoals de horeca, de cultuur-, sport- en recreatiebranche en het onderwijs. De daling van het aantal failliete bedrijven was het sterkst in de handel, maar desondanks blijft dat de sector waar in absolute aantallen de meeste bedrijven 2020 niet overleefden. Het waren er 581, zo'n 21 procent van alle faillissementen.

Ook in de financiële dienstverlening en de specialistische zakelijke diensten daalden respectievelijk het aantal faillissementen van 396 naar 312 (-21 procent) en van 399 naar 292.

In tien van de twaalf provincies ging het aantal faillissementen ook omlaag, waarbij Zuid-Holland en Utrecht de grootste afnames kenden. In Friesland en Zeeland gingen meer bedrijven failliet dan in 2019.

Winkelleegstand

De winkelleegstand is afgelopen jaar nauwelijks toegenomen terwijl in 2019 nog de sterkste stijging in jaren werd gemeten. Onderzoeksbureau Locatus, die dit concludeert, waarschuwt wel voor stilte voor de storm, omdat veel bedrijven door de maatregelen overeind blijven en ook rekeningen voor zich uit kunnen schuiven. In de eerste maanden van 2020 merkte Locatus op dat er nog wel een toename was van de leegstand van winkelpanden, maar sinds het begin van de crisis in maart is de stijging zeer beperkt. In winkelmeters is de leegstand zelfs gedaald, van 8,1 procent van de winkelmeters begin dit jaar naar 7,6 procent nu.

Verder beleefden veel ondernemers een goed derde kwartaal, ook doordat veel Nederlanders vakantie in eigen land vierden. Daardoor bleven ook veel euro's die doorgaans in het buitenland werden uitgegeven in Nederland. De totale omzet van de detailhandel groeide daardoor in het derde kwartaal met 9,2 procent. Regio's die doorgaans afhankelijk zijn van buitenlandse toeristen, zoals het centrum van Amsterdam, groeiden niet mee. Sinds oktober is de situatie echter weer aanzienlijk verslechterd, aldus de onderzoekers.

Een andere reden waarom winkelleegstand werd voorkomen, was de verdere ombouw van winkelpanden naar bijvoorbeeld woningen of andere functies. De totale retailvoorraad is vorig jaar met bijna 1.400 panden afgenomen. Het aantal panden dat werd ongebouwd kwam uit op 7.500. Daarnaast kwamen er 6.100 nieuwe winkelpanden bij. De afname van het aantal winkelmeters is met name te verklaren door de herontwikkeling van Hudson's Bay-panden, met wonen in plaats van winkelen op de verdieping.

In een eerder rapport voorspelde Locatus dat de leegstand zal toenemen tot zo'n 10 procent van het totaal aantal panden in 2022. Maar in die berekening was nog geen rekening gehouden met de huidige maatregelen. Hoe de leegstand zich dit jaar zal ontwikkelen is volgens de onderzoekers volledig afhankelijk van de generositeit van de Nederlandse overheid. Daarom zal de steun moeten worden uitgebreid om een kaalslag in de winkelstraten te voorkomen, aldus Locatus.

• CBS: 'Minder faillissementen in 2020'
• Locatus: 'Ondanks corona stijgt winkelleegstand in Nederland nauwelijks'

Bron: ANP/Accountant