Brede bestrijding cybercrime door omvang en dreiging belangrijker dan ooit
In 2023 werden 2,3 miljoen Nederlanders getroffen door een vorm van online criminaliteit. Mensen en bedrijven lijden enorme financiële schade, maar het tast vooral het vertrouwen aan: in elkaar en in de digitale infrastructuur. Dat blijkt uit het Cybercrimebeeld Nederland 2024 van het Openbaar Ministerie (OM) en de politie.
In de eerste editie van deze nieuwe tweejaarlijkse publicatie ligt de focus op complexe online criminaliteit, gericht op ICT-systemen. Het rapport geeft inzicht geeft in het cybercrimelandschap vanuit opsporingsperspectief.
OM en politie zien belangrijke ontwikkelingen, zoals de opkomst van datadiefstal en -handel, het zorgwekkend aandeel van jonge cybercrimeverdachten en de vermenging met traditionele criminaliteit.
Instappen eenvoudiger
OM en politie zien dat de stap naar cybercrime eenvoudiger is geworden. Moest een cybercrimineel vroeger technisch onderlegd zijn, nu koopt hij diensten, producten en handleidingen gemakkelijk online.
"Via Telegram, fora en het dark web kun je kant-en-klare software en sites kopen om mensen op te lichten, inclusief contactgegevens en belscripts. Voor een paar honderd euro stap je in en kun je met slechts enkele slachtoffers per week veel geld verdienen", aldus Stan Duijf, Hoofd Operatiën, Eenheid Landelijke Opsporing en Interventies en portefeuillehouder cybercrime bij de politie. "Verder zien we dat cybercriminelen gestolen data kopiëren, waarna ze gelijk overgaan tot afpersing in plaats van het eerst te versleutelen. Die data worden vervolgens verrijkt met bijvoorbeeld andere datasets en doorverkocht."
Jongeren
Een zorgelijke ontwikkeling is ook dat de helft van de cybercrimeverdachten die voor de rechter moet verschijnen 25 jaar of jonger is. Een criminele loopbaan kan beginnen bij het spelen van online games. Jongeren zoeken daarin grenzen op en rollen 'spelenderwijs' de wereld van cybercrime in.
Ook constateren politie en OM dat cybercrime zich niet beperkt tot het wereldwijde web. Er vindt steeds meer vermenging plaats met traditionele misdaad. Zo worden geregeld wapens, munitie en explosieven aangetroffen bij – soms minderjarige – verdachten. Andersom geldt ook dat de politie via geweldsdelicten of illegaal wapenbezit uitkomt bij verdachten van ernstige cyberdelicten.
Impact
De impact van cybercrime op slachtoffers wordt onderschat. Uit onderzoek blijkt dat particuliere slachtoffers van cybercrime meer emotionele dan financiële schade ondervinden. Daarnaast krijgen zij vaak te maken met 'victim blaming', waardoor ze dubbel slachtoffer zijn.
Cybercrime kent vele verschijningsvormen en ontwikkelt zich continu. Een standaard aanpak is daardoor niet mogelijk. De bestrijding vraagt om een integrale en systemische aanpak, waarbij publieke en private partners ook een cruciale rol spelen, aldus de publicatie.
Gerelateerd
Rijksoverheid begint campagne tegen online oplichting
In 2023 had twee op de drie Nederlanders van vijftien jaar en ouder te maken met valse e-mails of andere berichten van online criminelen. Om mensen te wapenen tegen...
Ondernemers in financiële dienstverlening kunnen nog profiteren van cyberveiligheidssubsidie
Veel kleine bedrijven in de sector financiële dienstverlening hebben nog niet genoeg maatregelen genomen om hun cyberveiligheid te waarborgen. Een nieuwe subsidieregeling...
AI speelt steeds grotere rol bij fraude
Cybercriminelen zetten steeds vaker kunstmatige intelligentie in om complexe fraudepogingen uit te voeren. AI-gedreven fraude is inmiddels goed voor ruim veertig...
Mkb heeft te weinig oog voor eigen cyberveiligheid
Een derde van de kleine bedrijven onderneemt geen enkele actie om veilig online te zijn. Een nieuwe richtlijn voor de versterking van de digitale en economische...
Subsidie voor cyberweerbaarheid kleine bedrijven weer beschikbaar
Op 2 september gaat de subsidieregeling ‘Mijn Cyberweerbare Zaak’ weer open. Micro- en kleine ondernemingen kunnen met de regeling subsidie krijgen voor de kosten...