The happy financial

Accountantsdag 2018: minister is het beu, studenten willen meer techniek

De Accountantsdag 2018: een dag vol inspirerende sprekers, interessante discussies en liefst 1.600 accountants. Wat is mij het meest bijgebleven? Welke uitspraken zijn het meest blijven hangen? Welke sprekers hebben indruk gemaakt? Mijn eigen impressie.

Marjan Heemskerk-Seeverens

Terwijl de meeste van de 1.600 aanwezigen net zijn geïnstalleerd in de RAI in Amsterdam, hun eerste koffie op hebben en bekenden gedag hebben gezegd, komt minister van Financiën Wopke Hoekstra met een eerste en duidelijke boodschap. De kwaliteit van de controles moet nu echt omhoog en het tempo waarmee de beroepsgroep de kwaliteitsverbeteringen tot nu toe heeft opgepakt, is te traag.

Duidelijke boodschap

De minister geeft aan dat accountants zichzelf een duidelijke spiegel voor moeten houden. Zijn we echt het juiste aan het doen? Houden we wel altijd het publiek belang voor ogen? Of laten we ons als accountant te veel leiden door het commercieel belang? De minister vindt dat dit in het verleden te vaak fout is gegaan. De 53 maatregelen die door de eigen beroepsgroep zijn ingesteld om de kwaliteit van de controles te verbeteren zijn een goed begin. Ook prijst de minister de gevraagde cultuurverandering binnen accountantskantoren door de jongere generatie. Maar de beroepsgroep heeft inmiddels ruim vier jaar de tijd gehad om verbetering te laten zien en die zijn nog onvoldoende zichtbaar. En de minister maakt duidelijk dat we niet nog eens vier jaar de tijd krijgen. Een onafhankelijke commissie gaat daarom onderzoek uitvoeren naar hoe de kwaliteit van wettelijke controles verbeterd kan worden. Ook kijkt deze commissie naar de huidige structuur van accountantsorganisaties en waar mogelijk door de overheid ingegrepen kan worden.

Het blijft angstvallig stil na de woorden van de minister.

Het belang van een kwaliteitsslag wordt nogmaals onderstreept door AFM-voorzitter Merel van Vroonhoven. Accountants hebben zich volgens haar te lang verzet tegen veranderingen en vernieuwingen. Een duidelijke boodschap van minister Hoekstra en van de AFM-voorzitter dus. Maar of deze boodschap helemaal is geland bij de bezoekende accountants? Het blijft angstvallig stil na de woorden van de minister. Is dat omdat de accountants het nieuws van een onafhankelijke onderzoekscommissie aan het verwerken zijn? Of omdat ze denken: ‘het zal wel meevallen’, ‘wij zijn toch goed bezig’.

Ook de accountants die ik achteraf spreek, lijken niet erg geschrokken van dit nieuws. Ze geven aan dat hun kantoor goed op weg is en duidelijke verbeteringen aanbrengt in de kwaliteit van hun wettelijke controles. Vallen zij dan onder de kantoren die goed bezig zijn? Of hebben deze accountants in de verkeerde spiegel gekeken?

Opvallend is wel dat de studenten die ik spreek helemaal niet zo verrast zijn door de uitspraken van minister Hoekstra. Juist de jongere generatie ziet het belang van kwaliteitsverbeteringen in en snapt de maatregelen die nu genomen moeten worden.
Zij zien vooral de slechte nieuwsberichten en zijn net zo verbaasd over het tempo van de verbetermaatregelen. Dus ik heb goede hoop voor de toekomst van het beroep!

Het nieuwe normaal

Het thema van de Accountantsdag 2018 is ‘Stromen van data en geld onder controle’ en daar gaan een groot deel van de volgende sprekers verder op in. Want data en accountants: hoe goed gaat dat samen? Accountant blijkt een van de beroepsgroepen te zijn die onvoldoende aandacht besteedt aan de mogelijkheden van data-analyse en daarom onnodig achterloopt. Dit terwijl we er toch allemaal van overtuigd zijn dat technologie ‘the new normal’ is, zoals ook Peter Hinssen (co-founder van nexxworks) aangeeft.

Maar waarom gebruiken we data-analyse, technologie en innovatie dan nog steeds onvoldoende? Omdat we bang zijn dat onze banen verdwijnen? Een mooie quote die dit illustreert is van IBM CEO Ginni Rometty: ’10 procent of our jobs will disappear, but 100 procent will change’, zoals aangehaald door Peter Hinssen.

Begrip voor techniek

Angst voor veranderingen dus, maar ook: tijdsdruk, niet weten waar te beginnen, onbekendheid met de techniek. Dat zou volgens Merel van Vroonhoven (AFM) nooit een excuus mogen zijn, want zij geeft aan: “Techniek zou nooit een black box voor accountants mogen zijn. Het kan best dat je experts moet inschakelen, maar je moet er op zijn minst begrip van hebben.”

Sinds de intrede van de computer is er vrij weinig veranderd in de controleaanpak van de accountant.

Dat we dat begrip op dit moment als accountants onvoldoende hebben, ligt volgens hoogleraar data science Edo Roos Lindgreen aan het feit dat onze werkzaamheden zijn gebaseerd op de computertechnieken van veertig jaar geleden. Sinds de intrede van de computer is er vrij weinig veranderd in de controleaanpak van de accountant. Dit zorgt meteen voor een sterk verouderde manier van denken die niet optimaal gebruik maakt van de mogelijkheden.

De enige manier om dit op te lossen volgens de hoogleraar is het investeren in kennis. Door het volgen van extra opleidingen en cursussen om je kennis van technologie omhoog te brengen. Bij studenten wordt dit al gedaan door het geven van extra vakken tijdens de opleiding.

Kritische noot van studenten

Een kritische noot die de studenten die ik spreek hierbij wel meteen plaatsen is dat deze vakken nog te weinig praktisch gemaakt worden. Het is voor de mensen uit de praktijk op dit moment nog te onduidelijk hoe het precies werkt, waardoor ze het ook onvoldoende aan de studenten kunnen overbrengen.
Studenten moeten in mijn ogen daarom ook meer de ruimte krijgen om dit te onderzoeken, maar ook om dit daadwerkelijk te toetsen. En wellicht de oudere generatie hier vervolgens over te onderwijzen.

Dat het noodzakelijk is om voldoende aandacht te besteden aan data is duidelijk na deze dag. Geen enkele controle kan er nog omheen. En deze stappen in de technologie dragen waarschijnlijk ook bij aan het verbeteren van de kwaliteit van controles.

In deze video zie je mijn impressie van de Accountantsdag 2018.

Marjan Heemskerk is registeraccountant. Sinds 2016 blogt en vlogt ze als The Happy Financial over persoonlijke financiƫn en bespreekt thema's voor ondernemers in het mkb. Eerder werkte ze bij PwC, BDO en Witlox Van den Boomen.

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.