Nieuws 18 augustus 2025

Transparantie is uitgangspunt bij boekenonderzoek door Belastingdienst

De Belastingdienst streeft naar meer transparantie bij boekenonderzoeken. Dat blijkt uit een eerder vertrouwelijk memo. Controleurs van de dienst moeten uitzonderingen op de regel goed motiveren.

Daarover bericht het FD, op basis van een memo van de Belastingdienst uit mei 2023, dat het ministerie van Financiën nu heeft gepubliceerd in het kader van de Wet open overheid (Woo).

Het memo geeft aan dat de Belastingdienst in 2023 een beleidswijziging heeft doorgevoerd rondom het doen van boekenonderzoek bij bedrijven. Transparantie richting de gecontroleerde onderneming en adviseurs is sindsdien het uitgangspunt bij boekenonderzoeken.

Meer vragen

Eerder hoefde de Belastingdienst niet te vertellen waarom een onderzoek naar de juistheid van belastingaangiftes nodig was. Maar controlemedewerkers van de dienst merkten dat bij hun contacten met ondernemers en hun adviseurs steeds meer gevraagd wordt naar de aanleiding voor het onderzoek.

De Belastingdienst wil "stapsgewijs toegroeien naar actieve transparantie in alle situaties waarin dat passend en mogelijk is", zo citeert het FD uit het memo. "Daarom is het advies om - ook nu al - niet alleen desgevraagd, maar altijd actief te communiceren over de aanleiding voor een boekenonderzoek.”

Uitzonderingen

Er blijven wel uitzonderingen mogelijk, waarin de dienst geen reden hoeft te geven voor het boekenonderzoek. Bijvoorbeeld als controleurs verwachten dat openheid de doelmatigheid en doeltreffendheid van het boekenonderzoek in de weg zal staan, omdat ondernemers dan mogelijk bewijs zullen zoekmaken of manipuleren.

Ook bij projectmatige controles op specifieke onzekerheden of bij individuele selectie voor boekenonderzoek kan het beter zijn de aanleiding nog even achter te houden, schrijft het FD op basis van het memo. Dergelijke uitzonderingen op het transparante beleid vragen wel om een goede motivatie.