Nieuws 04 oktober 2019

Paul Depla winnaar Anti-Fraude Award

Paul Depla, burgemeester van Breda en bestrijder van de drugscriminaliteit, is winnaar van de Anti-Fraude Award 2019. De prijs werd uitgereikt tijdens het zesde Fraude Film Festival in Amsterdam.

De jury van de prijs omschreef Depla als "een moedige man met een missie, die laat zien dat het anders kan". De burgemeester van Breda sprak in zijn dankwoord over de strijd tegen een "informele economie die de samenleving kapotmaakt".

Hij riep de samenleving op om die strijd gezamenlijk te voeren. 'Crimefighter' Depla is voorstander van legalisering van (soft) drugs. De overheid moet zich daar niet tegen verzetten, stelde hij "als canabisgebruik tegelijk de norm is".

Andere finalisten voor de Anti-Fraude Award waren Elliot Higgins, oprichter van het burgerjournalistieke netwerk Bellincat, en Floor Jansen, oprichter van Hack_Right. Dat initiatief is door Jansen opgezet vanuit het Politieteam Hightech Crime en bedoeld om jonge first offenders een nieuwe kans te geven, door hun cybertalenten in te zetten voor het opsporen van fraudes.

Ondermijning

De winnaar van 2018, journalist Bart Koning, gaf aan dat hij na het winnen van de award eerst zijn dossiers op orde had gebracht. "Dat hadden meer mensen moeten doen", sneerde hij naar de Belastingdienst.

Koning stoorde zich aan het populaire begrip 'ondermijnende misdaad', dat wat hem betreft gewoon 'georganiseerde misdaad' moet zijn. "Maar als je nu geld van minister Grapperhaus wilt, moet je het over ondermijning hebben." Volgens de journalist ontbreekt een goede definitie en is ondermijning "alles wat in het wetboek van strafrecht staat, plus hangjongeren en Nutella winkels".

Mensenhandel

Het zesde Fraude Film Festival in filmmuseum Eye in Amsterdam schonk dit jaar veel aandacht aan sociale thema's als mensenhandel en kinderarbeid, waarbij de relatie met fraude soms minder duidelijk was. Tegelijk gaat in mensenhandel wereldwijd zo'n 150 miljard euro om en spelen ook partijen als banken daar een rol in.

In één van de workshops werd aandacht gevraagd voor een lijst met 26 signalen van mogelijke mensenhandel, waaronder curieus betaal- en opnamegedrag van rekeninghouders. Onder meer vanuit het Liechtenstein Initiative wordt de financiële sector opgeroepen waakzaam te zijn.

Panama Papers

Op het filmprogramma stond onder meer een documentaire over het internationale journalistencollectief dat eerder de Panama Papers uitbracht. In de aansluitende discussie, onder leiding van NRC-journalist Jeroen Wester, werd geconcludeerd dat de publicaties over witwaspraktijken vanuit Panama weliswaar veel media-aandacht kregen, maar vraag is wat er werkelijk sindsdien is veranderd. Dubieuze klanten bankieren gewoon elders, als ze niet meer bij een bepaalde bank terecht kunnen, stelde men. "En wat doe je met het geld van een klant die je opzegt, als die klant vervolgens niet reageert? Je kunt het niet in een tas op straat zetten."

Ook werd vastgesteld dat advocaten maar heel weinig meldingen van ongebruikelijke transacties doen bij de Financial Intelligence Unit (FIU-Nederland): in 2018 maar 22, tegen bijna tweeduizend door accountants. Centraal in de Panama Papers stonden de praktijken van advocatenkantoor Mossack Fonseca. "Is dit een advocatending?", zo werd gevraagd.

Foto: Sabine Bison, Bisonder Producties