Jan Wietsma

De NBA participeert sinds eind 2020 in een aantal overleggen met de Belastingdienst, de banken, MKB-Nederland, het ministerie van Financiën en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Daarin staat de vraag centraal hoe we de komende jaren om moeten gaan met bedrijven die in 2020 en 2021 hun schuldenlast hebben opgebouwd, maar die op de keper beschouwd nog wel levensvatbaar zijn.

Daarbij heeft de NBA het voorstel ingebracht om voor de belastingschulden ontstaan in de periode maart 2020-juni 2021 een terugbetalingstermijn van vijf jaar te hanteren en op een later moment te starten met invorderen. Een voorstel dat, zo heeft u in de kabinetsbrief kunnen lezen, is overgenomen. Aangenomen wordt dat een groot deel van de ondernemingen hiermee ook prima uit de voeten kan. Met de ingebouwde renteprikkel worden ondernemingen gestimuleerd om sneller af te lossen als dat mogelijk is.

Evenwel blijft er, zo bleek er tijdens de overleggen en zo heeft u ook in de media kunnen lezen, een categorie ondernemers over voor wie de aangeboden versoepelingen voor het terugbetalen van de schulden onvoldoende zijn. Een deel van deze ondernemingen zal willen onderzoeken of een minnelijke schuldsanering mogelijk is, een ander deel kan wellicht gebruikmaken van de WHOA en voor een aantal ondernemingen zal gelden dat een faillissement de enige uitweg is om de schuldencrisis het hoofd te bieden. Daarnaast zijn er naar verwachting ook nog ondernemingen die in eerste instantie prima uit de voeten kunnen met het nieuwe betalingsbeleid, maar die op een later moment alsnog te maken krijgen met na-ijl effecten van de coronacrisis.

De wijze waarop accountants het onderwerp continuïteit benaderen geeft de Belastingdienst en financiers te weinig comfort.

Een onderwerp waar we in de overleggen uitgebreid bij stilgestaan hebben, betreft het bepalen van de levensvatbaarheid van een onderneming. Daarbij bleek dat de wijze waarop accountants nu het onderwerp continuïteit benaderen, de Belastingdienst en de financiers te weinig comfort geeft. Voor deze partijen geldt dat ze een periode van een jaar te kort vinden; ze willen dat levensvatbaarheids- of herstructureringsplannen zicht geven op de financiële weerbaarheid van de onderneming voor de komende drie tot vijf jaar. Een ander aandachtspunt is dat men mogelijk ook antwoord wil hebben op de vraag of de onderneming met een schuldprobleem door corona in de problemen is gekomen of niet.

Gemeenschappelijke definitie levensvatbaarheid

De dialoog heeft uiteindelijk geleid tot een gemeenschappelijke definitie van levensvatbaarheid, die als volgt luidt: “Een onderneming is levensvatbaar in de situatie dat het business- en verdienmodel van een onderneming (na een eventuele schuldsanering) dermate robuust is dat deze voldoende kasstroom genereert om aan de verplichtingen met betrekking tot het aflossen van schulden (inclusief betalingsregelingen) en het betalen van rente kan voldoen, alsmede voldoende ruimte laat om de noodzakelijke groei- en vervangingsinvesteringen te financieren en de ondernemer privé voldoende middelen geeft om van te leven.”

Daarbij geven de financiers aan dat zij, bij het bepalen van de levensvatbaarheid van een onderneming, een oorzakenanalyse over het ontstaan van de huidige financiële situatie en kwalitatieve als kwantitatieve aspecten meenemen.

Bij kwantitatieve aspecten gaat het dan om het beantwoorden van vragen over:

• de onderbouwing van de geprognosticeerde omzet
• de ontwikkeling van belangrijke kengetallen met betrekking tot solvabiliteit, liquiditeit en terugbetalingscapaciteit
• het verloop van de rekening-courant van een dga.

Bij kwalitatieve aspecten gaat het om een beschrijving en inschatting van:

• de mentale fitheid van de ondernemer of het managementteam: kunnen zij de noodzakelijke verandering ook daadwerkelijk realiseren?
• de conjuncturele ontwikkelingen en de impact op de onderneming
• de brancheontwikkelingen en de impact op de onderneming
• de seizoensinvloeden en de impact op de onderneming
• de micro-economische ontwikkelingen en de impact op de onderneming
• de bedrijfsomstandigheden
• de impact van digitalisering, circulaire economie, een veranderende arbeidsmarkt en nieuwe geopolitieke verhoudingen op het bedrijfs- en verdienmodel.

Daarbij sluit de informatiebehoefte van een verzoek om een minnelijke schuldsanering aan bij de informatie die gevraagd wordt in een zogenaamde WHOA-procedure.

Daarnaast zal er ook een liquiditeitsprognose voor de komende jaren moeten toegevoegd.

Gesprek aangaan

Accountants doen er goed aan het gesprek aan te gaan over de levensvatbaarheid van de onderneming op langere termijn.

Als accountant doet u er dus goed aan om de komende periode het gesprek aan te gaan met ondernemers en directies over de levensvatbaarheid van de onderneming op langere termijn en er tijdig op aan te dringen maatregelen te nemen die ook daadwerkelijk soelaas bieden.
Over de verdere uitwerking van de vrijwillige schuldsanering van belastingschulden wordt momenteel nog overleg gevoerd. Daarover houden we u op de hoogte.