Afgelopen maand laaide de discussie over de beloning van bankiers op. De raad van commissarissen van ABN Amro meent dat de unieke Nederlandse beloningsgrenzen bij de werving van een opvolger van ceo Robert Swaak moeten worden herzien, om een waardevolle opvolger aan te trekken. Heeft de rvc gelijk, vraagt Jan Bouwens zich af.
Discussie ColumnToepassing salarisnorm voor bankiers prijst Nederlandse banken uit de markt
Het is en vogue om beloningen naar emotionele normen te evalueren. De grote fout van deze benadering is dat de markt geen oog heeft voor emotie. Leuk of niet, de pool aan bankierstalent is internationaal vele malen groter dan de in Nederland beschikbare bankierskandidaten. Als ABN Amro relevant wil blijven, dan moet de bank in die grotere pool kunnen vissen. Dat houdt in dat het geboden inkomen navenant moet zijn.
Een groot bedrijf (bank) voert een baaierd aan activiteiten uit. Het bedrijf floreert als de leiding vondsten binnen en buiten het bedrijf tijdig ziet en waar van toepassing doorvoert binnen het gehele bedrijf. Het is niet moeilijk om in te zien dat lastige keuzes aan de banken voorliggen in de sfeer van artificiële intelligentie, cybersecurity, klimaatdoelen, om er slechts enkele te noemen. Bij ABN Amro komt daar nog de privatisering en dus de afbouw van het staatsbelang bij. Om tot de juiste keuzes te komen moet de nieuwe ABN Amro-ceo bankierskennis combineren met transitievraagstukken en -oplossingen. Om een voorbeeld te geven, de nieuwe ABN Amro-ceo wordt een vast salaris geboden, terwijl collega Johann Strobl bij Raiffeisen Bank, met een vergelijkbaar banktotaal, met ruim twee miljoen euro naar huis gaat. Money talks op een bepaald moment.
De zorg die wellicht een verhoging in inkomen tegenhoudt, is de angst dat de bankmanager onverantwoorde risico's gaat nemen, waarvoor de belastingbetaler gaat opdraaien als ze negatief uitvallen. Maar deze these vindt weinig steun in onderzoek. Om bankmanagers beter in het gareel te krijgen en te houden, moeten we ons richten op de vraag hoe we ze het motief geven om beslissingen met de blik naar voren te nemen, in plaats van beslissingen te nemen onder de veronderstelling dat het morgen nog beter gaat dan vandaag. We zouden moeten overwegen om bankmanagers te verplichten serieuze aandelen te nemen en te houden in de bank waarvoor zij verantwoordelijk zijn. Deze aandelen zouden ook aangehouden moeten worden, nadat de bankmanager de bank verlaat.
Daarnaast moeten we ons serieus afvragen of grote kredieten moeten worden gegeven op basis van prognoses die alleen maar naar boven wijzen. Voor de crisis werd bijvoorbeeld nagenoeg de hele binnenvaartvloot in Nederland vernieuwd, met die opvatting als motivatie. Op het laatst werden leningen gegeven van meer dan honderd procent, zodat de betrokken schipper ook een Mercedes Benz aan dek kon zetten. Als we de kredietcrises van de afgelopen acht eeuwen moeten duiden, dan is de oorzaak altijd: overkreditering. Kredieten van nagenoeg honderd procent moeten bij wet verboden zijn. Dat is een kwestie van good governance, die van een goed bankier mag worden verwacht; desnoods afgedwongen door De Nederlandsche Bank.
Als we willen dat ABN Amro relevant blijft, in plaats van dat de bank wordt verdrongen of overgenomen door een internationale bank, dan hoort daar ook een salaris bij dat concurrerend is. Mijn conclusie is dat de rvc van ABN Amro gelijk heeft.